سفیر پیشین ایران در سوئیس معتقد است برخلاف ادعاها ظرفیتهای این کشور در عرصه بینالمللی زیاد نیست. او میگوید به همین دلیل ایران باید رو به سوی کشورهای منطقه کند و در گام نخست به هر نحو که شده اوضاع سوریه را سامان دهد.
تبلیغات
حسن روحانی مهمترین محور سیاست خارجی دوره دوم ریاست جمهوری خود را تنشزدایی و تعامل با کشورهای منطقه اعلام کرده است.
حسین ملائک، دیپلمات پیشین و کارشناس مسائل بینالمللی در تائید این سیاست گفته است: «بازگشت ما به منطقه الزامی و تنها چارهی درد و بحران است. باید به هر نحو شده موضوع سوریه را سر و سامان داد. باید دولت آقای عبادی در عراق در فهم و درک ما از امنیت و ثبات خود را شریک بداند .»
سفیر پیشین ایران در سوئیس شنبه، ۱۷ تیرماه در گفتوگو با خبرآنلاین گفته هدف بعدی ایران باید بهبود روابط با ترکیه باشد و راه تعامل با این کشور را باید در اجلاسهای سران دو کشور یافت.
ملائک گفت: «عربستان آخرین هدف است و باید در نهایت با آن کشور روبرو شد. مشکل ما با حکام عربستان در نحوه تعامل ما با اسلام سیاسی در منطقه حل و فصل خواهد شد.»
ایران و عربستان در سالهای گذشته روابط تیره و متشنجی با هم داشتهاند و این روابط پس از حمله به سفارتخانه و کنسولگری این کشور در تهران و مشهد در دیماه ۹۴ بحرانیتر از پیش شده است.
ریاض و متحدانش ایران را به حمایت از شورشیان و گروههای تروریستی و بیثبات کردن منطقه متهم میکنند. آمریکا این اتهام را تکرار میکند و جمهوری اسلامی منکر آن است.
ملائک در پاسخ به این پرسش که چرا ایران به رغم نفوذ در کشورهایی نظیر عراق و لبنان دستاورد اقتصادی قابل توجهی نداشته گفته است: «ایران به نسبت ادعاهای خود ظرفیت اقتصادی زیادی برای عرضه در بازار ها ندارد. فرصتی که روسیه در اختلافش با ترکیه به اقتصاد ایران داد نشان داد که اقتصاد ایران در ابتداییترین شکل قرار دارد و امکان رقابت بینالمللی ندارد.»
روسیه پس از هدف قرار گرفتن یک جنگنده این کشور توسط نظامیان ترکیه در مرز سوریه، روابط خود را با آنکارا کاهش داد و واردات کالا از این کشور را متوقف کرد.
آن زمان برخی ناظران ابراز امیدواری میکردند که ایران با توجه به روابط نزدیک خود با مسکو بتواند از این فرصت بیشترین استفاده را کرده و صادرات خود به روسیه را افزایش دهد. این اتفاق در عمل نیفتاد.
سهم چشمگیر سایر دستگاهها در سیاست خارجی
حسین ملائک با بیان اینکه در ایران "اجماعی در استفاده از قدرت سیاسی برای توسعه قدرت اقتصادی وجود ندارد" گفت: «بخش خصوصی ضعیف و پرمدعا نیز بهدنبال سوء استفاده خود و رانت است که همیشه علاقه دولت به کمک به آنها را با ابهام و شک و تردید مواجه مینماید.»
سفیر پیشین ایران در سوئیس درباره علت ناکامی دستگاه دیپلماسی ایران برای گسترش روابط اقتصادی بینالمللی تاکید کرده که حیطهی اختیارات وزارت خارجه بسیار محدود است و "سایر دستگاهها آنقدر در امر سیاست خارجی دخالت دارند و سهم بردهاند که چیزی برای وزارت خارجه نمانده است".
به باور بسیاری از کارشناسان، یکی از این دستگاهها سپاه پاسداران است که واحد برون مرزی آن، سپاه قدس، تعیینکننده اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی در منطقه است.
به گفتهی ملائک وزارت خارجه نه میتواند برای کالا و خدمات ایرانی بازار باز کند و نه میتواند از یک شرکت ایرانی در کشور خارجی دفاع کند "چون ابزار آنرا ندارد".
حسن روحانی در دوران مبارزات انتخابات ریاست جمهوری بارها بر اهمیت بهبود روابط با کشورهای منطقه تاکید کرد و گروههای تندرو را مسئول حوادثی چون یورش به سفارتخانه عربستان و افزایش تنش با کشورهای همسایه خواند.
با این همه مطابق قانونی نانوشته که تجربهی دهههای گذشته آن را تائید میکند، تعیین خطوط اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی توسط رهبر آن علی خامنهای انجام میشود و دستگاههای مداخلهگری که حسین ملائک به آنها اشاره کرده تحت فرمان او قرار دارند.
حاشیههای دستگیری "عامل حمله به سفارت عربستان"
منابع رسمی نام او را افشا نکردهاند، اما یک عضو کمیسیون امنیت ملی گفته است "کردمیهن که در سوریه بوده پس از بازگشت در فرودگاه بازداشت شده است". این روحانی تندرو کیست که گفته شده دستور حمله به سفارت را داده است؟
عکس: MEHR
معاون امنیتی انتظامی وزیر کشور اعلام کرده بود که شخصی در آن سوی مرزها "لیدر" افرادی بوده که با کوکتل مولوتف به سفارت حمله کردند. به گفته حسین ذوالفقاری، این شخص دستورات خود برای حمله به سفارت را ظهر روز تعرض از طریق تلگرام داده است. معاون وزیر کشور همچنین گفته بود که آمر تعرض به سفارت دستگیر شده و تحت بازجویی است.
عکس: MEHR
محمد رضا محسی ثانی، عضو کمیسیون امنیت ملی ایران در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا نام فردی که در آن سوی مرزها نقش "لیدر" را ایفا میکرده است را "حسن کردمیهن" عنوان کرد. او یک روحانی و از سخنرانان بسیار بانفوذ هیاتهای بسیجی و مدیر چند مجموعه فرهنگی اصولگرا بوده است.
عکس: Aghigh.ir
کردمیهن تا چند سال پیش در کرج مشهور بود و سازماندهی "هیاتالرضا" که محفل انصار حزب الله کرج است را برعهده داشت. این خطیب مشهور با حمایت مالی برخی سازمانها و نهادها، فعالیتهای فرهنگی گستردهای دارد. رسانهها مینویسند او در کنار هیاتهای مذهبی، برنامههای متعدد دیگری نیز در دستور کار قرار داده تا جوانان بیشتری را جذب کند.
عکس: Syyedezeynab.ir
حسن کردمیهن، مدیریت سه مجموعه بزرگ فرهنگی ایران به نام "موسسه فرهنگی – دینی نورمعرفت" (کرج)، "موسسه فرهنگی – دینی بهشت" (تهران) و "حوزه علمیه امام محمد باقر" (تهران) را در کارنامه خود دارد که با استفاده از بودجههای عمومی به انجام فعالیتهای تبلیغی میپردازند. او همچنین سخنران هیات "سیده زینب" تهران است.
عکس: Syyedezeynab.ir
خبرگزاری ایلنا مینویسد: «سال ۹۲ وقتی مسئولان ستاد قالیباف در کرج نتوانستند رضایت او را جلب کنند، خودش آستین را بالا زد و برای سردار ستادهای انتخاباتی منظمی راهاندازی کرد؛ ستادهایی که موفقتر و پرشورتر از ستادهای اصلی شهردار تهران بودند.»
عکس: Syyedezeynab.ir
حسین ذوالفقاری، معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور، گفته است: «این افراد سازماندهی شده آمدند و بیش از ۱۰ سال است که در کرج و تهران و با محورهایی در زمینه امور خیریه و فعالیتهای مذهبی فعالیت دارند. از مسئولان نیز عدهای دانسته و ندانسته از آنها حمایت کردهاند.»
عکس: Syyedezeynab.ir
وبسایت موسسه نور معرفت، شش روز پیش از حمله به سفارت عربستان گزارش دیدار پنج سال پیش حسن کردمیهن و اعضای هیات مدیره این موسسه با آیتالله خامنهای را بازنشر داد که ترکیب حاضران نشان دهنده جایگاه این روحانی در محافل حکومتی است: در این دیدار علاوه بر کردمیهن، نماینده رهبر در استان البرز، رئیس دادگستری و استاندار وقت استان البرز و علیرضا پناهیان، سخنران معروف مراسم مذهبی دفتر رهبری هم حضور داشتند.
عکس: ILNA
به گزارش وبسایت موسسه نور، رهبر جمهوری اسلامی بعد از شنیدن گزارش حسن کردمیهن گفت گزارشهای مکتوب موسسه نور معرفت را "به دقت مطالعه کرده"، "از جریان فعالیتهای این مجموعه آگاه است" و افزود: «فعالیتهای مجموعه شما مانند چشمهای است جوشان که همواره میجوشد، در صورتی که فعالیت نهادها و سیستمهای دولتی مانند زدن چاهی عمیق که با هزینههای گزاف و پر زحمت شاید به نتیجه برسد.»
عکس: Syyedezeynab.ir
حسن کردمیهن پس از حمله به سفارت عربستان سعودی در یک سخنرانی گفته است که "همیشه مطابق منویات آقا حرکت کرده و همیشه حرف آقا را زودتر متوجه میشود". او افزوده است: «انتظار نداریم که آقا در این فضای بینالمللی این کار را تایید کنند ولی تقبیح نکردند.» رهبر جمهوری اسلامی بعدا ضمن انتقاد از حمله به سفارت گفت: «این را بهانه نکنند که جوانان مؤمن را مورد تهاجم قرار دهند.»
عکس: Mehr
تصویری از تمرین مشترک تیم ملی جودو سوریه با باشگاه "علی حیدر" تهران در باشگاه "هیئت کبوتران حرم رضوی" با حضور شیخ حسن کردمیهن به عنوان مربی در تمرینات.
عکس: navaekabootar.ir
حسن کردمیهن در کنار سرتیپ حسین همدانی، فرمانده سابق نیروهای ایرانی در سوریه.
عکس: Kordmihan.ir
حسین ذوالفقاری، معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور، نیز گفته است که سازماندهی حمله به سفارت عربستان "از سوی فردی در خارج از کشور صورت گرفته" و "شخص بیرونی که لیدری این ماجرا را برعهده داشته به داخل منتقل شده و تحت بازجویی قرار گرفته است". بر اساس این گفته به نظر میرسد حسن کرد میهن که در سوریه بوده در آنجا "بازداشت" و به ایران منتقل شده است.
عکس: afsaran.ir
در ایران نیروهایی که در حمله به سفارتخانهها، کنسرتها و برنامههای سیاسی شرکت دارند "نیروهای خودسر" نامیده میشوند. این حرکات بارها مورد انتقاد جناحهایی در جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. حسن کردمیهن در سخنان خبرسازش گفته است که "غیرت و شور انقلابی، مورد اقبال آقاست". او افزوده است: «نمیشود که به سر رفتن غیرت اجتماعی یک جوان توهین کرد، پس تربیت نکنید این جوری جوان را.»
عکس: MEHR
در میان معترضان به اعدام شیخ نمر در مشهد، فردی نیز این پلاکارد را به پشتیبانی از "فارس آل شویل"، سرکرده و تئوریسین القاعده که در میان اعدامشدگان بود را بالا برد. پیش از این "عناصر نفوذی" را عامل حمله به سفارت اعلام میکردند. اینک با بازداشت حسن کردمیهن به نظر میرسد برای نخستین بار یک نفر از نیروهای موسوم به "خودسر" بازداشت شده که احتمالا "سرخود" عمل کرده است.
عکس: ISNA
حمله به سفارت و سرکنسولگری عربستان سعودی در تهران و مشهد در پی اعدام شیخ نمر النمر، روحانی شیعه صورت گرفت و منجر به قطع روابط دیپلماتیک دو کشور ایران و عربستان سعودی شد.