قربانیان اصلی در بحران سوریه، کودکان و نوجوانان این کشور هستند. جنگ داخلی آنها را یتیم، آواره، سپر بلا و ستیزه‌گر کرده است. انتشار تصاویری از یک پسربچه هشت ساله در شهر ویران شده حلب با مسلسل و در حال کشیدن سیگار، وجدان‌ بیننده را تکان می‌دهد.

اخیرا در وبسایت نشریه "تلگراف" فیلمی ویدئویی منتشر شده که پسربچه‌ای در شهر حلب را نشان می‌دهد. پسربچه هشت ساله نارنجکی دست ساز را به راحتی یک توپ معمولی در دست گرفته است. عموی این نوجوان چاشنی نارنجک را می‌کشد و آن دو پس از پرتاب آن از محل می‌گریزند. کمی بعد نارنجک منفجر می‌شود.

این پسر بچه احمد نام دارد و پدر و مادر خود را در اثر شلیک خمپاره از دست داده است. خانه آنها در محله فقیرنشین صلاح‌الدین قرار داشته و احمد اینک نزد عموی خود زندگی می‌کند که از نیروهای شورشی است.عموی احمد او را به هیبت یک شبه‌نظامی درآورده است؛ یک بازی مرگبار!

جنگ داخلی خونین سوریه تنها کودکی امثال احمد را به یغما نبرده است. این سرنوشت دو تا سه میلیون کودک بی‌گناه دیگر سوری نیز هست. جنگ آنها را یتیم، بی‌پناه، آواره، رزمنده، سپر مکافات یا حتی امدادگر صحنه‌های نبرد کرده است.

« خون برایم مثل آب شده است»

یک نوجوان ۱۲ ساله سوری در شهر حلب روپوش پزشکی پوشیده که برایش گشاد و بلند است. او به یاری مجروحان حملات می‌شتابد و محمد نام دارد. محمد شرایط خود را در فیلم ۱۳ دقیقه‌ای مستندی تعریف می‌کند که از شبکه تلویزیونی "کانل ۴" پخش شد.

محمد از چهار ماه پیش تاکنون در کلینیک "دارالشفاء" در حلب به پرستاری و مراقبت‌های اولیه از زخمی‌ها مشغول است. در این کلینیک حدود ۳۰ پزشک کار می‌کنند که در سخت‌ترین شرایط کار خود را ادامه می‌د‌هند. علاوه بر محمد، نوجوانان دیگری نیز در کلینیک کار داوطلبانه می‌کنند.

محمد همه روزه شاهد اجساد خون‌آلود، زخم‌های عمیق، کودکان مجروح و ضجه دردآلود کسانی است که بخشی از بدن خود را در حمله از دست داده‌اند. او می‌گوید که اوایل با دیدن خون وحشت می‌کرد اما اینک وقتی خون می‌بیند، انگارآب دیده است!

محمد به طور معمول روزانه از ساعت هشت صبح تا یازده شب به امدادگری در بیمارستان مشغول است.

کودکان نخستین قربانیان خشونت

سازمان‌های مدافع حقوق بشر بارها نسبت به شرایط وخیم کودکان سوری هشدار داده‌اند. به تازگی نهاد موسوم به "سیو د چیلدرن" اعلام کرده که کودکان سوری، اصلی‌ترین قربانیان جنگ داخلی این کشور هستند زیرا هر دو طرف منازعه از آنها به عنوان سپربلا سود می‌جویند.

نوجوانان سوری همچنین جزو نخستین قربانیان بحران سوریه بوده‌اند. در ماه مارس سال ۲۰۱۱، چند نوجوان در شهر درعا به اتهام شعارنویسی روی دیوارها دستگیر شدند. تلاش و اعتراض بستگان آنها برای آزادی‌شان با واکنش خشونت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بار نیروهای امنیتی همراه شد و همین به گسترش تظاهرات دامن زد.

ماه مه سال ۲۰۱۱ نیز نیروهای امنیتی سوریه، جنازه آش و لاش و شکنجه شده یک نوجوان ۱۳ ساله به نام حمسه را به والدین او تحویل دادند. جرم حمسه شرکت در تظاهرات ضد دولتی بود. قتل این نوجوان به دست نیروهای امنیتی اسد، مردم را تکان داد و آتش اعتراضات را شعله‌ورتر کرد.