روز شنبه، ۱۳ اکتبر، در آستانه برگزاری اجلاس سالانه رهبران آلمان و روسیه، آنگلا مرکل در پیام ویدیویی هفتگی خود اهمیت استراتژیک مناسبات دو کشور را مورد تأکید قرار داد. به گفته صدراعظم آلمان مذاکرات وی با ولادیمیر پوتین که روز یکشنه، ۱۴ اکتبر آغاز می‌شود عمدتاَ حول همکاری‌های اقتصادی، مشارکت در زمینه‌های علمی و فناوری و نیز مسائل حقوقی و سیاست خارجی دور خواهد زد. مرکل ضمن اشاره به این که کشورش خواهان مناسبات حسنه با روسیه در همه زمینه‌هاست، گفت که آلمان می‌تواند اختلاف نظرهای خود با ولادیمیر پوتین را به صورت کاملاَ صریح مطرح کند، ولی درعین حال دو کشور از اشتراک نظرهای فراوانی نیز برخوردارند.

صدراعظم آلمان در پیام ویدیویی خود بر این نکته تأکید گذاشت که چالش‌های بین‌المللی همچون پرونده هسته‌ای ایران و مسئله کوسوو تنها با اشتراک مساعی حل خواهند شد.

توقع روسیه

یکی از موضوعاتی که طرف روسی در مذاکرات جاری خواهان طرح آن است، تسهیلات بیشتر برای شرکت معظم گازپروم در سرمایه‌گذاری در شرکت‌های اروپایی و آلمانی است. خیز این بزرگترین شرکت روسی برای آن که در سهام شرکت‌های آلمان و سایر کشورهای اروپا شریک شود تا کنون با ممانعت و بدبینی دولت‌های این کشورها مواجه شده و لذا چندان موفق نبوده است. استدلال آلمان و اتحادیه اروپا این است که در حالی که روسیه اجازه نمی‌دهد شرکت‌های خارجی در سهام صنایع و تأسیسات کلیدی این کشور شریک شوند، طبعاَ نباید انتظار متقابلی هم از اروپا داشته باشد.

روز شنبه، پیشاپیش ورود پوتین به شهر ویسبادن آلمان برای شرکت در اجلاس سالانه "دیالوگ پترزبورگ"، عده‌ای برای یادآوری خاطره‌ی آنا پولیتکوفسکایا، روزنامه‌نگار روس دست به تظاهرات زدند. خانم پولتیکوفسکایا که در سطح بین‌المللی به خاطر گزارش‌های انتقادی‌اش در باره‌ی سیاست‌های کرملین در چچن، معروف بود، سال گذشته در چنین ایامی جلوی در خانه‌اش به ضرب گلوله به قتل رسید. مخالفان دولت معتقدند که این قتل کار‌ نهادها و ارگان‌های حکومتی بوده است.

بالاگرفتن انتقادها

در این میان، علاوه بر احزاب اپوزیسیون آلمان، در درون خود حزب خانم مرکل، یعنی حزب دمکرات مسیحی نیز تقاضا برای گفتگویی صریح و منتقدانه با ولادیمیر پوتین در باره‌ی محدودیت دمکراسی و نقض حقوق بشر در روسیه فزون‌تر شده است. از جمله روپرشت پولنز، عضو حزب دمکرات مسیحی و رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس آلمان در مصاحبه‌ای با شماره روز شنبه روزنامه فرانکفورتر شاو، سیاست داخلی و خارجی دولت ولادیمیر پوتین را شدیداَ به باد انتقاد گرفته و خواهان گفتگوی صدراعظم آلمان با رهبر کرملین در این باره شده است.

روز دوشنبه، ۱۵ اکتبر، مرکل و پوتین مشترکاَ در برنامه‌ی پایانی " دیالوگ پترزبورگ" حضور خواهند یافت. " دیالوگ پترزبورگ" از ۷ سال پیش به طور سالانه و با هدف تقویت مناسبات جوامع مدنی روسیه و آلمان برگزار می‌شود و امسال موضوع آزادی مطبوعات، تأمین انرژی اروپا و مسئله استقرار سامانه پدافند موشکی آمریکا در اروپای شرقی محورهای اساسی آن را تشکیل می‌دهند.

در این دوره از اجلاس دیالوگ پترزبورگ ۲۰۰ شخصیت سیاسی، مطبوعاتی، هنری و علمی دو کشور شرکت دارند و ریاست آن به عهده میخاییل گورباچف، آخرین رئیس جمهور اتحاد شوروی و لوتار دمزیر، آخرین نخست‌وزیر آلمان شرقی است.

سکون و جمود در مناسبات روسیه و اروپا

گورباچف در مراسم افتتاح اجلاس امسال "دیالوگ پترزبورگ" ضمن تأکید بر گسترش همکاری‌ها میان روسیه و اروپا گفت که در دوران اخیر هر زمان که روسیه خواسته ا‌ست از منافع خود دفاع کند با نوعی بی‌اعتنایی از سوی اروپا مواجه شده است. رهبر شوروی سابق با متهم کردن اروپا به طرح مباحث و ادعاهای غیرمسئولانه گفت که نزدیکی میان روسیه و اروپا عملاَ به حال سکون و جمود درآمده است. گورباچف همچنین از این موضوع شکایت کرد که وجود بوروکراسی قدرتمند و انحصار شرکت‌های بزرگ در روسیه مانع شکل‌گیری قوی صنایع و تجارت متوسط در این کشور شده است.

لوتار دمزیر نیز که از جانب آلمان ریاست دیالوگ پترزبورگ را به عهده دارد در سخنرانی خود به این موضوع اشاره کرد که مناسبات روسیه و آلمان در حال حاضر در شرایط مطلوبی نیست. به گفته وی حتی همکاری موفق سال‌های گذشته در زمینه اقتصادی نیز، اینک در اروپا به بیم از وابستگی یک جانبه به انرژی روسیه راه برده است. صبر و شکیبایی به گفته دمزیر رویکرد مناسبی به مناسبات کنونی آلمان و روسیه است. وی همچنین این امیدواری که روسیه در ۲۰ سال آینده وضعیتی مطابق با استانداردهای غربی خواهد داشت را غیرواقعی توصیف کرد.