برایان هوک: ترامپ علاقهای به تغییر رژیم در ایران ندارد
۱۴۰۳ آبان ۱۸, جمعه
برایان هوک، نماینده سابق آمریکا در امور ایران گفت ترامپ "علاقهای به تغییر رژیم" در تهران ندارد اما در تلاش است جمهوری اسلامی را منزوی و تضعیف کند. آمریکا اعلام کرد جنگندههای اعزام شده اف ۱۵ به خاورمیانه رسیدند.
تبلیغات
برایان هوک رئیس "گروه اقدام ایران" در دولت قبلی ترامپ شامگاه پنجشنبه ۱۷ آبان (۷ اکتبر) در مصاحبه با شبکه تلویزیونی "سیانان" دولت بایدن را متهم کرد در پی "سازش با رژیم ایران" بوده که به "شکست سیاست بازدارندگی" منجر شده است.
نماینده سابق آمریکا در امور ایران تاکید کرد که ترامپ "علاقهای به تغییر رژیم" در تهران ندارد، اما در تلاش است که جمهوری اسلامی را منزوی و تضعیف کند.
او همچنین اظهار داشت برنامه صلح دولت برای حل و فصل مناقشه میان اسرائیل و فلسطینیان، معروف به "معامله قرن" نیز به احتمال زیاد دوباره بر روی میز قرار خواهد گرفت.
شبکه سیانان پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با استناد به سه منبع آگاه اعلام کرد که برایان هوک رهبری تیم انتقالی ترامپ در وزارت خارجه را بر عهده خواهد گرفت. هوک اما در مصاحبه خود از اظهارنظر درباره نقش آینده خود در دولت دوم ترامپ خودداری کرد.
هوک که چندین سال مشاور ترامپ در امور ایران بود، تاکید کرد: «رئیسجمهور ترامپ به خوبی آگاه است که عامل اصلی بیثباتی در خاورمیانه کنونی رژیم ایران است.»
جمهوری اسلامی از حماس که ۷ اکتبر سال گذشته به اسرائیل حمله کرد و باعث آغاز جنگ غزه شد، حمایت میکند. ایران همچنین از حزبالله لبنان و دیگر گروههای تروریستی در منطقه پشتیبانی میکند. از زمان آغاز جنگ غزه، ایران دوبار از خاک خود مستقیما به اسرائیل حمله کرده است.
مشاور پیشین ترامپ در مصاحبه خود با سیانان از کشورهای حوزه خلیج فارس، از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی تمجید کرد و خلیج فارس را پویاترین منطقه اقتصادی و پرنشاطترین منطقه فرهنگی جهان توصیف کرد و "افراطگرایی و ایدئولوژی انقلابی رژیم ایران" را بزرگترین مانع برای توسعه این منطقه دانست.
برایان هوک درباره رویکرد دولت جدید ترامپ در برابر ایران توضیح بیشتری نداد اما به برخی تصمیمات ترامپ در ظرف چهار سال نخست دوران ریاست جمهوری اشاره کرده است.
دونالد ترامپ در دوره قبلی ریاست جمهوری خود رویکردی تهاجمی نسبت به ایران داشته است. ترامپ توافقنامه هستهای بین ایالات متحده و ایران را لغو کرد و از برجام خارج شد. او تحریم با "فشار حداکثری" علیه جمهوری اسلامی اعمال کرد.
سنتکام (فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا) روز جمعه ۱۸ آبان (۸ نوامبر) در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سایق) خبر داد که جنگندههای اف-١۵ ای (F-15E) اسکادران ۴٩٢ نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا از پایگاه لیکنهیت انگلستان، به منطقه تحت پوشش سنتکام اعزام شدند.
سنتکام جزئیات بیشتری درباره تعداد هواپیماها و محل استقرار آنها ارائه نداده است.
آمریکا یک هفته پیش از این اعلام کرده بود که بمبافکنها، جنگندهها، تانکرهای سوخترسان و ناوشکنهایی را برای مقابله با موشکهای بالستیک به خاورمیانه اعزام میکند.
پت رایدر، سخنگوی پنتاگون روز جمعه ۱۸ آبان (۸ نوامبر) هشدار داد: «اگر ایران، متحدان و نیروهای نیابتیاش کارکنان یا منافع آمریکایی را در منطقه هدف قرار دهند، ایالات متحده تمام اقدامات لازم را برای دفاع از شهروندان خود انجام خواهد داد.»
اسرائیل در اواخر اکتبر حملاتی تلافیجویانه علیه اهدافی در ایران انجام داد و تأسیسات نظامی را در چندین نقطه از خاک ایران بمباران کرد. جمهوری اسلامی نیز در پاسخ به این اقدام تهدید به انتقام کرده است.
خروج از برجام و معاملاتی که دود میشوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکتهای آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتادهاند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه میخواهد تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله میکند در صورتی که با ایران معامله کند، میتواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکتها و بخصوص بانکها معنی نقض تحریمها را بخوبی میدانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین میکند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکتهای ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارشها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمیگردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربینهای گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریمها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدلهای تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بینالمللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطهای ندارند، دستشان برای سرمایهگذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایهگذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکتهای خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بینظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکتهای بینالمللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانههای نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریمها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریمها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سالها به دلیل تحریمها راهی را پیدا نمیکرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایهگذاری میکند. دولت آمریکا در مورد این سرمایهگذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریمهای جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا بهقوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.