بحران اقتصادی: مقصر کیست؟
۱۳۹۰ آبان ۶, جمعه
روز جمعه (۲۸ اکتبر / ۶ آبان) باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده با پتر نکاس، نخست‌وزیر جمهوری چک ملاقات کرد. یکی از موضوعات محوری دو سیاستمدار، تلاش‌های اتحادیه اروپا برای نجات کشورهای ضعیف عضو اتحادیه بود. اوباما پس از دیدار با نکاس، ضمن اشاره به تلاش‌های اتحادیه اروپا برای حل بحران اقتصادی گفت: «ما شاهد بودیم که کشورهای حوزه‌ی یورو و دیگر کشورهای اروپایی برای پیشبرد پروژه‌ی اروپای واحد تلاش زیادی به خرج دادند و این بدان معناست که آنها به‌طور جدی خواهان ادامه‌ی این پروژه هستند». او همچنین به توافق‌های سران اتحادیه اروپا برای نجات یونان و دیگر کشورهای نیازمند عضو اتحادیه اروپا اشاره کرد و گفت: «اعتقاد راسخ دارد که سیاستمداران اروپایی قادرند توافق‌های خود را با موفقیت اجرا نمایند.»
سران اتحادیه اروپا شامگاه چهارشنبه (۴ آبان، ۲۶ اکتبر) در بروکسل گرد آمده بودند تا در رابطه با ورشکستگی یونان و نیازهای مالی روزافزون کشورهای ضعیف عضو اتحادیه چاره‌اندیشی کنند. بامداد پنجشنبه اعلام شد که این نشست به نتیجه رسیده است. از مهم‌ترین تصمیم‌های سران اتحادیه اروپا کاهش بدهیهای یونان و افزایش موجودی صندوق کمک‌های اضطراری به یک بیلیارد (هزار میلیارد) یورو بود. این صندوق در حال حاضر ۴۴۰ میلیارد یورو موجودی دارد.
موافقان و مخالفان
سخنان رئیس جمهور آمریکا پس از دیدار با نخست‌وزیر جمهوری چک بیانگر آن است که آمریکا نیز مانند دولت‌های اروپایی توافق‌های سران اتحادیه اروپا را رضایت‌بخش می‌داند. در مقابل، شمار زیادی از کارشناسان اقتصادی این توافق‌ها را برای حل بحران ناکافی میدانند. آندریاس فرایتاگ، استاد اقتصاد دانشگاه ینای آلمان معتقد است که «زمانی بحران اقتصادی حل شده که دیگر نیازی به بسته‌های کمکی و صندوق‌های اضطراری نباشد». توماس مایر، کارشناس "بانک آلمان" (دویچه بانک) نیز می‌گوید که این گونه تصمیمات بحران را برای مدتی می‌خوابانند اما در درازمدت کارساز نیستند. مایر مشکل اصلی را سیاست‌های غلط اقتصادی می‌داند. او اعتقاد دارد که راه حل اساسی این است که یونان و اسپانیا و پرتقال ساختار اقتصادی خود را تغییر دهند و زمینه‌های رشد و رقابت اقتصادی با کشورهای دیگر را فراهم نمایند.
تهدیدی برای آمریکا
رئیس جمهور ایالات متحده هم اوائل ماه اکتبر در یک کنفرانس مطبوعاتی به اتحادیه اروپا توصیه کرده بود که از آمریکا پیروی کند و برای حل بحران اقتصادی خود دست به اقدامات جدی‌تری بزند. اوباما اتحادیه اروپا را تهدید نمود که باید هر چه زودتر برای حل بحران اقتصادی در یونان و دیگر کشورهای ضعیف عضو اتحادیه چاره‌ای بیاندیشد، زیرا این بحران، «به اقتصاد آمریکا نیز لطمه خواهد زد».
او بار دیگر در مقاله‌ای که روز ۲۷ اکتبر در "فایننشال تایمز" چاپ شد اقدامات دولت خود برای حل بحران اقتصادی را ستوده و نوشته است: «ما در بخش خصوصی آمریکا ۱۹ ماه رشد مستمر داشتیم و توانستیم ۵/ ۲ میلیون فرصت شغلی تازه ایجاد کنیم.»
آمریکا نمی‌تواند الگو باشد
بر خلاف اوباما بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که اروپا باید راهی را که مناسب سیستم اروپایی باشد برود. سباستیان مالابای، از "موسسه‌ی روابط خارجی" آمریکا می‌گوید: «ما این صلاحیت را نداریم که به دیگران راه حل نشان دهیم (...) زیرا ما خود دچار بحران بوده و هستیم، و حتی قادر نیستیم، سیاست مالی خودمان را سروسامان دهیم».
نه تنها مالابای، بلکه شمار زیادی از صاحب‌نظران اقتصادی آلمانی و آمریکایی معتقدند که ایالات متحده دیگر توان آن را ندارد که مانند گذشته به اروپا کمک کند. به همین دلیل اروپا ناچار است راهی را که در روز پنجشنبه، ۲۷ اکتبر آغاز کرده "به تنهایی" ادامه دهد.
FP/SI