برگزاری نخستین انتخابات آزاد تاریخ تونس
۱۳۹۰ آبان ۱, یکشنبه از نخستین ساعتهای بامداد روز یکشنبه (اول آبان/۲۳ اکتبر) هجوم مردم به سوی حوزههای رایگیری در سرتاسر تونس آغاز شد. ناظران انتخابات میگویند در برخی از حوزهها از نخستین دقایق آغاز رایگیری صفهای طولانی رایدهندگان شکل گرفت. بیش از هفت میلیون شهروند تونسی حق رای دارند.
تونس، آغازگر "بهار عربی"
مجلس موسسان قرار است پس از انتخاب یک دولت انتقالی جدید، کار تدوین پیشنویس قانون اساسی تازهای را آغاز کند. فراهم کردن زمینه انتخابات مجلس و ریاست جمهوری تا حداکثر یک سال آینده از دیگر وظایف این مجلس تعیین شده است.
شاهدان عینی میگویند، صحنههایی که امروز در تونس دیده شده بینظیر بوده است. ناظران و تحلیلگران پیشتر نیز احتمال داده بودند استقبال از این انتخابات بسیار گسترده باشد. اهمیت وظایفی که مجلس موسسان بر عهده دارد حساسیت این انتخابات را دوچندان کرده است.
انتخابات تونس در خارج از این کشور نیز با دقت فراوانی دنبال میشود. جنبشهای دموکراسیخواهی در منطقه که "بهار عربی" خوانده میشوند با اعتراضهای شهروندان تونس در ماه ژانویه سال جاری میلادی آغاز شد که به سرنگونی دیکتاتوری بنعلی انجامید.
۱۴ هزار ناظر داخلی و خارجی
این نخستین انتخاباتی است که از زمان استقلال تونس با رقابت تشکلهای سیاسی مختلف در این کشور برگزار شد. تونس تا نیم قرن پیش مستعمره فرانسه بود. نظارت بر سلامت انتخابات را یک کمیسیون بینالمللی برعهده دارد که ۱۴ هزار ناظر داخلی و خارجی را ساماندهی کرده است.
تا روز شنبه، ۳۰ مهر، بیش از ۶۰ درصد دارندگان حق رای برای شرکت در رایگیری ثبت نام کرده بودند. ناظران میگویند شمار شرکتکنندگان در رایگیری بیش از پیشبینیها و فراتر از ۷۰ درصد بوده است.
ممنوعیت فعالیت آزاد سیاسی در نیم قرن گذشته مانع شکلگیری تشکلهای باسابقه و قدرتمند شده است. نظرسنجیهای انجام شده در هفتههای گذشته نشان میدهند نیمی از رایدهندگان تا آن زمان تصمیم قطعی برای انتخاب خود نگرفته بودند.
"اکثریت نسبی اسلامگرایان میانهرو"
یکی از معدود تشکلهای قدیمی که فعالیت غیررسمی خود را از دهه ۱۹۷۰ آغاز کرده حزب "نهضت اسلامی" است. این تشکل روابط نزدیکی با حزب اعتدال و توسعهی ترکیه دارد و خود را پایبند به قرائت معتدلی از اسلام معرفی میکند. پیش بینی میشود این حزب با کسب ۲۰ تا ۳۰ درصد آراء، اکثریت نسبی کرسیها را به دست آورد.
در مجموع ۱۱۶۱۸ نفر برای نامزدی در انتخابات ثبت نام کردهاند. این افراد نمایندگانی از بیش از یکصد تشکل هستند که عمر اغلب آن چند ماه بیشتر نیست. تعدادی از نامزدان نیز مستقل هستند.
تشکلهای سکولار و دموکراسیخواهان در روزهای گذشته نگرانی خود را از به قدرت رسیدن اسلامگرایان افراطی و محدود کردن آزادیهای فردی و حقوق زنان ابراز کردهاند راشد الغنوشی رهبر اسلامگرایان تاکید کرده که این نگرانیها بیاساس است و تشکل متبوع او خود را به متعهد به رعایت حقوق بشر و آزادی شهروندان میداند.
الغنوشی هنگام انداختن رای خود به صندوق ادعا کرد برخی نظرسنجیها شانس اسلامگرایان تا ۶۰ درصد برآورد کردهاند. آگاهان معتقدند هیچ یک از گروههای و گرایشهای سیاسی اکثریت تعیینکنندهای در مجلس موسسان نخواهد داشت و برای پیشبرد برنامههایش محتاج ائتلاف با دیگران خواهد بود.
سهم سکولارها و دموکراتها
فواد المبزع، که از زمان فرار بنعلی به عنوان رئیس جمهور موقت تونس برگزیده شده، در گفتوگویی که روز یکشنبه، اول آبان در روزنامه عربی الصباح منتشر شد اعلام کرد، پس از به سرانجام رسیدن انتخابات برای همیشه از سیاست کنارهگیری میکند و نتیجهی انتخابات را هر چه باشد به رسمیت خواهد شناخت.
کامل جندوبی، یکی از فعالان سرشناس اپوزیسیون حکومت سابق تونس ریاست کمیسیون نظارت بر انتخابات را برعهده دارد.
ناظران روند رایگیری را که در ۲۷ حوزه انجام شد در مجموع رضایتبخش توصیف کردهاند. گفته میشود پس از اعلام نتایج اولیه انتخابات در ساعتهای پایانی امشب، نتیجه نهایی روز دوشنبه (دوم آبان/۲۴ اکتبر) اعلام خواهد شد.
مطابق نظرسنجیها انتظار میرود "حزب دموکراتیک پیشرو" که بزرگترین تشکل نیروهای سکولار محسوب میشود پس از اسلامگرایان بیشترین کرسیها را نصیب خود کند.
BK/DK