برنامه محرمانه ناتو برای واکنش به حمله اتمی احتمالی روسیه
۱۴۰۱ مهر ۲۲, جمعه
اعضای ناتو آماده مقابله با استفاده احتمالی روسیه از سلاح اتمی در جنگ اوکراین می‌شوند و رایزنی‌های محرمانه آغاز شده است. دبیرکل ناتو به پوتین هشدار داده که استفاده از سلاح اتمی پیامدهای شدیدی برای روسیه خواهد داشت.
عکس: imago images/Cover-Images
تبلیغات
کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) خود را آماده می‌کنند تا در صورتی که روسیه در جنگ علیه اوکراین از سلاح اتمی استفاده کند به آن واکنش نشان دهند.
در واکنش به تهدیدهای مکرر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در مورد استفاده احتمالی از جنگ‌افزارهای اتمی در اوکراین وزیران دفاع ۲۹ کشور از ۳۰ کشور عضو ناتو روز پنجشنبه، ۱۳ اکتبر در بروکسل رایزنی کردند.
این مذاکرات که محرمانه طبقه‌بندی شده از جمله شامل فعال شدن "کارگروه برنامه‌ریزی هسته‌ای" ناتو می‌شود که در مورد چند و چون فعالیت آن گزارشی منتشر نشده است.
با توجه به تحولات اخیر اوکراین این پرسش به طور جدی مطرح است که کاربرد احتمالی سلاح اتمی توسط روسیه برای کشورهای عضو ناتو چه معنایی خواهد داشت.
جدی گرفتن تهدید اتمی روسیه
پرسش دیگر این است که چگونه می‌توان قدرت بازدارندگی هسته‌ای پیمان ناتو در مواجهه با تهدیدهای اخیر روسیه را به حداکثر ظرفیت رساند.
وزیر دفاع دولت فدرال آلمان در حاشیه نشست دیروز ناتو در بروکسل در جمع خبرنگاران تاکید کرد مسئله مهم این است که تهدیدهای اتمی روسیهبسیار جدی تلقی شود و کشورهای عضو ناتو آماده واکنش به آن باشند.
به گزارش خبرگزاری آلمان، کریستینه لامبرشت افزود کشورهای عضو ناتو در این باره تبادل نظر می‌کنند و مشغول بررسی چگونگی واکنش در صورت عملی شدن تهدیدهای روسیه هستند.
هیچ یک از شرکت‌کنندگان در نشست وزیران دفاع ناتو درباره جزئیات رایزنی‌ها توضیحی به رسانه‌ها نداده و لامبرشت از خبرنگاران خواست تفاهم داشته باشند که تصمیم‌گیری‌ها در این زمینه محرمانه هستند.
غیبت فرانسه، تنها قدرت اتمی اتحادیه اروپا
فرانسه تنها کشور غایب در مذاکرات محرمانه روز پنجشنبه بود. این کشور به عنوان تنها قدرت اتمی اتحادیه اروپا از دهه‌ها پیش سیاست "استقلال اتمی" را دنبال می‌کند و به همین دلیل در "گروه برنامه‌ریزی هسته‌ای" ناتو نماینده‌ای ندارد.
از پنج قدرت رسمی اتمی جهان دو کشور بریتانیا و فرانسه عضو اتحادیه اروپا بوده‌اند. بریتانیا آخر ژانویه سال ۲۰۲۰ به طور رسمی از اتحادیه اروپا جدا شد اما در زمینه مقابله با تهدیدهای روسیه و حمایت از اوکراین با کشورهای اروپایی و آمریکا همکاری‌های تنگاتنگی دارد.
محرمانه ماندن واکنش احتمالی ناتو به استفاده روسیه از سلاح اتمی، بخشی از استراتژی بازدارندگی کشورهای غربی به شمار می‌رود و مطابق آن ریسک کاربرد جنگ‌افزار هسته‌ای توسط روسیه برای پوتین غیرقابل محاسبه خواهد بود.
هشدار ناتو به پوتین درباره عواقب شدید حمله اتمی
ناظران معتقدند در نهایت واکنش ناتو وابسته به اقدام‌های مسکو خواهد بود. ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو به پوتین هشدار داده که استفاده از جنگ‌افزار اتمی در اوکراین عواقب شدیدی خواهد داشت.
نیروهای ناتو تا کنون به طور مستقیم وارد درگیری‌های نظامی در اوکراین نشده‌اند اما کشورهای عضو این پیمان با ارسال تسلیحات و آموزش نظامیان از کی‌یف پشتیبانی می‌کنند.
برخی کارشناسان احتمال می‌دهند در صورت استفاده مسکو از سلاح‌های تاکتیکی اتمی برای هدف گرفتن شهرهای بزرگ اوکراین از جمله کی‌یف، نیروهای ناتو وارد عملیات نظامی علیه اشغالگران روسی در اوکراین شوند.
محافل نزدیک با ناتو احتمال می‌دهند یکی دیگر از واکنش‌های احتمالی کشورهای عضو این پیمان حمله‌های سایبری گسترده به زیرساخت‌های حساس روسیه از جمله شبکه تامین برق و ارتباطات باشد.
نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی برای بالابردن قدرت دفاعی و حفاظت از کشورهای عضو پیمان هر سال رزمایش‌هایی برگزار می‌کنند که استفاده از سلاح اتمی نیز در آن تمرین می‌شود.
تقویت سپر دفاع هوایی اروپا
وزیران دفاع آلمان و ۱۴ کشور اروپایی عضو ناتو روز گذشته در بروکسل تفاهم‌نامه‌ای برای ایجاد یک سامانه دفاع هوایی مشترک موسوم به "سپر آسمان اروپا" امضاء کردند.
ایده تقویت سپر دفاع هوایی کشورهای اروپایی را اولاف شولتس، صدراعظم آلمان اواخر ماه اوت مطرح کرد و حاصل آن را "دست یافتن به امنیت برای تمام اروپا" خواند.
شولتس درباره اهمیت این طرح گفته بود سپر دفاع هوایی مشترک اروپایی با صرفه‌تر و توانمندتر از آن خواهد بود که هر کشوری برای خود با هزینه زیاد یک سامانه دفاعی بسیار پیچیده بر پا کند.
این طرح برای برطرف کردن کاستی‌های کنونی سیستم دفاع ضدهوایی کشورهای اروپایی از جمله برای مقابله با موشک‌های بالستیک با ارتفاع پرواز زیاد، موشک‌های کروز و پهپادهای تهاجمی در دستور کار قرار گرفته است.
بسیاری از تحلیلگران تهدیدهای اخیر پوتین را نشانه ضعف و واکنشی به پیروزی‌های چشمگیر نیروهای اوکراینی در بازپس گرفتن بخش قابل توجهی از سرزمین‌های اشغالی اوکراین ارزیابی می‌کنند که کمک‌های تسلیحاتی غرب در آن نقش موثری دارند.
سلاح‌هایی که غرب در اختیار اوکراین گذاشت به روایت تصویر
بدون کمک‌های تسلیحاتی کشورهای غربی، اوکراین توان مقابله با تجاوز ارتش روسیه را نداشت. چه سلاح‌هایی برتری تسلیحاتی روسیه بر اوکراین را برهم زدند؟ در این گزارش تصویری ببینید:
تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با ورود و پیشروی هزاران دستگاه تانک و زره‌پوش به خاک این کشور آغاز شد. یکی از مهمترین سلاح‌هایی که بلای جان تانک‌های روسی و مانع از پیشروی آن‌ها شد موشک دوش‌انداز ضد تانک هدایت شونده جاولین (نیزه) است. طبق آمار رسمی فقط آمریکا ۴هزار و ۶۰۰ دستگاه از این موشک‌ها را در اختیار اوکراین قرار داده و دیگر کشورهای غربی نیز شمار دیگری به اوکراین فرستاده‌اند.
آمریکا ۵ فروند هلی‌کوپتر ترابری نظامی میل ۱۷ ساخت روسیه که تاکنون ۱۵ هزار فروند از آن ساخته شده و در ۷۰ کشور مستقر هستند را در اختیار ارتش اوکراین قرار داده است. همچنین یکصد فروند پهپاد انتحاری نیز به ارتش اوکراین تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/Kacper Pempel
پایان برتری هوایی با اف آی ام-۹۲ استینگر
نیروی هوایی اوکراین عملا از چند هواپیما و هلی‌کوپتر قدیمی ساخت اتحاد شوروی سابق تشکیل شده بود. تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با برتری مطلق هوایی این کشور همراه بود که ارسال موشک‌های دوش‌انداز ضد هوایی استینگر با سیستم گرمایاب به این برتری هوایی پایان داد. آلمان ۵۰۰ دستگاه، آمریکا ۱۴۰۰ دستگاه و سایر کشورهای غربی نیز مقادیر دیگری استینگر به اوکراین کمک کردند.
عکس: picture-alliance/epa/C. Rehder
موشک ضد تانک NLAW
سلاح دوش‌پرتاب و یک بار مصرف "ضد تانک سبک نسل بعدی" (NLAW) در سوئد توسعه یافته و در بریتانیا تولید شده است. بریتانیا تا ماه مارس ۶ هزار راکت به اوکراین کمک کرده که ۳ هزار و ۶۱۵ قبضه آن "NLAW" بوده است.
عکس: Pavlo Palamarchuk/AP/dpa/picture alliance
خوردوهای زره‌پوش و کمک‌های دارویی
دولت آلمان تاکنون ۸۰ دستگاه خودرو زره‌پوش به همراه ۵۰ دستگاه آمبولانس و کمک‌های دارویی دیگر به اوکراین ارسال کرده است.
عکس: Daniel Karmann/dpa/picture alliance
ارسال استرالا ۲ انبار شده در آلمان
از دوران جنگ سرد در انبارهای تسلیحاتی آلمان دمکراتیک (آلمان شرقی) موشک‌های دوش‌انداز ضد هوایی استرلا ۲ ساخت اتحاد شوروی که در ناتو به آن "سام ۷" گفته می‌شد، نگهداری می‌شدند. به دستور دولت آلمان ۲۷۰۰ قبضه از این موشک‌ها برای کمک به اوکراین فرستاده شدند. دیگر کشورهای عضو پیمان ورشو سابق مانند لهستان و رومانی نیز از این موشک‌ها به اوکراین فرستاده‌اند.
عکس: Michael Mandt/Bundeswehr/dpa/picture alliance
هاموی، رادار و قایق‌های گشت‌زنی
در میان کمک‌های آمریکا به اوکراین ۷۰ دستگاه خودرو "هاموی" (هامر اچ وان)، ۳ فروند قایق گشت‌زنی، ۸ دستگاه سیستم رادار، ۲۵ هزار کلا‌ه‌خود و ۲۵ هزار جلیقه ضد گلوله دیده می‌شود.
عکس: AFP/Getty Images/S. Supinsky
سلاح ضد تانک، مسلسل و فشنگ و غذای سربازی
پانصد قبضه "سلاح ضد تانک ۳" به همراه یک هزار گلوله، ۱۰۰ قبضه تیربار "ام ژ۳"، ۱۶ میلیون فشنگ، ۲۳ هزار کلا‌ه‌خود، ۱۳۰۰ جلیقه ضد گلوله، ۳۵۰ هزار پرس غذای سربازی از دیگر کمک‌های آلمان تا ماه مارس به اوکراین بوده است.
عکس: Philipp Schulze/dpa/picture alliance
توپ، خمپاره و فشنگ
آمریکا همچنین تاکنون ۶۰ میلیون فشنگ، بیش از یک میلیون خمپاره و گلوله توپ، ۳۰۰ قبضه خمپاره‌انداز، یک هزار قبضه کلت کمری، ۵ هزار قبضه تفنگ و ۶۰۰ قبضه مسلسل به ارتش اوکراین کمک کرده است.
عکس: Sgt Paris/Capers /UPI Photo/imago
کمک‌های هلند
هلند نیز کمک‌های نظامی به اوکراین ارسال کرده است. این کمک‌ها شامل ۴۰۰ قبضه سلاح ضد تانک، ۲۰۰ قبضه موشک ضد هوایی استینگر، ۱۰۰ قبضه سلاح تک‌تیرانداز، ۳۰ هزار فشنگ مربوطه و دستگاه مین‌یاب می‌شود.
عکس: Bundeswehr/Walter Wayman
دفاع ضد پهپاد
ارتش اوکراین همچنین چهار سیستم دفاعی ضد پهپاد از آلمان دریافت کرده است. افزون بر این ارتش اوکراین ۱۶ دوربین دید در شب و همچنین دوربین‌های دیگر نیز تحویل گرفته است.
عکس: Nicolas Armer/dpa/picture alliance
ارسال بی‌ام‌پی به اوکراین
دولت آلمان به جمهوری چک اجازه داده است تا ۵۸ دستگاه "PbV-501" که سابقا به آن "بی ام پی ۱" گفته می‌شد را در اختیار اوکراین قرار دهد. این زره‌پوش‌ها قبلا متعلق به جمهوری دمکراتیک آلمان (آلمان شرقی) بود که پس از وحدت دو آلمان در اختیار ارتش آلمان قرار گرفتند که بعدا در پایان دهه ۹۰ میلادی به سوئد و از آنجا به جمهوری چک تحویل داده شدند. استفاده از این خودروها منوط به اجازه آلمان است.
عکس: Stefan Sauer/dpa/picture alliance
هدیه موشک ضد هوایی اس ۳۰۰
دولت اسلواکی سیستم موشک‌های پدافند هوایی اس ۳۰۰ خود که ساخته روسیه است را به اوکراین هدیه کرده است. برد این موشک‌ها بالغ بر ۱۰۰ کیلومتر است و بدین ترتیب باز هم از برتری هوایی روسیه کاسته شده است.
عکس: picture-alliance/dpa
ارزش کمک‌ها تا حال چقدر بوده است؟
اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۱۳ آوریل (۲۴ فروردین) یک بسته ۵۰۰ میلیون یورویی به اوکراین کمک کرد که در مجموع کمک‌های این اتحادیه به یک و نیم میلیارد یورو رسید. متعاقب آن دولت بایدن نیز از تحویل تجهیزات نظامی به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار دیگر خبر داد که مجموع کمک‌های ایالات متحده به اوکراین به ۲/ ۳ میلیارد دلار بالغ می‌شود. فرانسه نیز تاکنون ۱۰۰ میلیون یورو کمک نظامی کرده است.
