با تصویب شورای نگهبان، ساعت رسمی ایران دیگر تغییر نمی‌کند
۱۴۰۱ اردیبهشت ۲۴, شنبه
شورای نگهبان در جلسه شنبه ۲۴ اردیبهشت طرح عدم تغییر ساعت رسمی کشور را تصویب کرد. بر این اساس از این پس ساعت زمستانی و تابستانی وجود نخواهد داشت اما دولت می‌تواند ساعت کاری کارمندان را تغییر دهد.
عکس: Christoph Hardt/Geisler-Fotopress/picture alliance
تبلیغات
طرحی که دو هفته قبل در مجلس شورای اسلامی تصویب شده بود، شنبه ۲۴ اردیبهشت مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری ایسنا، بر اساس این طرح دولت دیگر مجاز نیست ساعت رسمی کشور را تغییر دهد اما "در مورد ساعت کاری کارکنان با توجه به منطقه و جغرافیا دولت می‌تواند ساعت کاری کارکنان را تغییر دهد."
این قانون از ابتدای سال ۱۴۰۲ اجرایی می‌شود.
سخنگوی شورای نگهبان درباره نظر این شورا درباره طرح تغییر ساعت رسمی گفت: «ما در شورای نگهبان درباره خوب بودن یا بد بودن یک مصوبه و ضرورت تصویب آن ورود نمی‌کنیم و تنها ورود ما در حوزه مغایرت با شرع و قانون اساسی است.»
در جریان تصویب این طرح در مجلس، محمدرضا میرتاج دینی، نماینده تبریز به عنوان مخالف آن گفته بود: «کارشناسان برق معتقدند که این مصوبه هزینه های زیادی به کشور به اندازه دو نیروگاه هزار واتی تحمیل می‌کند.»
در مقابل ابوالفضل ابوترابی، نماینده اصفهان از موافقان این طرح، تغییر ساعت رسمی را "طرحی وارداتی از کشورهای اروپایی" دانسته بود. او درباره نظر وزارت نیرو درباره این طرح نیز گفته بود: «شرکت توانیر در زمان آقای احمدی نژاد اعلام کرد که تغییر ساعت هیچ گونه توجیه اقتصادی ندارد حال در زمان دولت آقای روحانی اعلام کرد که تغییر ساعت توجیه اقتصادی دارد. این تعارض در نظر کارشناسی یک مرکز تخصصی نشان می دهد که از لحاظ حقوقی نظر آن قابل اتکا نیست.»
طرح توقف تغییر ساعت رسمی کشور در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد مطرح شد.
دانستنی‌های جالب در مورد ساعت تابستانی
در ایران از اول فروردین ساعت‌ها به‌جلو کشیده می‌شوند، در اروپا و آلمان سحرگاه یکشنبه (۲۶ مارس) ساعت از ۲ به ۳ بامداد به جلو کشیده می‌شود. دانستنی‌های جالب در مورد ساعت تابستانی در این گزارش تصویری:
عکس: picture-alliance/dpa/P. Pleul
در ایران از اول فروردین ساعت‌ها به‌جلو کشیده می‌شوند. در اروپا و آلمان سحرگاه یکشنبه (۲۶ مارس/ ۶ فروردین) ساعت از ۲ به ۳ بامداد به جلو کشیده و ساعت تابستانی آغاز می‌شود. اما آیا می‌دانستید ایده ساعت تابستانی از کجا آمده و کدام کشور برای نخستین بار این ایده را اجرایی کرده است؟
عکس: picture-alliance/dpa/P. Pleul
بنیامین فرانکلین در ژورنال پاریس برای نخستین بار در سال ۱۷۸۴ نوشت که زندگی شبانه در شهرها باعث مصرف انرژی بیش از حد می‌شود و راه چاره را زودتر بیدار شدن و خوابیدن دانست. بعدا یک حشره شناس با نام "جرج ورنون هودسن" در سال ۱۸۹۵ و سپس ویلیام ویلت بریتانیایی (عکس) در سال ۱۹۰۷ در کتاب "The Waste of Daylight" خواستار تغییر ساعت برای فصل تابستان از طرف دولت شدند.
عکس: picture-alliance/Mary Evans Picture Library
ایده ساعت تابستانی برای نخستین بار از سوی دولت آلمان در بحبوبه جنگ جهانی اول و برای صرفه‌جویی در روز ۳۰ آوریل سال ۱۹۱۶ به اجرا درآمد. (عکس از نمایشگاه به مناسبت صد سالگی ساعت تابستانی در موزه ساعت آلمان کارت پستالی که در آن زمان در بین مردم پخش شده بود را نشان می‌دهد) در عکس‌العمل به این اقدام بریتانیا و فرانسه نیز در همان سال ساعت تابستانی را به اجرا درآوردند.
عکس: picture alliance/dpa/P.Seeger
گرچه آلمان در سال ۱۹۱۹ برنامه ساعت تابستانی به عنوان یک تمهید جنگی را لغو کرد اما بریتانیا به اجرای آن کماکان پایبند ماند. در فرانسه هم اجرای ساعت تابستانی تا سال ۱۹۲۲ ادامه یافت تا اینکه با اعتراض کشاورزان لغو شد. در آمریکا و کانادا، ساعات تابستانی نه بصورت ملی، بلکه بصورت منطقه‌ای اجرا می‌شد.
عکس: Getty Images/AFP/J. Tallis
دولت نازی هیتلر در بحبوبه جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۴۰ بار دیگر برنامه ساعت تابستانی را برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی به اجرا درآورد. پس از پایان جنگ برای بازسازی کشور در سال ۱۹۴۷ مقرر شد، برنامه ساعت تابستانی "دو ساعت" تغییر یابد. هفت هفته بعد این مقرارت لغو شد. با تشکیل دولت‌های آلمان شرقی و غربی در سال ۱۹۴۹ دو کشور توافق کردند که ساعت تابستانی را اجرا نکنند.
عکس: picture-alliance/dpa
با تحریم نفت از سوی اوپک و بحران انرژی در سال ۱۹۷۳، نخست فرانسه و سپس چند کشور دیگر اروپایی برنامه ساعت تابستانی را به اجرا گذاردند. آلمان غربی به دلیل دامن نزدن به اختلافات با آلمان شرقی از انجام این برنامه صرف‌نظر کرد، تا اینکه آلمان شرقی در سال ۱۹۷۹ اعلام کرد ساعت تابستانی را به اجرا می‌گذارد و دو کشور در سال ۱۹۸۰در اقدامی مشترک به برنامه ساعت تابستانی پیوستند. (عکس: بنزین تمام شد)
عکس: picture-alliance/dpa
سوئيس آخرین کشور اروپایی بود که در سال ۱۹۸۱ به برنامه ساعت تابستانی پیوست. در سال ۱۹۹۶ برنامه تغییر ساعت در همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا یکسان شد. همه کشورهای اروپایی در ماه اکتبر زمان را از ساعت ۳ به ۲ یک ساعت عقب می‌کشند که به آن ساعت زمستانی گفته می‌شود و در ماه مارس زمان را یک ساعت به جلو می‌برند.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitji
در ایران نیز، برای نخستین بار، پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷، ساعت رسمی کشور به ساعات تابستانی و زمستانی تقسیم شد. بعد از انقلاب اسلامی ایران این روند به حالت تعلیق در آمد. در زمان ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۷۰ دولت مصوبه‌ای را به تصویب رساند که طی آن ساعت رسمی کشور هر سال در اول فروردین یک ساعت جلو کشیده شود و در ۳۱ شهریور به حالت اول بازگردد.
عکس: MEHR
با آغاز فصل بهار از میزان ساعات تاریک کاسته و بر ساعات روشن روز افزوده می‌شود. هدف از اجرای برنامه ساعت تابستانی، استفاده بهتر از ساعات روشن و صرفه‌جویی در مصرف انرژی اعلام شده است. با این حال طبق اعلام اداره محیط زیست آلمان صرفه‌جویی در مصرف انرژی صورت نمی‌گیرد، زیرا گرچه چراغ‌ها دیرتر روشن می‌شوند، با این حال به همان مقدار صبح چراغ زودتر روشن می‌شود.
عکس: Fotolia/diesidie
تغییر سالانه ساعت به ساعت تابستانی و زمستانی با مشکلات خاص خود همراه است. در روزهای قبل از آغاز ساعت جدید، باید به عموم مردم اطلاع رسانی شود تا بتوانند ساعت‌های خود را به موقع تغییر دهند که درگیر مشکلات ناشی از آن نشوند. در هر خانه‌ای چندین ساعت وجود دارد که باید عقربه‌ای آن به جلو یا عقب کشیده شوند. (عکس: معضل تغییر ساعت‌ها در موزه ساعت آلمان از ابعاد وسیع‌تری برخوردار است)
عکس: picture-alliance/dpa/P. Seeger
ساعت‌ها در بسیاری از ادارات و معابر نیز باید با ساعت‌های تابستانی و زمستانی هماهنگ شوند. در سال‌های اخیر "ساعت‌های رادیویی" که قابلیت کنترل از راه دور را دارند از این مشکل کاسته‌اند و خودشان به صورت اتوماتیک تغییر می‌کنند.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Schutt
تمام "ساعت‌های رادیویی" امواج خود را از این ساعت اتمی در انستیتوی فدرال تکنیک و فیزیک که در شهر "براونشوایگ" قرار دارد، دریافت می‌کنند. بدین ترتیب از طریق امواج این ساعت بطور مثال تمام ساعت‌های شبکه راه‌آهن در همه شهرهای آلمان در یک لحظه یک ساعت به جلو رفته و در شرایط ساعت تابستانی قرار می‌گیرند.
عکس: picture alliance/dpa/J. Stratenschulte
در مورد آدم‌ها اما تغییر ساعت به راحتی صورت نمی‌گیرد و "ساعت درونی" بسیاری از افراد به هم می‌ریزد. اکثریت آلمانی‌ها با تغییر ساعت مخالف هستند و از هر چهار نفر یک نفر می‌گوید که با مشکلات جدی روبرو می‌شود. بخصوص در چند روز نخست اجرای برنامه ساعت تابستانی چهره‌های خسته و خواب‌آلود را می‌توان در اماکن عمومی، اتوبوس‌ها و قطارها بخوبی دید.
عکس: picture-alliance/dpa/C. Klose
تغییر ساعت، کودکان را نیز با مشکل روبرو می‌کند. والدین شاغل باید آن‌ها را یک ساعت زودتر بیدار کنند. والدین بخصوص در ماه‌های تابستان نیز برای خواباندن کودکان به دلیل روشنی بیش از حد با مشکل روبرو هستند.
عکس: picture-alliance/dpa/P. Pleul
ساعت تابستانی و تغییر ساعات کار، دامداری‌ها را هم با مشکل روبرو می‌کند، زیرا دوشیدن یک ساعت زودتر گاوها باعث کاهش تولید شیر آن‌ها می‌شود. برای جلوگیری از این خسارت، دامداران مجبور هستند چند روز قبل از آغاز برنامه ساعت تابستانی هر روز ده دقیقه زودتر گاوها را بدوشند تا به ساعت جدید عادت کنند.
عکس: Horst Krauth
تغییر ساعت‌ها به تابستانی و زمستانی بر روی شبکه ریلی آلمان هم بی‌تاثیر نیست. به هنگام تغییر ساعت به وقت زمستانی قطارها یک ساعت از حرکت می‌ایستند و در آغاز وقت تابستانی دیرتر به مقصد می‌رسند و قطارهای باری مجبور به حرکت قبل از ساعت منظورشده در برنامه هستند.
عکس: picture-alliance/dpa/S. Hoppe
البته تغییر تابستانی ساعت پس از عادت کردن به آن دارای نکات مثبت هم هست. مردم وقت بیشتری را در بیرون می‌گذرانند. بخصوص برای افراد شاغل که هنگام خروج از محل کار دیگر هوا تاریک نیست و می‌توان چند ساعتی را در هوای روشن به خرید، ورزش، پیاده‌روی و یا با دوستان در کافه‌‌باغ‌ها سپری کرد.
