بحران اوکراین؛ تلاش‌های بین‌المللی برای کاهش تنش‌ها
۱۳۹۲ اسفند ۱۱, یکشنبه
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان گفت‌وگو کرده است. به گزارش رسانه‌های روسی، وی مدعی شده است که ناسیونالیست‌های اوکراینی علیه روس‌تباران کریمه دست به اعمال خشونت زده‌اند.
بر اساس بیانیه کاخ کرملین در این تماس تلفنی مرکل در مورد تحولات در اوکراین ابراز نگرانی کرده است. با این حال دو طرف توافق کرده‌اند که به مشورت و گفت‌وگوهای خود به صورت دو جانبه و چند جانبه برای "عادی‌سازی" وضعیت در اوکراین ادامه دهند.
کاخ سفید گزارش داد که باراک اوباما، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا امروز را به بررسی بحران اوکراین اختصاص داده است و به زودی با متحدان این کشور گفت‌وگوی تلفنی خواهد داشت.
دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا در بیانیه‌ای تصریح کرد که برای کاهش تنش در اوکراین تلاش خواهد کرد. در چهارچوب این تلاش‌ها وی قرار است با رئیس‌جمهور آمریکا، نخست‌وزیر لهستان و رئیس‌جمهور لیتوانی گفت‌وگو خواهد کرد.
نشست اضطراری اعضای ناتو روز یکشنبه پشت درهای بسته در بروکسل برگزار شده است. دولت اوکراین از ناتو کمک خواسته است. این کشور عضوی از این پیمان نظامی نیست و تنها چند معاهده همکاری با این سازمان دارد.
رادوسلاو شیکورسکی وزیر امورخارجه لهستان و خوزه مارگالو، وزیر امورخارجه اسپانیا که به تهران سفر کرده‌اند، به دلیل نشست اضطراری وزرای خارجه اتحادیه اروپا برای بررسی بحران اوکراین، برنامه از پیش تعیین شده خود را تغییر دادند و زودتر تهران را ترک کردند.
دریادار دنیس برزوفسکی که روز اول مارس از سوی رئيس‌جمهور موقت اوکراین به فرماندهی نیروی دریایی این کشور انتخاب شده بود، روز یکشنبه دوم مارس در حمایت از هواداران روسیه سوگند خورد و سرفرماندهی سواستوپول در کریمه را به روسیه تحویل داد. با این اقدام، وی به اتهام خیانت تحت پیگرد قضایی قرار گرفته است.
هشدار دبیرکل ناتو به روسیه
یوری سرگئی‌یف، نماینده اوکراین در سازمان ملل اعلام کرد که کشورش آماده دفاع از خود در برابر روسیه است. وی افزود که اگر وضعیت بدتر شود و نیروهای ارتش روسیه فعالیت خود را گسترش دهند "طبیعی است که ما از سایر کشورها درخواست پشتیبانی نظامی خواهیم کرد."
دمتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین در واکنش به سخنان جان کری، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که درحال حاضر پاسخی به این سخنان نمی‌دهد. جان کری ساعاتی پیشتر ضمن انتقاد تند از روسیه، حضور نظامی این کشور در شبه جزیره کریمه را "خشونتی غیرقابل باور " خوانده و روسیه را به "تحریم‌هایی جدی" تهدید کرده بود.
دبیرکل ناتو، آندرس فوگ راسموسن در آستانه نشست اعضای ناتو بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه آمده است: «اقدامات روسیه در خاک اوکراین نقض اصول منشور سازمان ملل است. این اقدامات صلح و امنیت اروپا را تهدید می‌کند. روسیه باید فعالیت‌های نظامی و تهدیدات خود را متوقف کند. ما امروز در مورد پیامدهای این اقدامات برای صلح و امنیت اروپا و همچنین روابط ناتو با روسیه مشورت خواهیم کرد.»
جان کری، وزیرخارجه آمریکا ضمن انتقاد تند از روسیه، این کشور را به "تحریم‌هایی جدی" تهدید کرد. وی به مقامات مسکو هشدار دارد که عضویت در گروه جی هشت را از دست خواهند داد. وزیر خارجه آمریکا همچنین ممنوعیت صدور روادید، مصادره دارایی‌ها و توقف فعالیت‌های تجاری را به عنوان اقدامات ممکن مطرح کرد.
به نقل از خبرگزاری رویترز، اوکراین کشتی‌های گارد ساحلی خود را از جزیره کریمه به بندر دیگری در دریای سیاه منتقل کرده است.
در مسکو ده‌ها تظاهرکننده مخالف جنگ بازداشت شدند. خبرگزاری روسی اینترفکس گزارش داد که حدود ۴۰ نفر به دلیل "تلاش برای برهم زدن نظم عمومی" بازداشت شده‌اند. دولت روسیه در مقابل، برای گردهم‌آیی طرفداران پوتین که خواستار دخالت نظامی روسیه در اوکراین هستند مجوز صادر کرده است.
پس از بریتانیا و آمریکا، فرانسه نیز رسمأ اعلام کرد در نشست گروه جی هشت در سوچی شرکت نمی‌کند. این نشست قرار بود تابستان سال آینده در شهر سوچی روسیه برگزار شود.
صدها مرد مسلح که هویت آنها مشخص نشده، یک پایگاه نیروهای پیاده نظام ارتش اوکراین در شبهجزیره کریمه را محاصره کرده‌اند و مانع خروج نیروهای اوکراینی از این پایگاه می‌شوند.
در پی تحولات اوکراین روزنامه اقتصادی "هندلز‌بلات" آلمان با چند اقتصاددان در مورد تأثیر بحران کریمه بر اوضاع اقتصادی اوکراین گفت‌وگو کرده است. گوستاو هورن، از پژوهشکده اقتصاد کلان و تحقیقات چرخه اقتصادی که به اتحادیه‌های کارگری نزدیک است، معتقد است: «در صورتی که اختلافات مرزی به جنگ تبدیل شود، خطر فروپاشی اقتصادی اوکراین را تهدید می‌کند.»
این اقتصاددان می‌افزاید که در چنین شرایطی صندوق بین‌المللی پول و اتحادیه اروپا نمی‌توانند کمک چندانی به وضعیت مالی اوکراین بکنند. او در ادامه تصریح می‌کند: «در نتیجه ورشکستگی ملی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.»
رهبر کاتولیک‌های جهان اوکراین را در "موقعیتی حساس" می‌بیند. پاپ فرانسیس پس از دعای روز یکشنبه در رم، از دولتمردان اوکراین و روسیه خواست "سوءتفاهم‌ها را برطرف کنند و کنار یکدیگر در آینده اوکراین تأثیرگذار باشند." رهبر کاتولیک‌های جهان همچنین از جامعه بین‌المللی خواست از تمامی طرح‌های ممکن برای گفتگو و ایجاد تفاهم حمایت کنند.
اولکساندر تورچینف، رئیس‌جمهور موقت اوکراین که کمتر یک هفته پیش این پست را در اختیار گرفته است، با شدت گرفتن بحران شبهجزیره کریمه، روز یکشنبه (۲ مارس/ ۱۱ اسفند) در یک سخنرانی فراموش نشدنی اعلام کرد :«ما در آستانه یک فاجعه قرار داریم.»
او از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه خواست نیروهای ارتش این کشور را از کریمه خارج کند. الکساندر تورچینف همچنین از کشورهای غربی خواست برای کمک به اوکراین "گام‌هایی واقعی" بردارند.
فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امور خارجه آلمان در تاز‌ه‌ترین موضع‌گیری خود در قبال تحولات اوکراین بعدازظهر یکشنبه (۲ مارس/ ۱۱ اسفند) اعلام کرد: «هنوز برای بازگشت فرصت هست. هنوز می‌توان از تجزیه اروپا جلوگیری کرد.»
وی همزمان تأکید کرد که باید از هرگونه اقدام تحریک‌کننده خودداری کرد. اشتاین‌مایر از روسیه خواست نیروهای مسلح خود را تنها در چهارچوب توافق دو طرفه با اوکراین در بندر اجاری کریمه مستقر کند.
وزیر امور خارجه آلمان همچنین از دولت موقت اوکراین خواست تا از اقلیت روس‌تبار این کشور حفاظت کند.
نیروهای نظامی روسیه در حال پیشروی به سوی پایتخت کریمه
دولت موقت اوکراین یکشنبه (۲ مارس/ ۱۱ اسفند) تمامی نیروهای ذخیره ارتش این کشور به خدمت فرا خواند. این فراخوان به بسیج نیرو در پی موافقت پارلمان روسیه برای اعزام نیروهای ارتش این کشور به شبهجزیره کریمه، بخشی از خاک اوکراین، صادر شده است.
نیروهای ارتش روسیه شنبه (اول مارس/ ۱۰ اسفند) بدون شلیک حتی گلوله وارد شبه جزیره خودمختار کریمه شدند. کریمه در حاشیه دریای سیاه از اهمیتی استراتژیک برخوردار است. روسیه دارای یک پایگاه نظامی در این شبهجزیره است.
ولادیمیر پوتین،رئیس‌جمهور روسیه در پاسخ به درخواست کشورهای غربی برای خروج نیروهای نظامی این کشور از کریمه، تأکید کرده که "روسیه دفاع از منافع خود و روستبارها در کریمه و هرجای دیگر در خاک اوکراین را برای خود حق می‌داند".
این درحالی است که تا کنون هیچ نشانی از درگیری قومی در جزیره کریمه یا هیچ‌جای دیگری در اوکراین مشاهده نشده است. حدود ۶۰ درصد از ساکنان کریمه روس‌تبار هستند.
رویای روستبارها برای پیوستن به سرزمین مادری‌شان
خبرگزاری رویترز از رویای مردم کریمه برای پیوستن به کشور مادری‌شان، روسیه خبر می‌دهد. به نقل از این خبرگزاری، مردانی در لباس رزم، در حالی‌که پرچم‌های روسیه را در دست داشتند خیابان‌های منتهی به سواستوپول، پایتخت کریمه را تحت کنترل خود درآوردند.
این مردان روس‌تبارهای اوکراین هستند که می‌خواهند از شهر مادری‌شان برابر نیروهای "ناسیونالیست اوکراینی" حفاظت کنند.
اولگ گلوون یکی از افسران سابق ارتش روسیه به خبرگزاری رویترز می‌گوید: « نمی‌خواهیم فاشیست‌ها بر ما حکومت کنند.»
آخرین اخبار، تصاویر و تحلیل‌ها از اوضاع سیاسی اوکراین
شرایط کریمه با کی‌یف، پایتخت اوکراین تفاوتی بنیادی دارد. در کی‌یف معترضانی که رئیس‌جمهور، ویکتور یانوکوویچ را از قدرت برکنار کردند قهرمان محسوب می‌شوند.
آنها اینجا، برای روس‌تبارهای کریمه مانند شبه‌نظامیان ملی‌گرایی هستند در جریان جنگ جهانی دوم همراه ارتش آلمان علیه سربازان ارتش روس می‌جنگیدند.
جلسه ناتو برای بررسی شرایط "سخت" اوکراین
دولت موقت اوکراین برای حفظ تمامیت ارضی این کشور از پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو درخواست کمک کرده است.
نماینده ناتو و نماینده کمیسیون ناتو در اوکراین روز یکشنبه دیدار خواهند کرد. آندرس فوگ راسموسن، دبیر کل ناتو تأکید کرده است که اعضای ناتو در پی "هماهنگی بیشتر" فعالیت‌های خود در مورد "وضعیت اوکراین" هستند. وی این وضعیت را "سخت" توصیف کرد.
اوکراین عضو پیمان ناتو نیست و این به آن معناست که آمریکا و اروپا موظف به حمایت نظامی از این کشور نیستند. اوکراین تنها به عنوان یک کشور" شریک" ناتو، همکاری‌های نظامی محدودی با پیمان آتلانتیک شمالی داشته است.
فرانسه در واکنش به ورود نیروهای روسیه به خاک اوکراین خواستار توقف مقدمات برگزاری نشست گروه هشت کشور بزرگ صنعتی، موسوم به "جی۸" در سوچی روسیه شده است.
تأکید فرانسه بر اصول "جی هفت" در آستانه نشست "جی هشت"
لورن فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه، روز یکشنبه (۲ مارس/ ۱۱ اسفند) در یک مصاحبه رادیویی اعلام کرد درصورتی می‌توان آماده برگزاری این نشست شد که "روسیه به اصولی بازگردد که مورد توجه کشورهای "گروه جی ۸" و "جی ۷" است".
"جی هشت" شامل هشت کشور صنعتی است که ۶۵ درصد اقتصاد جهان را در اختیار دارند. این گروه ابتدا شامل هفت کشور (آلمان، فرانسه، بریتانیا، ایتالیا، آمریکا، ژاپن، کانادا) با نام گروه "جی ۷" بود. با پایان جنگ سرد، روسیه خواستار عضویت در این گروه شد و در سال ۱۹۹۸ به عضویت رسمی آن درآمد.
با عضویت روسیه نام این گروه به "جی هشت" تغییر کرد و این کشور سال ۲۰۰۶ میلادی برای نخستین بار ریاست آن را برعهده گرفت.
پیشتر ایالات متحده آمریکا نیز اعلام کرده بود در صورت ورود نیروهای روسیه به خاک اوکراین از شرکت در این نشست خودداری خواهد کرد.