بروجردی: روسیه و چین در بی‌نتیجه ماندن مذاکرات نقشی نداشتند
۱۳۹۳ آذر ۷, جمعه
علاالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی می‌گوید، روسیه و چین نقشی در کند شدن و بی‌‌نتیجه‌ماندن مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۵+۱ نداشتند.
بروجردی که با خبرنگار خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت‌وگو کرده در پاسخ به پرسشی درباره نقش کمرنگ روسیه و چین در اخرین دور مذاکرات گفت: «ایران با تک‌تک اعضای گروه۱+۵ رایزنی و مشورت داشته است. در روند مذاکرات این مجموعه کشور‌ها هستند که تصمیم‌گیری می‌کنند و حتی اگر کار به رای‌گیری بین اعضا برسد، روسیه و چین تنها ۲ رای در مقابل ۴ رای غرب دارند.»
به گفتهٔ رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، روسیه یک عضو از گروه ۵+۱ است و اگرچه به همراه چین رابطهٔ نزدیکی با ایران دارند، اما برداشت او این است که نه روسیه و نه چین در بی‌نتیجه ماندن مذاکرات نقشی نداشتند.
با این‌حال در محافل سیاسی ایران ارزیابی مثبتی از نقش روسیه و چین در مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب وجود ندارد. بسیاری بر این باورند که این دو کشور از ادامه مناقشه اتمی ایران سود می‌برند و علاقه‌ای به پایان یافتن آن ندارند.
روزنامه شرق اخیرا (دوشنبه ۳ آذر ۱۳۹۳) در یادداشتی با عنوان "شرکای فرصت‌طلب" نوشت: «روسیه و چین از ابتدای شروع بحران ساختگی موضوع هسته‌ای، برای جمهوری اسلامی ایران، نقش دوگانه و کاسبکارانه‌ای بازی کردند و کماکان به این نقش غیرسازنده وفادارند.»
بیشتر بخوانید: صفحه ویژه پرونده هسته‌ای ایران
شرق چین و روسیه را به هم‌دستی با آمریکا متهم کرد و نوشت، این دو کشور دارای حق وتو در شورای‌امنیت، «نه تنها مانعی بر سر ورود شورای امنیت به موضوع هسته‌ای ایران ایجاد نکردند؛ بلکه خود فعالانه در تنطیم قطعنامههای ضدایرانی شورای امنیت مشارکت کردند و با رای مثبت خود به همه قطعنامههای شورای امنیت، در جهت منافع آمریکا و غرب حرکت کردند.»
یادداشت روزنامه شرق موضع و رفتار چین در مذاکرات را حتی بدتر از روسیه می‌داند و نتیجه می‌گیرد: «تصمیم‌گیرندگان چینی که به یمن تحریم‌های آمریکا و غرب بخش عمده بازار ایران را تحت تصرف اجناس بی‌کیفیت چینی درآورده‌اند؛ به‌روشنی ترجیح می‌دهند وضعیت فعلی کماکان حفظ شود.»
کارشکنی اسرائیل و عربستان یا سرسختی ایران
علاء‌الدین بروجردی در گفت‌وگوی خود با خبرنگار ایلنا، ضمن رفع اتهام از روسیه و چین، ناکامی مذاکرات در رسیدن به توافق جامع را به گردن اسرائیل و عربستان سعودی انداخت و ادعا کرد: «مشکلات مذاکرات به دلیل دو محور اصلی بود؛ اول آنکه رژیم صهیونیستی تلاش زیادی داشت و دوم آنکه عربستان سعودی درصدد بود تا مذاکرات به نتیجه نرسد.»
با این‌حال بروجردی در همین گفت‌وگو اعتراف می‌کند که شکست مذاکرات ناشی سرسختی ایران در مواضع خود بوده است. او می‌گوید: «با توجه به دستورالعملی که تیم مذاکره کننده مبنی بر عدم هرگونه عقب‌نشینی از مواضع جمهوری اسلامی ایران و دفاع از مجموعه منافع ملی به‌ویژه در عرصه تحریم‌ها و دستاورد‌ها در زمینه غنی‌سازی [داشت]، طبعا امکان رسیدن به توافق نهایی وجود نداشت.»
برخی ناظران دلیل اصلی ناکامی مذاکرات در دستیابی به توافق نهایی را همین "دستورالعمل" مورد اشاره علاء‌الدین بروجردی می‌دانند که از سوی آیت‌الله خامنه‌ای برای تیم مذاکراتی ایران صادر شده بود.
آخرین مذاکرات هسته‌ای که روز ۲۴ نوامبر (سوم آذر) به پایان رسید دو محور و گره اصلی داشت: ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم یا تعداد سانتریفوژهایی که ایران می‌تواند پس از توافق به صورت فعال نگه دارد و دیگری زمانبندی لغو تحریم‌ها. در تابستان گذشته و در میانه مذاکرات، آیت‌الله خامنه‌ای با اعلام اینکه ایران به ۱۹۰هزار سو (SWU) سوخت هسته‌ای نیاز دارد، برای تیم مذاکراتی ایران خط قرمز و مانع غیرقابل عبوری تعیین کرد.
آقای خامنه‌ای گفت: «هدف آن‌ها [قدرت‌های جهانی] این است که در موضوع ظرفیت غنی‌سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند، البته ابتدا از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که ۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم، در حالی‌که به گفته مسئولان مربوطه، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.»
ناظران می‌گویند این سخنرانی خامنه‌ای مانع اصلی برای رسیدن به توافق با غرب بود. تعیین این خط قرمز فضای مانور تیم ایران را به شدت محدود کرد و رسیدن به توافق نهایی را ناممکن ساخت.