بحران تامین برق در ایران؛ افزایش دمای هوا و احتمال تعطیلی
۱۴۰۳ مرداد ۴, پنجشنبه
در حالی کە گزارشها از ایران حاکی از ادامه بحران تامین برق است، مدیر عامل توانیر از احتمال درخواست برای تعطیلی تهران در روز شنبه خبر داده است. همزمان صاحبان صنایع میگویند توانیر باید خسارت بپردازد.
نمایی از کابلهای شبکه توزیع برق در ایرانعکس: Hadi Mizban/AP/picture alliance
تبلیغات
همزمان با افزایش دمای هوا و ورود موج گرما بە بخشهای گستردەای از ایران، یکبار دیگر بحث در مورد الگوهای مصرف، خاموشی و حتی تعطیلی شهرها بالا گرفتە است. در جدیدترین واکنش مدیرعامل توانیر اعلام کردە کە "اگر پاسخگوی نیاز برقی کشور نباشیم، برای تهران درخواست تعطیلی شنبه را مطرح میکنیم".
مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل شرکت مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق موسوم بە توانیر روز پنجشنبه ۴ مرداد ماه (۲۵ ژوئیە)، در یک برنامە تلویزیونی اعلام کرد: «برای روز پنجشنبه که نیمه تعطیل است، درخواست تعطیلی از سوی ما به منظور کاهش برق خیلی تاثیرگذار در میزان مصرف برق نیست و این تعطیلی بیشتر به دلیل گرمای هوا و رفاه مردم بود. اگر قرار باشد درخواستی داشته باشیم مربوط به روزهای عادی خواهد بود که مصرف بسیار بالای برق داریم.»
این مقام مسئول همچنین گفت: «تاکنون درخواستی برای تعطیلی داده نشده و فردا [جمعه] جلسهای را در راهبری شبکه برق با وزیر نیرو خواهیم داشت و در صورتی که نیاز باشد برای تعطیلی درخواست خواهیم داد. اما احتمال اینکه ساعتهای کاری کاهش پیدا کند زیاد است».
رجبی مشهدی همچنین تاکید کردە کە اگر قرار باشد از طریق تعطیلیها کاهش مصرف جدی اتفاق بیفتد علاوه بر بخشهای اداری، بانکها و بخش تجاری نیز باید تعطیل باشند. بە گفتە او در این صورت این تعطیلی "کاهش ۵ هزار مگاواتی مصرف" را به همراه خواهد داشت.
"رکورد مصرف برق در ایران شکست"
در همین حال مدیرعامل شرکت توانیزاز رکورد مصف برق در روز چهارشنبه سوم مرداد خبر داده و گفته برای این روز "عدد بی سابقه ۷۹ و ۱۹۸ هزار مگاوات ثبت و رکورد مصرف برق شکسته شد".
بە گفتە رجبی مشهدی این رقم ۶ هزار مگاوات نسبت به سال گذشته رشد داشتە است.
مدیرعامل شرکت توانیر همزمان تاکید کردە کە برای تولید این میزان برق "حتی اگر منابع مالی آن تامین شود، برای تامین گاز و زمان ساخت آن ۲ تا ۳ سال زمان مورد نیاز است".
"نیاز برقی کولرهای ایران بیشتر از مصرف برق کل مصر"
مدیرعامل شرکت توانیر در ادامە گفتەهای خود بە آماری جالب توجه اشارە کردە و گفتە است: «مصرف کولرهای کشور به ۳۵ هزار مگاوات رسیده است که بیش از کل مصرف کشور مصر است که دمای بیشتری هم نسبت به کشور ما در این کشور حاکم است».
او همچنین گفتە کە "اگر دمای کولرهای گازی را از ۱۷ به ۲۴ درجه تغییر دهیم ۲۰ درصد مصرف برق را کاهش میدهد. البته ۸۰ درصد مشترکان مصرف زیرالگو دارند.۲۰ درصد بالای الگو هستند و ۲ درصد هستند که ۱۵ تا ۲۰ برابر میزان متعارف برق مصرف میکنند".
آمارهای رسمی وزارت نیروی جمهوری اسلامی نشان میدهد مصرف برق خانگی در ایران طی سال گذشته حدود ۱۰۰ تراوات ساعت بوده است. آمارهای رسمی ترکیه و آلمان، کشورهایی با جمعیت مشابه ایران، نشان میدهد مصرف خانگی برق شهروندان آنها ۳۵ درصد بیشتر از ایرانیها است و حتی متوسط مصرف برق اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا و ژاپن بسیار بیشتر از شهروندان ایرانی است.
این واقعیت نکتهای نیست که اخیرا کشف شده باشد و مقامات ایران از آن بیاطلاع باشند. آرشیو آمارهای آژانس بینالمللی انرژی در دهه گذشته نیز نشان میدهد برای نمونه مصرف برق خانگی در آلمان و دیگر کشورهای اروپایی و آمریکا طی سال ۲۰۱۱ بسیار بیشتر از ایرانیها بوده است. اما با این وجود مقامات جمهوری اسلامی بارها مردم و الگوهای مصرف را مقصر کسری برق، گاز و دیگر حاملهای انرژی در کشور معرفی میکنند.
پیشتر نیز شرکت توانیر اعلام کرده بود که با افزایش دما در روزهای آتی، برق مشترکان پرمصرف بخش اداری "تنها در صورت ارائه تعهد" وصل خواهد شد.
حامد احمدی، مدیرکل هوشمندسازی و فناوریهای نوین شرکت توانیر با بیان اینکه "دو هفته بسیار گرم" پیش رو است، تصریح کرد: «این شرایط موجب خواهد شد تا شبکه برق کشور تحت فشار بیشتری قرار گیرد. دو هفته پیش رو به شدت نیازمند اجرای کامل همه برنامههای مدیریت مصرف است و در بخش اداری نیز باید مدیران و مسئولان انرژی ادارات در استفاده از سیستمهای سرمایشی نظارت بیشتری داشته باشند.»
دمای بیش از ۵۰ درجه در انتظار استانهای کرمان و خوزستان
گمانهزنیها در مورد قطعی برق یا حتی تعطیلی برخی از شهرهای ایران بە منظور کاهش مصرف برق در حالی است کە رییس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی ایران از احتمال افزایش دمای هوا در برخی از نقاط ایران خبر دادە است.
صادق ضیاییان، گفتە "طی چند روز آینده تقریبا در اغلب مناطق به صورت تدریجی افزایش دما داریم، اما عمده افزایش دما مربوط به روز شنبه و روی نوار شمالی کشور است.»
به گفته او متوسط افزایش ما در اغلب نقاط بین یک الی دو درجه خواهد بود و در برخی از شهرها مانند شهرهای استان خراسان شمالی ممکن است به حدود ۵ درجه نیز برسد.
همچنین ضیاییان با تاکید بر اینکە بیشترین افزایش دما احتمالا در روزهای شنبه و یکشنبه ثبت خواهد شد، گفتە انتظار میرود در این روزها دمای تهران به ۳۹ یا ۴۰ درجه و استانهای خوزستان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و بخشهایی از استان کرمان به ۵۰ درجە برسد.
"توانیر باید بە صنایع خسارت بپردازد"
در همین حال رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تبریز از وضعیت "نامطلوب" تامین برق صنایع در آذربایجان شرقی و "ضررهای میلیاردی" وارد بر صنایع این استان خبر دادە و گفتە توانیر براساس قانون باید خسارت صنایع را جبران کند.
یونس اکبرپور پایدار، رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تبریز در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا گفتە برق واحدهای صنعتی در استان آذربایجان حداقل یک روز در هفته به طور حتم قطع میشود. همچنین به گفته او "واحدهای صنعتی که مصرف برق روزانه آنها بیش از دو مگاوات است با کاهش ۵۵درصدی برق مواجه هستند". او یک واحد صعتی فولادی را مثال زده که روزانه به ۹۰ مگاوات برق نیاز دارد اما نیمی از آن را هم دریافت نمیکند و در نتیجه "محکوم به توقف تولید است".
او همچنین در ادامە گفتە است: «هزینههایی که قطعی برق بر صنایع تحمیل میکند کمرشکن و ضررهای برآمده از آن میلیاردی است و این هزینهها بر قیمت نهایی تولیدات این صنایع تاثیر میگذارد، این اتفاق به رشد تورم میانجامد و در نهایت مردم هستند که در انتهای زنجیره تولید بهای این سوءمدیریت در تامین انرژی را پرداخت میکنند».
اما نکته جالب در صحبتهای اکبرپور، تاکید بر "عدم آشنایی" واحدهای تجاری و خانوارها با مقوله بحران انرژی در کشور است. او بە همین دلیل پیشنهاد کردە کە "برای رفع مشکل ناترازی برق در استان و قطعی برق صنایع، برق خانوار و واحدهای تجاری هم دو ساعت در روز قطع باشد تا صنعت فشار بیشتری را متحمل نشود".
او همچنین گفتە کە "توانیر براساس قانون باید خسارتی که در پی قطعی برق به صنایع وارد میشود را بپردازد و واحد حقوقی اتاق بازرگانی ایران در تلاش برای مطالبه خسارت از محل این قانون است".
تصاویر بیداد خاموشی برق در ایران در اوج گرما و کرونا
قطع مکرر برق امان مردم ایران را بریده و مسئولان نیز تا کنون پاسخ قانعکنندهای ندادهاند. در آخرین تحولات از بازداشت سه تن از پرسنل یکی از نیروگاهها به دلیل "تخریب" در برقرسانی "در همکاری با ضدانقلاب" سخن رفته است.
عکس: MEHR
بازداشت سه تن به اتهام "خرابکاری" در برقرسانی
خبرگزاری فارس ۱۷ تیر (۸ ژوئیه) به نقل از یک منبع آگاه از بازداشت سه تن از پرسنل یک نیروگاه مهم برق ایران به اتهام "همکاری با گروهکهای ضدانقلاب" در ایجاد اختلال در شبکه تولید و توزیع برق به شهرهای بزرگ خبر داد. فارس مینویسد، طبق اعترافات متهمان "مشخص شد سازماندهی این افراد توسط بخشی از بدنه ضدانقلاب از خارج از کشور صورت گرفته است". همچنین آمده است که پیگرد بقیه متهمان این پرونده ادامه دارد.
عکس: irna.ir
"فرافکنی" برای "فرار از مسئولیتپذیری"
اما آیا اخباری اینچنین میتواند خشم مردم ایران که خاموشیها کسب و کارشان را کسادتر و زندگیشان را مختل کرده فروبنشاند؟ نگاهی به شبکههای اجتماعی کافی است تا پاسخ روشن شود. پاسخ به وضوح منفی است. کاربران علت این وضعیت را "بیکفایتی مسئولان جمهوری اسلامی، سیاستهای نادرست و فساد فراگیر در ساختار جمهوری اسلامی" میدانند. بسیاری اتهاماتی اینچنین را تنها "فرافکنی و فرار از مسئولیتپذیری" میدانند.
عکس: MEHR
۱۶۰۰ سانحه در آسانسور در شش روز قطعی برق
پنجشنبه ۱۷ تیر سخنگوی سازمان آتشنشانی شهرداری تهران شش روز پیش از این تاریخ را "روزهای تاریخی" این شرکت خواند و گفت، طی این چند روز به دلیل قطعی برق ۱۶۰۰ حادثه آسانسور گزارش شد. او افزود: «یک ایستگاه ما در حوالی میدان آزادی تهران در یک روز ۳۰ مورد عملیات برای حادثه آسانسور داشت و یک ایستگاه در شرق تهران هم ۲۵ مورد اینچنینی داشت.»
عکس: picture-alliance/dpa
عوارض خطرساز قطعی برق برای بیماران
در شرایط اوج شیوع کرونا در اغلب شهرهای ایران قطعی مکرر برق بهویژه برای بیماران کرونایی که حیاتشان به دستگاههای کمکی تنفسی بسته است خطرناک است. هر چند در کلانشهرها اغلب بیمارستانها به برق اضطراری مجهز هستند، اما خروج برق از برق شهری و ورود به برق اضطراری زمانبر است و تا زمانی که این اتفاق بیافتد، کاهش محسوسی در فشار اکسیژن ایجاد میشود که بهویژه برای بیماران بخش مراقبتهای ویژه خطرساز است.
عکس: MEHR/M. Safari
کاهش ۳۰۰۰ مگاواتی مصرف برق
رضا اردکانیان، وِزیر نیرو در ۱۷ تیر گفت، هفته گذشته اوج بار مصرف برق بیش از ۶۶هزار مگاوات بود در حالی که این رقم اکنون به بیش از ۶۳هزار مگاوات رسیده است. او افزود: «به عبارت دیگر حدود ۳۰۰۰ مگاوات یا سه میلیون کیلووات ساعت را به کمک هموطنان کاهش دادیم.»
عکس: MEHR
پایان کار پاساژها تا پایان مرداد در ساعت ۱۸
سخنگوی صنعت برق اعلام کرد، با پایدار شدن وضعیت تولید برق حرارتی، میزان تولید برق نیروگاههای حرارتی از ۵۰هزار مگاوات گذشت ولی کماکان واحدهای برقآبی دچار محدودیت هستند. او زمان خاتمه کار مراکز تفریحی و تجاری را تا پایان مرداد ساعت ۱۸ تعیین کرد.
عکس: FARS
تغییر ساعات کاری بانکها
در ۱۷ تیر همچنین اعلام شد که به دلیل کمبود برق ساعات کاری بانکها تا اطلاع ثانوی تغییر کرده است. طبق اعلام بانک مرکزی، از روز شنبه ۱۹ تیر تا اطلاع ثانوی ساعات کاری بانکها از ۷ صبح تا یکونیم بعدازظهر خواهد بود. کار ادارههای دولتی نیز از ساعت ۶:۳۰ دقیقه صبح آغاز و تا ساعت ۱۳:۳۰ دقیقه تمام میشود. همچنین اعلام شد که کلیه ادارات دولتی استان تهران روزهای پنجشنبه تعطیل هستند.
عکس: MEHR
افزایش سرقتها در خاموشیها
همزمان حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران در گفتوگو با خبرگزاری برنا از بهکارگیری تعداد بیشتری نیروی پلیس راهور به دلیل افزایش موارد سرقت در خاموشیها خبر داد. همچنین باند سارقان کابلهای برق نیز کسبوکارشان در خاموشیها رونق پیدا کرده است. او گفت، سارقان عمدتا معتاد هستند و به گفته خودشان با فروش کابل به زبالهگردها هزینه یک روز مواد مخدرشان تامین میشود.
عکس: ISNA
"کاهش اثربخشی" داروها
علی فاطمی، نایبرئیس انجمن داروسازان ایران میگوید، با قطع برق داروهایی که در قفسه نگهداری میشوند ممکن است آسیب ببینند. چرا که دمای هوا به بالای ۲۵ درجه سانتیگراد میرسد و نگهداری دارو در قفسهها دچار مشکل میشود. او تأکید کرد: «زنجیره سرما باید برای داروهای یخچالی حفظ و رعایت شود اما متأسفانه قطعی برق سبب ایجاد مشکل و افزایش احتمال آسیب دیدن داروهای یخچالی میشود.»
عکس: MEHR
۱۱هزار مگاوات کسری برق
اسحاق جهانگیری، معاوناول رئيسجمهور ایران چهارشنبه ۱۶ تیر از ۱۱هزار مگاوات کسری برق خبر داد و گفت، ایران برای مصرف خود به ۶۴ هزارمگاوات برق احتیاج دارد در حالی که تولید فعلی این کشور در حدود ۵۳ هزار مگاوات است.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP Photo/picture alliance
خطر قطعی برق برای کشاورزی
محسن نقاشی، دبیر فدراسیون تشکلهای صنایع غذایی کشور خواستار ورود ارگانهای امنیتی و مجلس به مشکلات قطعی آب و برق شد. به پیشیبینی او، ادامه آشفتگی و بیبرنامگی در قطعی آب و برق اثرات مخربی بر روی بازار مواد غذایی و محصولات کشاورزی خواهد گذاشت. محسن نقاشی ادامه داد، در نتیجه این شرایط تعداد واحدهای تولیدی صنایع غذایی که تعطیل میشوند افزایش خواهد یافت.
عکس: tabnak
قطع و وصل برق عامل حریق در غرب تهران
قطعی مکرر برق تا کنون موارد متعددی آتشسوزی به دنبال داشته است. یک مورد آن به گفته آتشنشانی تهران، در بارانداز سازمان اموال تملیکی در جاده مخصوص کرج اتفاق افتاد که عملیات اطفای حریق در آن تا شامگاه دوشنبه ۱۴ تیر ادامه داشت. شش سوله بزرگ متعلق به این سازمان طعمه حریق شد.
عکس: ISNA
خاموشی و شعار "مرگ بر دیکتاتور"
در روزهای گذشته اعتراضات زیادی در مقابل اداره برق شهرهای مختلف ایران رخ داده است. تداوم خاموشیها و هجوم گرمای تابستانی در تیرماه باعث شد که دست کم در پنج استان تهران، فارس، مازندارن، گلستان و گیلان اعتراضاتی صورت بگیرد. در محلههای تهران و شیراز بانگ "مرگ بر خامنهای" و "مرگ بر دیکتاتور" شنیده شد. در شهر ری مردم جلوی شرکت برق جمع شدند و شعار دادند: «وزیر بی کفایت استعفا استعفا».
عکس: Borna
پیامد قطع برق برای مردم و واحدهای تولیدی
قطعی برق تأمین آب لولهکشی و فعالیت صنایع را هم با معضلات جدی روبرو کرده است. اعلام برنامه و جدول قطع برق همچنان ادامه دارد و با گرمتر شدن دمای هوا و افزایش مصرف، نوبت و مدت خاموشی نیز در بسیاری از شهرها افزایش یافته است.
عکس: MEHR
استخراج رمزارز در مظان اتهام
با افزایش خاموشیها بار دیگر استخراج بیتکوین یا رمزارز که مصرف برق بالایی دارد در مظان اتهام قرار گرفته است. پلیس تهران حدود دو هفته پیش از کشف یک مرزعه رمرزارز با بیش از ۷هزار ماینر در چیتگر خبر داد. حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران افزود که این مزرعه بزرگترین مزرعه استخراج ارز دیجیتال بوده و حدود ۴ درصد از برق کل کشور در آن استفاده میشده است.
عکس: IRNA
خروج نیروگاه بوشهر از شبکه سراسری برق
پیش از خبر کشف این مزرعه رمزارز، روابط عمومی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که به دنبال "بروز نقص فنی" در نیروگاه بوشهر این نیروگاه موقتا از شبکه سراسری برق خارج میشود. این خاموشی به معنای کاهش یکهزار مگاواتی تولید برق خوانده و از مردم خواسته شد، تا میتوانند در مصرف برق در ساعات میانی روز صرفهجویی کنند.