برجام؛ ایران متن موجود را "بهعنوان توافق نهایی قبول ندارد"
۱۴۰۱ مرداد ۱۸, سهشنبه
نور نیوز و یک مقام وزارت خارجه نهایی شدن متن توافق برجام را تکذیب کردند. ظاهرا بحثها بر سر چند موضوع باقیمانده هنوز ادامه دارد. آمریکا ولی ضمن استقبال از متن توافق نهایی آمادگی خود را برای نهایی شدن مذاکرات اعلام کرد.
تبلیغات
وبسایت نورنیوز، نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران روز سهشنبه ۱۸ مرداد نوشت موضوع "متن نهایی توافق" از سوی غربیها "هدفمند" طرح شده و کلیدواژه متن نهایی توافق به صورت پرتکرار از سوی رسانههای غربی بازنشر شده و "فضای یکسویهای را که با واقعیتهای موجود در اتاق مذاکرات متفاوت بود" پدید آورده است.
این سایت مینویسد اتحادیه اروپا بهعنوان هماهنگکننده مذاکرات نمیتواند پیشنهادات خود را به عنوان "متن نهایی" معرفی کند، چرا که اتخاذ تصمیم در این خصوص تنها در اختیار طرفهای مذاکرهکننده است.
به نوشته نور نیوز روایت مقامات ایرانی با اظهارات طرح شده از سوی غربیها "تفاوت معناداری" داشته است.
نور نیوز همچنین نوشته است ایران متن موجود را بهعنوان توافق نهایی قبول ندارد و هیچ مقام دیگری نمیتواند از نهایی شدن متن توافق صحبت کند.
این وبسایت نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران علت "نهایی نشدن" متن توافق برجام را "رفتار غیرصادقانه" و "رویکرد کاملا سیاسی" غربیها دانسته است.
وبسایت نور نیوز در این ارتباط که هیات مذاکرهکننده ایرانی در وین بر سر کدام موضوع با نمایندگان کشورهای غربی اختلاف داشته و نیز درباره "تفاوت معنادار در روایات" توضیحی نداده است.
تکذیب خبر نهایی شدن متن توافق
خبرگزاری فارس هم از قول یک مقام وزارت خارجه ایران نوشت: «هنوز در مرحلهای نیستیم که از نهایی شدن متن توافق سخن بگوئیم».
این مقام ایرانی از "ادامه بحثها بر سر چند موضوع باقیمانده" صحبت کرده است.
او ادعای روزنامه "وال استریت ژورنال" را تکذیب کرد که از نهایی شدن متن توافق برجام گزارش کرده بود.
پیش از این یک دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا خبر داده بود پس از چهار روز مذاکره در وین متن نهایی آماده و به نمایندگان جمهوری اسلامی و دیگر طرفها ارائه شده است.
این دیپلمات تاکید کرد مذاکرات احیای برجام خاتمه یافته و متن ارائه شده نهایی است و درباره آن مذاکره جدیدی انجام نخواهد شد. آمریکا از این متن استقبال کرده و گفته آمادگی دارد بر مبنای پیشنهادهای اتحادیه اروپا به سرعت بر سر احیای برجام توافق کند.
تا کنون جزئیات بیشتری درباره پیشنهادهای اتحادیه اروپا برای حل مسائل مورد اختلاف نیز فاش نشده است. یکی از خواستههای ایران که رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای پیش از این مطرح کرده بود تضمین آمریکا برای عدم خروج مجدد از توافق هستهای است.
از آنجا که دولت جو بایدن در آمریکا نمیتواند تضمینی ارائه دهد که دولتهای بعدی این کشور مجبور به اجرای آن باشند ظاهرا ایران آماده است از پیششرط خامنهای عقبنشینی کند. بر این اساس دولت بایدن احتمالا متعهد میشود که تا پایان این دوره ریاست جمهوری از برجام خارج نشود.
خروج از برجام و معاملاتی که دود میشوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکتهای آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتادهاند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه میخواهد تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله میکند در صورتی که با ایران معامله کند، میتواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکتها و بخصوص بانکها معنی نقض تحریمها را بخوبی میدانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین میکند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکتهای ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارشها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمیگردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربینهای گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریمها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدلهای تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بینالمللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطهای ندارند، دستشان برای سرمایهگذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایهگذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکتهای خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بینظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکتهای بینالمللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانههای نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریمها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریمها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سالها به دلیل تحریمها راهی را پیدا نمیکرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایهگذاری میکند. دولت آمریکا در مورد این سرمایهگذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریمهای جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا بهقوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.