1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

بحث‌های رسمی در باره ابعاد تظاهرات ۲۵ بهمن

۱۳۸۹ بهمن ۲۶, سه‌شنبه

آمار منابع رسمی در باره‌ی دامنه تظاهرات مخالفان در روز ۲۵ بهمن اندک و در عین حال متفاوت است. واکنش شدید مقام‌های مختلف حکومتی و تعطیل خطوط مترو و اتوبوسرانی اما روایتی گویاتر از آمار رسمی به دست می‌دهند.

معترضان برای مقابله با حمله پلیس و رفع اثرات گاز اشک‌آور پلیس به آتش‌زدن زباله روی آورده‌اند
معترضان برای مقابله با حمله پلیس و رفع اثرات گاز اشک‌آور پلیس به آتش‌زدن زباله روی آورده‌اندعکس: AP

در روزهای قبل از ۲۵ بهمن، شخصیت‌ها و نهادهای مختلف جمهوری اسلامی ایران در برابر فراخوان مخالفان برای تظاهرات در این روز سکوت اختیارکرده بودند و آن را شایسته اعتنا نمی‌دیدند. در موضع‌گیری‌ها و رسانه‌های رسمی در ماه‌های اخیر پیوسته از "مرگ فتنه" سخن رفته است. این تصور هم در میان مقام‌های رسمی بی‌خریدار نبود که سرکوب معترضان در ماه‌های پس از انتخابات ۱۳۸۸ و برخوردهای امنیتی، قضایی و صدور احکام سنگین برای فعالان و شرکت‌کنندگان در این تظاهرات‌، عملاَ "جریان فتنه" را به خاموشی و نابودی کشانده است.

با این همه، واکنش شدید و گسترده مقام‌ها و رسانه‌های دولتی به تظاهرات مخالفان در ۲۵ بهمن از شب گذشته تا کنون، این گمانه را تقویت می‌کند که ابعاد تظاهرات یادشده فراتر از تصور و برآورد آنها بوده و تا حدودی غافلگیرشان کرده است. شاهد این گمانه را می‌توان سخنان تند و شدید رئیس مجلس و بیانیه ۲۲۳ نماینده مجلس علیه موسوی و کروبی، گزارش وزیر کشور به مجلس، بیانیه بسیج، اظهارات محسن رضایی و مقاله‌ها و گزارش‌های تند رسانه‌های نزدیک به دولت دانست.

سرمقاله برای «آشغال شکر»

روزنامه کیهان گرچه شمار شرکت‌کنندگان در تظاهرات دیروز را سیصد چهارصد نفر اعلام کرده است، اما در عمل ابعاد ماجرا را چنان بزرگ دیده که ناچار شده سرمقاله‌ خود را به تظاهرات این "عده‌ی معدود" اختصاص دهد. حسین شریعتمداری، نماینده ولی فقیه و مدیر مسئول کیهان که این سرمقاله را نوشته، با توصیف جمهوری اسلامی ایران به عنوان شکر، تظاهرکنندگان را "آشغال شکر" نامیده است. وی ادامه داده است: «سرانجام دیروز کوه موش زائید و اگرچه تعداد اندکی از اراذل و اوباش اجاره‌ای کوشیدند در چند نقطه تهران ابراز وجودی چند دقیقه‌ای کنند، ولی با حقارتی مثال زدنی روبرو شدند.»

سایت الف، وابسته به احمد توکلی نیز در شامگاه روز تظاهرات، رقمی مشابه کیهان را در مورد تعداد تظاهرات‌کنندگان اعلام کرد اما هم‌زمان نوشت: «بیشتر شلوغی امروز خیابان انقلاب و آزادی به دلیل تجمع وسیع نیروهای انتظامی و نیز عابران کنجکاو بوده است.» گزارش الف به دلیل «تجمع وسیع» و غیرمعمول نیروهای انتظامی در خیابان‌های یادشده که معمولاَ اقدامی غیرعادی تلقی می‌شود، اشاره‌ای نمی‌کند.

عکس: AP

سایت رجا نیوز که مهمترین سایت حامی دولت به شمار می‌رود کمی دست را بالاتر از کیهان گرفته و شمار تظاهرات‌کنندگان را نزدیک به ۱۰ هزار نفر دانسته است. به نوشته این سایت، «روز ۲۵ بهمن در نهایت چند گروه بین ۵۰ تا ۱۰۰ نفری در خیابان‌های انقلاب و آزادی تهران حاضر شدند و حتی سرجمع عدد افرادی که با اراده مشخص در این محل حاضر شده بودند، در تهران با بیش از ۱۰ میلیون جمعیت به ۱۰ هزار نفر هم نرسید.»

تجمع در برابر اوین

اظهارات سردار رادان، فرمانده نیروی انتظامی تهران مبنی بر دستگیری ۱۵۰ نفر از معترضان نیز اگر رقمی نزدیک به واقعیت هم باشد، با ارقام سایر منابع دولتی در باره‌ی حضور تنها ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر از معترضان در خیابان‌ها نمی‌خواند. یک شاهد عینی که روز ۲۶ بهمن جلوی زندان اوین بوده، به دویچه وله گفته است که از «ساعت ۹ صبح مردم آرام آرام در جلوی در اوین جمع می شدند. حضور نیروهای انتظامی بسیار چشمگیر بود. من بین صد و پنجاه تا دویست نفر حدس می زنم. فردی با لباس شخصی از ابتدای مراسم با دوربین فیلم‌برداری می‌کرد. او با دو نفر دیگر که آنها هم لباس شخصی بودند، دوربین را پس از مدتی دست به دست میکردند اما دوربین لحظه ای را بدون رکورد کردن به سر نبرد.» این شاهد در ادامه می‌گوید که کسانی که برای کسب اطلاع از وضعیت دستگیرشدگان دیروز آمده بودند از همه طبقات و قشرها بودند. در پی اعتراض این حاضران مسئولان زندان آنها را « ساعت ۱۲ جمع کرده و گفتند تا ۴۸ ساعت آینده اسامی بر روی برد قرار می‌گیرد و بعد دستور ترک آنجا را صادر کردند. به حاضران همچنین گفته شد که ادامه حضورتان در برابر اوین به عنوان تجمع غیرقانونی تلقی می‌شود و بازداشت و محاکمه شما را در پی دارد.»

تعطیلی مترو و خطوط اتوبوسرانی

علاوه بر فیلم‌هایی که به‌تدریج از طریق اینترنت منتشر می‌شوند و تا حدود زیادی شمار نسبتاَ واقعی تظاهرات‌کنندگان را نشان می‌دهند، مصاحبه‌ی مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران با سایت "آینده" نیز روایتی متفاوت با روایت‌های رسمی به دست می‌دهد. جعفر ربیعی گفته است که از ساعت ۴ بعد از ظهر روز دوشنبه به تدریج ایستگاه‌هایی از مترو تعطیل اعلام شدند و دست آخر کل خط ۴ (شامل ایستگاه های میدان انقلاب، چهارراه ولیعصر، فردوسی، دروازه دولت، دروازه شمیران، شهدا، نبرد و میدان کلاهدوز) و خطوط سریع اتوبوسرانی (BRT) فعالیت خود را متوقف کردند.

ظاهراَ بهره‌گیری مخالفان‌از مترو و اتوبوس برای رساندن خود به تجمع‌های اعتراضی و نیز استفاده از ایستگاه‌های مترو برای تجمع و اعتراض از جمله دلایل تصمیم یادشده بوده‌اند.

"حرمت‌شکنی" رئیس جمهور ترکیه

حضور عبدالله گل، رئیس جمهور ترکیه در تهران در روز ۲۵ بهمن و اظهارات وی در باره‌ی قطع تلفن همراه در این شهر با واکنش‌هایی منفی در رسانه‌های نزدیک به دولت مواجه شده است. به نقل از سایت‌های نزدیک به دولت ایران، روزنامه زمان، چاپ ترکیه در گزارشی از حضور گل در جمع خبرنگاران در تهران نوشته است: « خبرنگاران حاضر در این جلسه به گل خبر دادند که امروز (دیروز)صبح، به علت تظاهرات "هواداران اصلاحات" در تهران، شبکه تلفن همراه و اینترنت قطع شده است که گل، پاسخ داد:«دوران کنونی، متفاوت است! شاید بتوان تلفن های همراه را قطع کرد اما تلویزیون ها همه چیز را نشان می دهند و نباید هیچ اقدامی علیه مردم انجام شود.» وی افزوده است: «بزرگترین مسئله این رژیم ها، بی‌عدالتی، فساد اقتصادی، پاسخگو نبودن و استفاده ناقص از منابع است.»

سایت اصول‌گرای مشرق این سخنان گل در تهران را «بی‌حرمتی به میزبان» توصیف کرده است.

FW/MDM

پرش از قسمت در همین زمینه

در همین زمینه