بازگشت ۸۵۰ هزار مهاجر افغان از ایران به دلیل شیوع کرونا
۱۳۹۹ دی ۲۷, شنبه
سخنگوی وزارت امور مهاجران افغانستان می‌گوید پس از اوج گیری شیوع ویروس کرونا در ایران در بهار ۱۳۹۹ هر روز حدود ۱۵ هزار مهاجر افغان به کشور بازگشته‌اند.
این روند در ماه‌های بعد کندتر شده اما ظاهرا ادامه داشته است. محمد رضا باهر، روز شنبه ۲۷ دی به خبرگزاری ایرنا گفته تا پایان سال ۲۰۲۰ دست‌کم ۸۵۰ هزار مهاجر افغان به افغانستان بازگشته‌اند.
نگرانی از ابتلا به کرونا و بیکاری
نگرانی از ابتلا به کرونا، به خصوص در جریان موج اول پاندمی در ایران در ابتدای امسال، و تعطیلی بسیاری از کسب و کارها از علت‌های اصلی بازگشت مهاجران افغان به افغانستان عنوان می‌شود.
سازمان بین‌المللی مهاجرت اکتبر سال پیش در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که از ابتدای سال ۲۰۲۰ تا آن زمان حدود ۶۰۰ هزار مهاجر افغان از ایران به کشورشان باز گشته‌اند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
این سازمان می‌گوید در هفته اول اکتبر به نسبت هفته قبل، بازگشت مهاجران حدود سه درصد کاهش یافته و اغلب آنها از طریق مرزهای نیمروز و اسلام قلعه وارد افغانستان شده‌اند.
این دومین موج گسترده بازگشت داوطلبانه و اجباری مهاجران افغان از ایران در سال‌های اخیر است. موج قبلی پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و اعمال مجدد تحریم‌های لغو یا تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی آغاز شد که اقتصاد این کشور را با بحران و رکود عمیقی مواجه کرد.
وزارت امور مهاجران افغانستان سپتامبر سال پیش در بیانیه‌ای اعلام کرد که طی یک ماه گذشته ۸۱ هزار و ۵۶۶ مهاجر افغان از ایران به کشور بازگشته‌اند.
این وزارت‌خانه می‌گوید نزدیک به چهل هزار نفر این مهاجران به شکل اجباری و بقیه داوطلبانه به افغانستان بازگشته‌اند. سال گذشته گزارش‌های زیادی از بدرفتاری ماموران انتظامی و مرزبانی جمهوری اسلامی با مهاجران افغان انتشار یافت که با وجود شواهد تائیدکننده، از سوی مسئولان ایران تکذیب شد.
در یکی از نمونه‌ها، دهم دی ماه ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن یک مامور نیروی انتظامی اردوگاه عسگرآباد در حومه ورامین به یک زن مهاجر افغان سیلی می‌زند.
"شرم بر این رژیم"
عبدالکبیر واثق، مشاور سیاسی شورای امنیت ملی افغانستان در واکنش به این حادثه در یک پیام توئیتری نوشت: «شرم باد بر مردی و بر رژیمی که بالای زن دست بالا می‌کند.»
او ظاهرا با اشاره به وزیر خارجه جمهوری اسلامی، محمد جواد ظریف که به تازگی در گفت‌وگو با "طلوع‌نیوز" از مهمان‌نوازی و خوش‌رفتاری با مهاجران افغان سخن گفته بود نوشته است: «شما از میزبانی و مهمانداری گفتید، شما لاف از حقوق زن در اسلام می‌گوئید، شما از همسایه‌گی خوب‌بیان می‌کنید همین است منت و رفتار ذلت تان.»
جاوید فیصل، مشاور شورای امنیت ملی افغانستان هم با کنایه به مصاحبه و سخنان اخیر ظریف از او می‌پرسد «آیا [منظور] از مهمانداری که یاد کردید، همین است؟»
ناامنی، بیکاری و مهاجرت دوباره
با وجود آغاز مذاکرات مستقیم میان دولت افغانستان و اسلامگرایان افراطی طالبان، اوضاع امنیتی در این کشور همچنان وخیم است و افزون بر آن وضعیت اقتصادی نیز همچنان بحرانی است.
بر همین اساس گرچه بازگشت مهاجران به افغانستان ادامه دارد، بسیاری از آنها پس از مدتی به ایران بازمی‌گردند. سخنگوی وزارت مهاجران افغانستان می‌گوید هم اکنون روزانه حدود یک هزار مهاجر افغان ساکن ایران از مرزهای نیمروز وارد هرات می‌شوند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
به گزارش ایرنا، محمد رضا باهر، نبود شغل و بیکاری را مهم‌ترین چالش مهاجران بازگشته به افغانستان عنوان کرده و می‌افزاید بسیاری از این افراد پس از مدتی بیکاری مجبور به مهاجرت دوباره می‌شوند.
او می‌گوید در سال گذشته میلادی ۲۵ هزار مهاجر افغان از پاکستان و ۱۲ هزار نفر از ترکیه به افغانستان بازگشتند. به گفته باهر در این بازه زمانی ۶۶۵ مهاجر افغان به صورت اجباری از کشورهای اروپایی به افغانستان بازگردانده شده‌اند و ۲۷۰ مهاجر داوطلبانه بازگشته‌اند.
سخنگوی وزارت مهاجران افغانستان از همکاری سازمان ملل برای ایجاد اشتغال برای مهاجران بازگشته به کشور خبر داده و در عین حال گفته که اغلب این شغل‌ها موقت هستند و مهاجران پس از مدتی بیکار می‌شوند و دوباره راه مهاجرت را در پیش می‌گیرند.