بحران افغانستان؛ سراسیمگی و تیراندازی هوایی در فرودگاه کابل
۱۴۰۰ مرداد ۲۵, دوشنبه
کنترل ترافیک هوایی فرودگاه کابل و کمک به تخلیه کارکنان سفارت به نیروهای آمریکایی سپرده شده است. هزاران نفر از مردم محلی نیز برای فرار از مهلکه به فرودگاه هجوم آوردهاند اما هرج و مرج با شلیک هوایی تشدید شده است.
تبلیغات
طالبان اعلام کرده که جنگ پایان گرفته و به شهروندان افغانستان وعده داده که امنیت شان به خطر نمیافتد. نیروهای آمریکایی نیز گفتهاند که امنیت فرودگاه بینالمللی حامد کرزی کابل و حومه آن تامین است و تخلیه کارکنان سفارت نیز پایان یافته است.
با این همه، هزاران نفر از شهروندان افغانستان از بیم جان و خشونت افراط گرایان، به هر دری میزنند تا از کشور خارج شوند. فرودگاه کابل در حال حاضر صحنه آشفتگی و ازدحام هزاران تن از مردمی است که به دلیل مسدود بودن راههای زمینی و خطرات احتمالی، در پی سفر هوایی هستند. سربازان آمریکایی اما برای متفرق کردن مردم تیرهوایی شلیک کردهاند که به نوبه خود موجب وحشت و ناآرامی جمعیت شده است.
یک مقام نظامی آمریکایی به خبرگزاری رویترز گفته که کنترل فرودگاه از دست کسی خارج نشده و تیراندازی هوایی صرفا برای هشدار است.
خبرگزاری رویترز به نقل از شاهدان عینی گزارش داده در هرج و مرج روز دوشنبه در فرودگاه کابل پنج تن کشته شدهاند. هنوز چگونگی کشته شدن این افراد مشخص نیست.
در حال حاضر این فرودگاه هیچ پرواز ورودی ندارد و هیچ پرواز خروجی عادی نیز از آن صورت نمیگیرد. هزاران سرباز آمریکایی در آنجا مستقر هستند تا ضمن نظارت بر ترافیک هوایی، عملیات تخلیه کارکنان سفارتخانهها را پشتیبانی کنند. برخی شرکتهای هواپیمایی نیز اعلام کردهاند که از حریم افغانستان عبور نخواهند کرد. سه هواپیمای خطوط بینالمللی پاکستان نیز که قرار بود صدها تبعه پاکستانی و خارجی را از کابل به اسلامآباد منتقل کنند، پروازهای خود را به دلیل وضعیت فرودگاه کابل لغو کردهاند.
ویدئوهایی در شبکههای اجتماعی منتشر شدهاند که سراسیمگی، سرگردانی، التماس و تلاش نافرجام مردم برای سوار شدن به هواپیماها را نشان میدهند.
این در حالی است که ۶۷ کشور در بیانیهای خطاب به طالبان، خواستار باز گذاشته شدن جادهها، فرودگاهها و گذرگاههای مرزی شدهاند تا جنگزدگان امکان خروج داشته باشند. علاوه بر وزیران خارجه آمریکا، آلمان، بریتانیا، کانادا، اتریش و اسپانیا، نماینده سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز این بیانیه را امضا کرده است.
در این بیانیه آمده است: «کسانی که قدرت را به دست دارند باید در حفظ جان و مال مردم و بازگرداندن نظم و امنیت پاسخگو باشند. مردم افغانستان حق دارند در امنیت و با عزت زندگی کنند. ما در جامعه بینالمللی آماده هرگونه حمایت از آنها در این زمینه هستیم.»
در تازهترین تحول، سفیر روسیه در افغانستان اعلام کرده که با رهبری طالبان در تماس است و روز سهشنبه ۲۶ مرداد (۱۷ اوت) با "هماهنگکننده امنیتی" آنها دیدار و گفتوگو خواهد کرد. او عنوان کرده که به رسمیت شناختن حکومت طالبان به رفتار و رویکرد آنها بستگی دارد.
سخنگوی وزارت خارجه چین نیز از طالبان خواسته که قدرت را به طور مسالمت آمیز در دست بگیرند و امنیت مردم را تضمین کنند.
افغانستان؛ بیثباتی دولت و بیپناهی مردم
خلاء قدرت و تعمیق بحران. طالبان پشت دروازههای کابل مستقر شده و خواهان تسلیم بدون مقاومت شهر و انتقال قدرت است. مردم در التهاب، ناامنی و ترس به سر میبرند و پارکها مملو شده از آوارگان شهرهایی که پیشتر سقوط کردهاند.
عکس: Paula Bronstein/Getty Images
اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان خظاب به مردم گفته بود که ارتش را برای مقابله با طالبان بسیج میکند و هیاتی برای مذاکره با آنها تشکیل میدهد. او عصر یکشنبه کشورش را ترک کرد.
اسلامگرایان طالبان در آستانه ورود به کابل قرار دارند. پس از تصرف حومه کابل و فرار پرسنل دولتی، هلیکویترها بر فراز سفارت آمریکا به پرواز در آمدند. دو مقام نظامی آمریکایی گفتهاند که کارکنان سفارت در تمهیدات امنیتی، اسناد و مدارک حساس را نابود کردند.
عکس: Rahmat Gul/AP/picture alliance
طالبان در اطلاعیهای گفتهاند که پشت دروازههای کابل منتظر میمانند تا شهر بدون درگیری و مقاومت تسلیم شود و انتقال قدرت بدون خشونت یا توسل به زور انجام گیرد. تصویر صحنهای از رژه پیروزی آنها در شهر هرات را نشان میدهد.
عکس: Hamed Sarfarazi/AP/picture alliance
جولان شبهنظامیان، هرج و مرج و بیا و بروی طالبان در خیابانهای جلال آباد؛ شهری که شامگاه شنبه تسلیم و تصرف شد. طالبان در اطلاعیهای پس از رسیدن به دروازههای کابل وعده کردهاند که به جان و مال و کرامت کسی آسیبی نمیزنند و تهدیدی متوجه هیچ کس نخواهد بود.
عکس: AFP/Getty Images
جنب و جوشی توام با بلاتکلیفی و ترس در کابل. طالبان اعلام کرده که حکومت افغانستان مسئول تامین امنیت است و از شهروندان خواسته است که برای ترک کشور تقلا نکنند.
عکس: Khodaiberdi Sadat/AA/Getty Images
شهرهای افغانستان یکی پس از دیگری به سادگی و بدون مقاومت سقوط کردند و کابل، تنها دژی بود که باقیماند. سکنه شهر با سراسیمگی به تکاپو افتادهاند تا مکان امنی پیدا کنند و ترجیحا به کشور دیگری بگریزند. آشفتگی و حس ناامنی در پایتخت افغانستان موج میزند.
عکس: Khodaiberdi Sadat/AA/Getty Images
سکنه شهرهایی که تصرف شدهاند به کابل سرازیر شدهاند و پارکها مملو از آوارگان است. مدیر سازمان امدادی کاریتاس از اسکان ۲۰ هزار نفر در مساجد و مدارس خبر داده است. ترس از جان وبلاتکلیفی در بین بیخانمان شدگان موج میزند.
عکس: Paula Bronstein/Getty Images
پارکها و فضاهای باز کابل از مردم وحشت زده، گرسنه و در به در مملو شدهاند. زنان و کودکان بیش از همه در رنجاند. اکثر بیخانمانها، خانوادههایی هستند که از ولایات شمالی با دست خالی به کابل گریختهاند.
عکس: Sayed Khodaiberdi Sadat/AA/picture alliance
این افراد کمی خوش شانسنر بودهاند که توانستهاند چند تکه فرش و زیرانداز در زمان فرار برای خود بردارند. آنها که در مسجد یا مدرسه سرپناهی نیافتهاند، در پارک "شهر نو" میخوابند. تامین غذا، آب، نیازهای بهداشتی و حفظ سلامتی به عهده خودشان است.
عکس: Paula Bronstein/Getty Images
فرودگاه کابل فقط پروازهای خروجی دارد و تنها هواپیماهایی اجازه فرود درآن را دارند که ماموریتشان بازگرداندن دیپلماتهای آمریکایی است. گروههایی از شهروندان افغانستان که تمکن بیشتری دارند، دار و ندار خود را برداشته و راهی کشور دیگری هستنند.
عکس: Rahmat Gul/AP Photo/picture alliance
در شهر مردم جلوی بانکها صف کشیدهاند و در فرودگاه، جلوی باجههای کنترل گذرنامه. گروهی سراسیمه در حال ترک افغانستان هستند. مهم نیست برای کجا بلیط پیدا کنند. مهم آن است که از مهلکه دور شوند.
عکس: Tameem Akghar/AP Photo/picture alliance
آنها که گذرنامه یا پول کافی ندارند، جایی نزد همسایگان را میجویند. در مرزها اما نگهبانان مسلح و سیمهای خاردار انتظار آنها را میکشند. اینجا گذرگاه چمن، مرز پاکستان و سربازی که مامور بازگرداندن آوارگان و جنگزدگان افغان است.
عکس: AFP/Getty Images
صف متقاضیان ویزا در برابر سفارت جمهوری اسلامی در کابل. بسیاری از افغانها در روزهای گذشته خود را زمینی به ایران رساندهاند؛ کشوری که میزبان دیرین میلیونها مهاجر و جنگزده بوده اما حقوق آنها را نادیده گرفته است.
عکس: Rahmat Gul/AP Photo/picture alliance
گذرگاه مرزی چمن در پاکستان. هر کس مدرک معتبری برای ورود به پاکستان نداشته باشد، بازگردانده میشود. هیچ یک از همسایگان از جنگزدگان و آوارگان استقبال نمیکند.
عکس: AFP/Getty Images
نام این گذرگاه مرزی "دروازه صلح" است. نامی بیمسما برای آوارگان جنگ و بن بستی برای آنها که بقجههای خود را به کول کشیدهاند تا از معرکه دور باشند.
عکس: Saeed Ali Achakzai/REUTERS
اگر طالبان بر افغانستان حاکم شوند، قوانین این گروه از جمله سنگسار برای زنا، قطع دست و پا به خاطر دزدی و جلوگیری از مدرسه رفتن دختران بعد از ۱۲ سالگی دوباره به جریان میافتد. بازگشت به عصر حجر.