بازگشت مشروط سوریه به اتحادیه عرب پس از غیبت ۱۲ ساله
۱۴۰۲ اردیبهشت ۱۷, یکشنبه
وزیران خارجه اتحادیه عرب در نشست فوقالعادهای در مصر توافق کردند سوریه به صورت مشروط به این جمع بازگردد. عضویت سوریه در اتحادیه عرب سال ۲۰۱۱ به دلیل سرکوب خونین معترضان با حمایت جمهوری اسلامی تعلیق شده بود.
هفتم مه ۲۰۲۳؛ نشست اتحادیه عرب در قاهرهعکس: Khaled Desouki/AFP
تبلیغات
بشار اسد، دیکتاتور سوریه پس از ۱۲ سال انزوا در میان کشورهای عربی احتمالا در نشست آینده سران اتحادیه عرب در ریاض حضور پیدا میکند.
جمال رشدی، سخنگوی اتحادیه عرب روز یکشنبه، هفتم مه (۱۷ اردیبهشت) به خبرگزاری آلمان گفت، وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه در نشست خود در قاهره با لغو مشروط تعلیق عضویت سوریه موافقت کردند.
در سال ۲۰۱۱ و در جریان تحولات موسوم به بهار عربی اعتراضهای گستردهای در سوریه رخ داد که نیروهای حکومتی و متحدان دمشق به سرکوب خونین آن پرداختند.
نیروی قدس سپاه پاسداران جمهوری اسلامی و گروههای نیابتی مورد حمایت تهران از نخستین روزها در کنار نیروهای سرکوبگر سوریه قرار داشتند و نیروی هوایی روسیه نیز در ادامه نقش مهمی در بقای رژیم بشار اسد بر عهده گرفت.
شرطهای اتحادیه عرب برای بازگشت سوریه
کشورهای عضو اتحادیه عرب در واکنش به سرکوب خشونتبار معترضان، عضویت سوریه را به حال تعلیق درآوردند و اکنون پس از ۱۲ سال این محدودیت را به طور مشروط لغو کردهاند.
از سرگیری مذاکره با نیروهای اپوزیسیون برای تدوین قانون اساسی جدید و هموار کردن راه برگزاری انتخابات آزاد در سوریه یکی از شرطهای پذیرش مجدد دمشق در جمع کشورهای عربی عنوان میشود.
حکومت سوریه باید همچنین راه بازگشت پناهجویان و آوارگان سوری و رساندن کمکهای انساندوستانه به شهروندان سوریه را هموار کند و جلوی قاچاق مواد مخدر به کشورهای همسایه را بگیرد.
کشورهای عربی متعهد شدهاند در مقابل این اقدامها در بازسازی سوریه سرمایهگذاری کنند و متحدان خود را به خارج کردن نیروهای نظامی از این کشور ترغیب کنند.
۱۴ میلیون آواره سوری طی ۱۲ سال جنگ داخلی
سرکوب معترضان سوری در سال ۲۰۱۱ سرآغاز یک جنگ داخلی خونین ویرانگر بود که همچنان ادامه دارد.
بر پایه برآورد سازمان ملل، در این جنگ بیش از ۳۵۰ هزار نفر قربانی و حدود ۱۴ میلیون نفر آواره شدهاند که شش میلیون و ۸۰۰ هزار نفر آنان را آوارگان درونمرزی تشکیل میدهند.
همچنین گفته میشود بیش از ۹۰ درصد شهروندان سوریه زیر خط فقر زندگی میکنند و بخش بزرگی از آنها نیازمند دریافت کمکهای انساندوستانه هستند.
سمیع شکری، وزیر خارجه مصر در مراسم گشایش نشست وزیران خارجه اتحادیه عرب در قاهره در رابطه با اوضاع سوریه گفت، راه حل سیاسی "تنها راه" دستیابی به توافق است.
او افزود، دخالت کشورهای خارجی بحران سوریه را تشدید کرده اما مسئولیت اصلی یافتن یک راه حل صلحآمیز فقط متوجه رژیم دمشق است. رژیم بشار اسد و متحدانش در حال حاضر فقط بر ۷۰ درصد خاک سوریه تسلط دارند.
اسد در نشست آتی سران اتحادیه عرب؟
اتحادیه عرب شامل ۲۲ کشور میشود و نشست آینده سران آن قرار است ۱۹ ماه مه در ریاض برگزار شود. ظاهرا بشار اسد هم در این اجلاس شرکت میکند.
العربیه، رسانه وابسته به عربستان روز یکشنبه به نقل از منابع آگاه اعلام کرد، هیئتهای سوری از این پس میتوانند در نشستهای اتحادیه عرب شرکت کنند.
گفتوگوهای فشرده برای فراهم کردن زمینه بازگشت مشروط سوریه به اتحادیه عرب از هفتهها پیش آغاز شده و اردن و عربستان در آن نقش فعالی داشتهاند.
حدود یک هفته پیش وزیران خارجه اردن، مصر، عربستان و عراق با همتای سوری خود دیدار و درباره بررسی راههای حل و فصل بحران سوریه رایزنی کردند.
خبرگزاری رویترز روز یکشنبه، دوم آوریل به نقل از سه منابع آگاه گزارش داد عربستان قصد دارد بشار اسد را به طور رسمی به نشست آینده سران اتحادیه عرب در ریاض دعوت کند.
زمینلرزه مهیب در جنوب ترکیه و شمال سوریه که ششم فوریه رخ داد برای بشار اسد فرصتی فراهم کرد که پس از سالها انزوا دوباره در صحنه بینالمللی حضور یابد و با برخی مقامهای ارشد کشورهای عربی دیدار کند.
ناظران گمان میبرند، توافق میان جمهوری اسلامی و عربستان بر سر از سرگیری روابط دیپلماتیک که به خواست و با میانجیگری چین ممکن شد زمینه عادیسازی روابط با دمشق را بیشتر فراهم کرد.
تصاویری تکاندهنده از ده سال جنگ و ویرانی در سوریه
عکاسان بومی سوریه جلوههای گوناگون رنج و مصیبت روزانه را در میهن جنگزده خود تصویر کردهاند. دفتر امدادرسانی سازمان ملل این عکسها را منتشر کرده تا نگاه جهانیان را به فاجعهای بیپایان جلب کند.
عکس: Ghaith Alsayed/OCHA
خاطرات ویران در شهر رقه
از شهر زیبای رقه در سال ۲۰۱۹ چیزی جز ویرانهای عظیم باقی نمانده است. مادری کودکش را با کالسکه در میان ویرانهها به گردش برده است. عبود همام میگوید: «از سال ۲۰۱۷ عکس گرفتن از شهرم را شروع کردم. من از تمام گوشه و کنار این شهر خاطره دارم و حالا خاطرات زیر آوار رفته است. این عکسها یک روز اسناد تاریخی میشوند.»
عکس: Abood Hamam/OCHA
این رنج و مصیبت را پایانی نیست
دو برادر در مرگ مادر خود که جانش را در بمباران از دست داده زاری میکنند. غیث السید، عکاس سوری، این صحنه دردناک را در سال ۲۰۲۰ در شهر ادلب ثبت کرد. زمانی که جنگ شروع شد عکاس ۱۷ ساله بود و یک برادر را در جنگ از دست داد: «وقتی این عکس را میگرفتم تمام رنج و عذاب صحنه دردناک مرگ برادرم جلو چشمم آمد و بی اختیار اشکم جاری شد.»
عکس: Ghaith Alsayed/OCHA
گم شده در ویرانه
این مادر با دخترش در آوریل ۲۰۲۰ در شهر ویران بینیش به دنبال چیست؟ آنها در متن ویرانهای بیکران مثل دو موجود کوچک هستند. آنها به این مدرسه مخروبه پناه آوردهاند. اینجا مخروبه است اما دستکم سقفی بالای سر دارند. در همین نزدیکی اردوگاهی وجود دارد اما برای این مادر و دختر چادر خالی باقی نمانده است.
عکس: Mohannad Zayat/OCHA
آب آشامیدنی از چاله بمب
ژوئن ۲۰۱۳ در حلب لوله آب زیر بمباران از بین میرود. پسربچه از گودالی آب مینوشد که از انفجار بمب پدید آمده است. مظفر سلمان میگوید: «برخی میگفتند که این تصویری واقعگرایانه نیست و خوب بود که من به پسرک آب تمیز میدادم. اما من فکر میکنم که برای تغییر واقعیت باید در گام نخست آن را همان جوری که هست، به تصویر کشید.»
عکس: Muzaffar Salman/OCHA
فرار از غوطه
در مارس ۲۰۱۸ اهالی غوطه پا به فرار گذاشتند. این مرد بچه خود را به امید سفر به دیار آزادی توی چمدان جا داده است. عمر صنادیقی درباره عکس گفته است: «جنگ در سوریه فقط کشور را تغییر نداد. ما را هم تغییر داد. نگاه ما به انسانهای دیگر و شیوه تصویر کردن آنها نیز تغییر کرد تا بتونیم پیامی انسانی به جهان بفرستیم.»
عکس: Omar Sanadiki/OCHA
و زندگی ادامه دارد...
سال ۲۰۱۷ در حومه دمشق. ام محمد و همسرش راحت و آسوده در خانه ویران خود نشستهاند. سمیر الدومی میگوید: «این زن از جالبترین زنانی است که در زندگی دیدهام. او مجروح شد و شوهرش هم بعد از او زخم برداشت. زن در خانه ماند تا پرستاری از شوهرش را به عهده بگیرد. نیروی مقاومت او بازتابی از سیمای واقعی سرزمین سوریه است.»
عکس: Sameer Al-Doumy/OCHA/AFP
مادری بر گور فرزند
حوالی درعا در سال ۲۰۱۷؛ عید در کار نیست. محمد ابازید درباره عکسی که گرفته میگوید: «این زن در روز عید فطر به جای جشن گرفتن به سر مزار پسرش رفت. من هم گریهام گرفته بود، اما اشک از چشم پاک کردم تا بتوانم عکس بگیرم.»
عکس: Mohamad Abazeed/OCHA
کودکی در صندلی چرخدار
عکسی از دمشق در دسامبر ۲۰۱۳. دختربچه در صندلی چرخدار منتظر نشسته تا پدر برایش غذا درست کند. او در راه مدرسه بود که با انفجاری مجروح شد. خودش تعریف میکند: «آن روز کفش قهوهای به پا داشتم. یکهو دیدم کفشم توی هوا پرواز میکند و پای مرا هم با خودش میبرد.»
عکس: Carole Alfarah/OCHA
پارکور بالای خرابهها
در کفر نوران در نزدیکی حلب ورزشکاران سوری سقف ویرانهها را به میدان جذابی برای پارکور بدل کردهاند. ویرانههایی که دیگر به کاری نمیآیند خوب است که دستکم محل مناسبی باشند برای جست و خیزهای خطرناک اهل ورزش.
عکس: Anas Alkharboutli/OCHA/picture alliance/dpa
امید به آغازی تازه
به دنبال امضای قرارداد آتشبس خانوادهای به خانه و کاشانه خود در حوالی ادلب برمیگردد. علی حاج سلیمان درباره عکسی که در سال ۲۰۲۰ گرفته میگوید: «برای مردمی که به خانه و زندگی خود برمیگشتند خوشحال بودم اما غمی در دل داشتم چون خودم هم آواره شده بودم.»
عکس: Ali Haj Suleiman/OCHA
میراث روم
جنگ به آمفیتئاتر باستانی "بصری" در حومه درعا نیز رحم نکرده است. در سال ۲۰۱۸ سیلاب باران خرابههای باستانی را فرا گرفت؛ اگر جنگ نبود حتما نهاد یا بنیادی از خرابی بیشتر این عرصه تاریخی جلوگیری میکرد. این عکس را نیز نهاد فرهنگی سازمان ملل در اختیار رسانهها قرار داده است.