"برنامه تولید پهپاد پیشرفتهتر شاهد در روسیه شتاب گرفته است"
۱۴۰۱ بهمن ۱۶, یکشنبه
به نوشته وال استریت ژورنال تهران و مسکو برنامه تولید پهپادهای سریعتری بر پایه پهپاد شاهد در خاک روسیه را شتاب دادهاند. مطابق شواهد روسیه در حمله به اوکراین از پهپادهای انتحاری ساخت جمهوری اسلامی استفاده میکند.
تبلیغات
روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال روز یکشنبه، پنجم فوریه (۱۶ بهمن) از شتاب گرفتن همکاریهای جمهوری اسلامی و روسیه برای تولید مشترک پهپاد خبر داد.
این روزنامه به نقل از چند مقام آگاه یک کشور همپیمان آمریکا میگوید در هفتههای اخیر برنامه مشترک تهران و مسکو برای تولید پهپاد در خاک روسیه پیشرفتهای زیادی کرده است.
بنابر این گزارش دو کشور در حال پیشبرد برنامه ساخت و راهاندازی یک کارخانه تولید پهپاد هستند که ظرفیت تولید دستکم شش هزار هواپیمای بدون سرنشین جنگی در سال و برای استفاده درجنگ اوکراین را خواهد داشت.
بازدید هیئت ایرانی از روسیه
مقامهای آگاه که نام کشورشان ذکر نشده به وال استریت ژورنال گفتهاند اوایل سال جاری میلادی هیئتی از ایران برای بازدید از مکانی که برای احداث کارخانه تولید پهپاد در نظر گرفته شده به روسیه سفر کرده است.
ظاهرا این مکان در حومه شهر یلابوگا در حدود ۹۵۰ کیلومتری شرق مسکو واقع شده و بازدید مقامهای ایرانی از آن که پنچ ژانویه انجام شده حاکی از جدی شدن برنامه راهاندازی کارخانه تولید پهپاد است.
گفته میشود ریاست هیئت اعزامی ایران را عبدالله محرابی، رئیس سازمان جهاد تحقیقاتی و خودکفایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران بر عهده داشته و قاسم دماوندیان، مدیر اجرایی شرکت صنایع هوایی قدس او را همراهی کرده است.
وال استریت ژورنال به نقل از منابع خود میگوید تهران و مسکو قصد دارند بر مبنای پهپادهای شاهد ۱۳۶ پهپادهای سریعتری تولید کنند که سامانههای دفاع ضدهوایی اوکراین قادر به رهگیری و انهدام آنها نباشند.
انهدام پهپادهای ایرانی در آسمان اوکراین
مقامهای اوکراینی ابتدای امسال از انهدام دهها پهپاد ساخت ایران در فضای اوکراین و پیش از اصابت به هدف خبر داده بودند. در این پهپادها از قطعاتی ساخت شرکتهای غربی استفاده شده که ایران آنها را از بازار سیاه یا از طریق دور زدن تحریم تهیه میکند.
سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید ماه دسامبر هشدار داده بود که تهران و مسکو مشغول بررسی امکان راهاندازی خط مونتاژ پهپاد در خاک روسیه هستند.
جان کربی خاطر نشان کرد که روسیه در ازای دریافت پهپاد برای استفاده علیه اوکراین آماده ارائه تسلیحاتی پیشرفته، از جمله سامانه دفاع ضد هوایی، بالگرد و هواپیمای جنگنده به جمهوری اسلامی است.
او با تاکید بر این که حمایتهای نظامی و فنی روسیه به ایران به سطح بیسابقهای رسیده ابراز نگرانی کرد که مناسبات دو کشور به یک "مشارکت دفاعی تمام عیار" تبدیل شده است. یک نماینده مجلس ایران ماه پیش ادعا کرد جنگندههای پیشرفته سوخو۳۵ روسیه به زودی به این کشور تحویل داده میشوند.
میخاییلو پودولیاک، مشاور رئیس جمهوری اوکراین پیش از این از آمریکا خواسته بود برای اختلال در روند تولید پهپاد در ایران و انتقال آن به روسیه اقدام کند.
تدابیر جلوگیری از انتقال پهپاد و انهدام آنها
روزنامه نیویورک تایمز در روزهای پایانی سال گذشته گزارش داد آمریکا در حال گسترش تدبیرهای خود برای مختل کردن توانایی تولید پهپاد در ایران، انتقال آن به روسیه و استفاده در جنگ علیه اوکراین است.
به نوشته این روزنامه آمریکا همچنین درصدد است توان اوکراین برای مقابله با حملههای پهپادی را افزایش دهد و اطلاعات لازم درباره سکوها و پایگاههای پرتاب آنها توسط نیروهای روسی را در اختیار کییف بگذارد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین چند روز بعد دریک پیام ویدئویی ولادیمیر پوتین، همتای روسی خود را متهم کرد که هدفش از تشدید حملههای موشکی و پهپادی فرسایشی کردن جنگ، فرسوده کردن سامانههای دفاع ضد هوایی و از پای درآوردن مردم اوکراین است.
با مهمترین پهپادهای جهان آشنا شوید
تا سال ۲۰۰۷ میلادی تنها آمریکا بود که به "پرنده هدایتپذیر از دور" یا به اختصار "پَهپاد" نظامی سنگین مسلح بود. حالا بیش از ۳۰ کشور از این تکنولوژی استفاده میکنند. نگاهی به دنیای پهپادها در این گزارش تصویری:
عکس: AP Photo/picture alliance
پهپادها را میتوان در کنار ماموریت تعریف شده "شناسایی" یا "عملیاتی" با وزن، ارتفاع، برد و زمان پروازی هم تقسیمبندی کرد. بدین ترتیب پهپادهای تا ۲۰ کیلو گرم وزن جزو رده سبک، ۲۰ تا ۱۵۰ کیلو جزو رده نیمه سنگین و ۱۵۰ تا ۶۰۰ کیلو جزو رده سنگین و بالای ۶۰۰ کیلو وزن جزو رده فوق سنگین محسوب میشوند.
عکس: Liz Wolter/US Navy/picture alliance
Northrop Grumman X-47
از سری "B" این پهپاد رادار گریز در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد و در اختیار نیروی دریایی آمریکا قرار گرفت. این پهپاد بیش از ۱۱ متر طول، با بالهای باز نزدیک به ۱۹ متر عرض و بیش از سه متر ارتفاع دارد. این پهپاد تا ارتفاع ۱۲ هزار و ۱۹۲ متری و شعاع ۲ هزار و ۷۷۰ کیلومتر پرواز میکند، میتواند در آسمان بصورت خودکار سوختگیری کند و قابلیت حمل ۲ هزار ۴۵ کیلوگرم سلاح را دارد.
عکس: AP Photo/picture alliance
CH-5
سری پنجم پهپادهای چینی چیزی کمتر از رقیب آمریکایی " MQ-9-Reaper" ندارند. این پهپاد ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر برد دارد، میتواند ۶۰ ساعت در آسمان بماند و مسلح به ۲۴ راکت است و تا یک هزار کیلوگرم میتواند مهمات حمل کند. تولید سری دیگری از این پهپادها با توانایی ماندن ۱۲۰ ساعت در آسمان و افزایش برد آن به ۱۰ هزار کیلومتر در برنامه قرار دارد.
عکس: Shan He/dpa/picture alliance
General Atomics MQ-1
این پهپاد که پیشتر با نام "RQ1" شناخته میشد از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۱۸ مهمترین پهپاد شناسایی و بعدا عملیاتی ارتش آمریکا بود. در کشورهای افغانستان، پاکستان، بوسنی، لیبی، یمن و سوریه از آن صدها بار برای حملات نظامی هدفمند استفاده شده است. ۳۶۰ فروند از این پهپاد به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد که آخرین آن در سال ۲۰۱۱ بود.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Lopez
General Atomics MQ-9
از این پهپاد برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی در عراق استفاده شد. " MQ-9" از سال ۲۰۰۷ به خدمت ارتش آمریکا درآمد و سری "بی" آن در روز ۲۰ مارس سال ۲۰۲۰ آزمایش شد. این پهپاد میتواند تا ۲۷ ساعت در آسمان بماند و توانایی حمل ۱۳۶۱ کیلو مهمات دارد. تا سال ۲۰۱۹ به نیروی هوایی آمریکا ۲۶۹ فروند تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/J. Smith
RQ-4 Global Hawk
کمپانی "نورثروپ گرومن" سازنده سری پهبادهای "RQ" است. این پهپاد "شناسایی" است که ۴۶ فروند آن در اختیار نیروی هوایی و دریایی آمریکا قرار گرفته است. این پهپاد میتواند تا ۴۰ ساعت در ارتفاع ۲۰ کیلومتری پرواز و اطلاعات جمهآوری و مخابره کند.
عکس: Imago/US Air Force
Heron
پهپاد شناسایی هرون اسرائیلی در اختیار ارتشهای آلمان، هند، استرالیا، فرانسه، برزیل ترکیه، کانادا، آمریکا و ویتنام قرار گرفته است. از این پهپاد در عملیاتهایی با فاصله طولانی استفاده میشود، چرا که توانایی سی ساعت پرواز در ارتفاعی حدود ۱۰ کیلومتر را داراست.
عکس: Imago Images/StockTrek Images/O. Zidon
IAI Harop
صنایع هوا- فضای اسرائیل نیز با پهپاد انتحاری هاروپ در زمره پهپادهای مهم جهان جای گرفته است. هاروپ با یک هزار کیلومتر برد، ۶ ساعت پرواز و قابلیت حمل ۲۳ کیلو مواد منفجره را دارد و سامانههای ضد هوایی توانایی رهگیری و ردگیری آن را ندارند.
عکس: Getty Images/AFP/E. Piermont
Northrop Grumman MQ-8
یک بالگرد بدون سرنشین ساخت ایالات متحده آمریکا با قابلیت نشست و برخاست عمودی و توانائی اجرای عملیات از عرشه هر واحد شناور میباشد. سری "بی" این بالگرد به موشکهای ضد تانک و هوا به زمین مجهز شده است. تا کنون ۳۰ فروند از این هلیکوپترهای بدون سرنشین تحویل ارتش آمریکا شدهاند.
عکس: US Navy/picture alliance
Bayraktar TB2
ترکیه در سالهای اخیر به یک قدرت پهپادی تبدیل شده است. شرکت "سلجوق بایراکدار"، داماد رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، سازنده این پهپادها است. از این پهپاد در مناطق کردنشین، شمال سوریه و جنگ لیبی استفاده شده و در منطقه ترکنشین جزیره قبرس نیز مستقر شدهاند. از سال ۲۰۱۷ نزدیک به یکصد فروند از این پهپاد در اختیار ارتش ترکیه قرار گرفته است.
عکس: Murat Cetinmuhurdar/Turkish Presidency/handout/picture alliance / AA
TAI Anka
صنایع هوا – فضای ترکیه همچنین سری پهپادهای "آنکا" را نیز ساخته است که بیش از ۲۶ ساعت در هوا میماند و قابلیت حمل ۲۰۰ کیلو مهمات را دارد و میتوان آن را از طریق ماهواره نیز کنترل کرد. این پهپاد دارای ۲۰۰ کیلومتر محدوده عملیاتی است.
عکس: TAI
شاهد ۱۲۹
ایران نیز به ساختن پهپادهای متعددی دست زده است که از ابابیل، پهپادهای سری مهاجر، شاهد، شاهد ۱۲۹، سریر اس ۱۲۰، فطرس، رعد ،شاهد ۱۲۳ و کمان ۱۲ میتوان نام برد. شاهد ۱۲۹ (عکس) از سال ۲۰۱۳ در خط تولید قرار گرفته، دارای ۲ هزار کیلومتر برد است و یک نمونه آن به چهار موشک ضد تانک سدید ۱ مجهز شده است.
عکس: Fars Agency
Lockheed Martin RQ-170
تازه در سال ۲۰۱۱ پس از سقوط یک فروند پهپاد شناسایی رادار گریز "آر کیو ۱۷۰" در خاک ایران، این پهپاد شهرت جهانی یافت. چند سال بعد جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که موفق به مهندسی معکوس این پهپاد شده و ۵۰ دستگاه از آن را تولید کرده است.
عکس: dapd
S-70 Okhotnik-B
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه در عرصه ساخت پهپاد از آمریکا عقب افتاد و تلاش اخیر این کشور با ارائه "سوخو ۷۰ اخوتونیک" شباهت زیادی به رقیب آمریکایی خود "RQ 170" دارد که چند سال پیش در خاک ایران سقوط کرد. این پهپاد میتواند ۲ تن مهمات حمل کند، سرعت آن یک هزار کیلومتر در ساعت و محدوده عملیات آن ۶ هزار کیلومتر است. از سال ۲۰۲۴ قرار است در اختیار ارتش روسیه قرار گیرد.
این پهپاد رادارگریز ساختِ کارخانهٔ داسو اویاسیون در کشور فرانسه است. این هواگرد برای نخستین بار در ۱ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی مورد استفاده قرار گرفت و هدف آن تحقیقات بر روی تکنولوژی پهپادی است و قرار نیست مورد تولید سریالی قرار بگیرد.