وزیران خارجه بریتانیا و فرانسه در یک موضعگیری مشترک اعلام کردند که بشار اسد، رئیس جمهور سوریه از پیامدهای استفاده احتمالی از سلاح شیمیایی در امان نخواهد ماند و مجازات خواهد شد.
تبلیغات
بوریس جانسون و ژان مارک ایرو، وزیران امور خارجه بریتانیا و فرانسه در یادداشت مشترکی که روز شنبه (۱۵ آوریل/ ۲۶ فروردین) در روزنامه بریتانیایی "گاردین" منتشر شد، بشار اسد، رئیس جمهور سوریه را تهدید کردند که از پیامدهای بهکارگیری سلاح شیمیایی علیه مردم کشورش در امان نخواهد ماند.
هر دو وزیر خارجه گفتهاند تردید ندارند که دولت بشار اسد برای حمله شیمیایی روز ۴ آوریل در خان شیخون در حومه ادلب مسئول است. در این حمله حدود ۹۰ نفر کشته و بیش از ۵۰۰ نفر زخمی شدند. گفته شده که بسیاری از قربانیان در اثر تماس با گاز عصبی و سمی سارین و اختلال در دستگاه تنفسی جان خود را از دست دادهاند.
در یادداشت وزیران خارجه بریتانیا و فرانسه آمده است: «دانشمندان بریتانیایی نمونههای قربانیان حمله را بررسی کردند. این بررسیها استفاده از گاز عصبی سارین و یا مادهای مشابه آن را تایید میکنند.»
به گفته جانسون و ایرو، تنها رژیم بشار اسد توانایی انجام چنین حملهای را دارد. آنها خواستار انجام تحقیق از سوی کارشناسان "سازمان منع گسترش تسلیحات شیمیایی" شدند. وزیران خارجه بریتانیا و فرانسه نوشتهاند که آنها به تحقیقات کارشناسان این سازمان اعتماد دارند و از آن پشتیبانی میکنند.
ترزا می: دولت سوریه مسئول است
روزهای گذشته ترزا می، نخست وزیر بریتانیا نیز دولت سوریه را مسئول حمله شیمیایی در استان ادلب معرفی کرد. خانم می گفت: «ما معتقدیم که به احتمال زیاد این حمله شیمیایی توسط رژیم اسد انجام شده زیرا تنها رژیم اسد توانایی و قدرت انجام چنین حملهای را داشته است.»
روز پنجشنبه (۱۳ آوریل) یک هیات بریتانیایی در سازمان منع گسترش تسلیحات شیمیایی اعلام کرد که نمونههای گرفته شده از محل حمله شیمیایی نشان میدهد که از گاز سارین در این حمله استفاده شده است.
بشار اسد اخیرا در گفتوگویی با خبرگزاری فرانسه ادعا کرد که حمله به خان شیخون، اقدامی "ساختگی" بوده تا به گفته او، به عنوان بهانه برای حمله موشکی آمریکا به پایگاه هوایی الشعیرات مورد استفاده قرار گیرد.
اسد نیز از تحقیق درباره حمله شمیمایی به خان شیخون حمایت کرده اما گفته رژیم او تنها اجازه انجام تحقیقاتی را میدهد که "بیطرفانه" باشد و نمایندگان کشورهای ذینفع در بحران سوریه در هیئت تحقیق حضور نداشته باشند.
"بازی با اعصاب مردم" در تخلیه چهار شهر
در ارتباط با تحولات جنگ داخلی سوریه، خبرگزاریها همچنین گزارش دادند که جریان جابجایی نظامیان در چهار شهرک سوریه به تنشی روحی و بازی با اعصاب غیرنظامیان تبدیل شده است.
براساس گزارش گروه دیدهبان حقوق بشر سوریه و شاهدان عینی، هزاران نفر از ۲۴ ساعت پیش در داخل اتوبوسها نشسته و همچنان منتظر انتقال خود هستند. دلیل این توقف اختلاف طرفهای درگیر بر سر تعداد مخالفان مسلح است که باید جابجا شوند.
این تخلیه و جابجایی شامل ساکنان چهار شهر "الفوعه" و "کفریا" در استان ادلب و "زبدانی" و "مضایا" در حومه دمشق میشود. توافق برای تخلیه این چهار شهر، اوایل ماه آوریل میان نیروهای دولتی سوریه و مخالفان مسلح با میانجیگری ایران و قطر به دست آمد. اجرای توافق نیز از روز جمعه (۱۴ آوریل/ ۲۵ فروردین) آغاز شد.
براساس توافقنامه، قرار است مخالفان مسلح و خانوادههای آنها که ساکن شهرهای زبدانی و مضایا هستند از این دو شهر خارج شوند. این دو شهر در حومه دمشق و در محاصره نیروهای دولتی قرار دارند. در ازای خروج آنها، افراد هوادار رژیم اسد در شهرهای کفریا و فوعه در استان ادلب که در کنترل مخالفان است، از این دو شهر خارج خواهند شد.
برخی خبرگزاریها میگویند در این نقل و انتقال حدود ۳۰ هزار نفر از دو طرف جابجا خواهند شد. ۱۶ هزار نفر از ساکنان فوعه و کفریا که حامیان دولت بشار اسد محسوب میشوند به شهرهای حلب، دمشق و یا استان لاذقیه منتقل خواهند شد. شورشیان مسلح و خانوادههای آنها نیز به استان ادلب خواهند رفت.
جابجایی ساکنان چهار شهرک از صبح روز جمعه با صدها اتوبوس و حدود ۷ هزار نفر آغاز شد. این عده از حامیان اسد بودند و شامگاه جمعه به غرب حلب رسیدند. در تمام این مدت آنها داخل اتوبوسها محبوس بودند؛ نه آب و غذایی داشتند و نه امکان استفاده از توالت.
پیشروی نیروهای دموکراتیک سوریه
در گزارش دیگری از بحران سورریه، نیروهای دموکراتیک سوریه میگویند شامگاه جمعه (۱۴ آوریل) توانستهاند وارد مناطقی از حومه شهر "الطبقه" شدند. این شهر در نزدیکی رقه قرار دارد.
نیروهای دموکراتیک سوریه روز شنبه اعلام کردند که افراد آنها جنوب و شرق وارد مناطقی حومه شهر "الطبقه" شدهاند. گروه دیدهبان حقوق بشر سوریه که در لندن مستقر است، از درگیری سنگین میان دو طرف خبر داده است.
یکی از فرماندهان نیروهای دموکراتیک سوریه گفته است به دلیل کارگذاری وسیع تلههای انفجاری، پیشروی به سوی شهر بسیار کند شده است. شهر الطبقه در کنار سد مخزنی "اسد" قرار دارد. این سد که بر روی رودخانه فرات ساخته شده نقش مهم در تولید برق و تامین آب منطقه بر عهده دارد.
نیروهای دموکراتیک سوریه که کردهای سوری نیروی اصلی آن را تشکیل میدهند از هفتهها پیش با حمایت آمریکا و ائتلاف ضدداعش، علمیات خود برای آزادسازی رقه را آغاز کردهاند. رقه پایتخت گروه "دولت اسلامی" (داعش) است.
گاهشمار کاربست سلاح شیمیایی و جنگ داخلی در سوریه
در جریان جنگ داخلی سوریه بیش از یکصد هزار نفر تا کنون جان خود را از دست دادهاند و شمار آوارگان به بیش از شش میلیون نفر رسیده است. مروری تصویری بر رویدادهای کلیدی در جنگ داخلی سوریه.
عکس: Reuters
۱۵ مارس ۲۰۱۱
با برگزاری تظاهراتی اعتراضی در دمشق در روز پانزدهم مارس ۲۰۱۱ خیزش مردمی در سوریه علیه رژیم بشار اسد آغاز شد. در جریان درگیریها و سرکوبهایی که در همان روزهای نخستین اعتراضات روی داد، بیش از یکصد نفر کشته شدند.
عکس: AP
۲۳ ژوئن ۲۰۱۱
در ماه ژوئن ۲۰۱۱ بود که برای نخستین بار خمپارههای ارتش سوریه در نواحی مرزی ترکیه با این کشور فرود آمد. پس از آن درگیریها و تنشهای مرزی میان سوریه و ترکیه و همچنین لبنان و اردن روی داد.
عکس: Reuters
۳ اوت ۲۰۱۱
در پی سرکوب خونین اعتراضات مردمی در سوریه توسط رژیم بشار اسد، شورای امنیت سازمان ملل برای نخستین بار در مورد محکوم کردن رژیم بشار اسد به توافق رسید.
عکس: dapd
۴ فوریه ۲۰۱۲
شهر حمص که از کانونهای فعالیت مخالفان و معترضان بود، شاهد کشتاری خونین شد که در جریان آن صدها تن جان خود را از دست دادند.
عکس: dapd
۲۵ فوریه ۲۰۱۲
بیش از ۶۰ کشور جهان در طی نشستی در تونس "گروه دوستان سوریه" را تشکیل دادند تا تلاشهای خود برای پایان درگیری و خونریزی در سوریه و برقراری نظامی دموکراتیک در این کشور را تقویت کرده و سامان دهند.
عکس: REUTERS
۱۴ آوریل ۲۰۱۲
سازمان ملل متحد در پی طرحی که به تصویب شورای امنیت این نهاد بینالمللی رسید، جهت بررسی اوضاع ناظران خود را به سوریه اعزام کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
۲ اوت ۲۰۱۲
کوفی عنان که از سوی سازمان ملل مامور یافتن راه حلی مسالمتآمیز برای حل بحران سوریه شده بود، مأموریت خود را شکستخورده اعلام کرد. همزمان با آن، سازمانهای حقوق بشری از کشتارهایی تازه در سوریه خبر دادند و ناظران سازمان ملل نیز خاک این کشور را ترک کردند.
عکس: Reuters
۲۰ اوت ۲۰۱۲
باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا سوریه را تهدید کرد که "خط قرمز" ایالات متحده، استفاده رژیم بشار اسد از سلاحهای شیمیایی است که پیامدهای جدی برای این کشور خواهد داشت.
عکس: Reuters
۲۸ فوریه ۲۰۱۳
گروه "دوستان سوریه" اعلام کرد که قصد پشتیبانی سیاسی و مالی از اپوزیسیون سوریه را دارد، اما از دادن سلاح سنگین به نیروهای اپوزیسیون و مخالف رژیم اسد خودداری خواهد کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
۱۹ مارس ۲۰۱۳
شورشیان مخالف اسد و نیروهای ارتش رژیم سوریه یکدیگر را به استفاده از گازهای شیمیایی در جریان درگیریها متهم کردند.
عکس: Bulent Kilic/AFP/Getty Images
۱۴ ژوئن ۲۰۱۳
معاون مشاور امنیتی کاخ سفید تصریح کرد که سازمان اطلاعات و امنیت ایالات متحده آمریکا بر این باور است که ارتش رژیم اسد در جریان عملیات و حملات خود از سلاحهای شیمیایی استفاده کرده است.
عکس: picture alliance/Uwe Zucchi
۲۶ ژوئن ۲۰۱۳
دیدهبان حقوق بشر سوریه مستقر در لندن اعلام کرد، شمار قربانیانی که در جریان جنگ میان حکومت بشار اسد و شورشیان سوریه جان خود را از دست دادهاند، از مرز یکصدهزار نفر گذشته است. طبق اعلام این سازمان بیش از ۵ هزار نفر از کشتهشدگان افراد خردسال بودهاند.
عکس: Z.Baillie/AFP/Getty Images
۱۰ ژوئیه ۲۰۱۳
ویتالی چورکین، نماینده روسیه در شورای امنیت سازمان ملل در نیویورک از وجود شواهدی سخن گفت که نشان میدهند، شورشیان سوریه در حملهای به روستای خانالعسل، واقع در نزدیکی حلب از گاز سارین استفاده کردهاند. وی خاطر نشان کرد که این یافتهها حاصل بررسیهای مستقلی است که در پی تقاضای حکومت سوریه انجام گرفتهاند. روسیه اصلیترین پشتیبان رژیم بشار اسد محسوب میشود.
عکس: dapd
۲۱ اوت ۲۰۱۳
نیروهای مخالف رژیم سوریه از کشتار بیش از ۱۳۰۰ نفر از شهروندان غیرنظامی خبر دادند و رژیم بشار اسد را به حملات شیمیایی در حومه دمشق متهم کردند. در شامگاه چهارشنبه (۲۱ اوت) نشست ویژه شورای امنیت برای بررسی فاجعه قتل عده زیادی از مردم غیرنظامی سوریه بر اثر "گاز سمی" برگزار شد.
عکس: Reuters
۲۵ اوت ۲۰۱۳
پس از کشمکشهای فراوان، بالاخره پس از ۵ روز رژیم بشار اسد موافقت خود را با ورود بازرسان سازمان ملل متحد به مناطق حمله شيميايی در حومه دمشق اعلام کرد. سانا، خبرگزاری رسمی سوریه، روز یکشنبه (۲۵ اوت) به نقل از وزارت خارجه این کشور اعلام کرد که این مجوز پس از گفتوگو میان نمایندگان سازمان ملل و دولت سوریه صادر شده است.
عکس: picture-alliance/dpa
۲۶ اوت ۲۰۱۳
گروهی از بازرسان و کارشناسان سازمان ملل که از سوی بانکیمون، دبیرکل این سازمان مأموریت بررسی استفاده از سلاحهای شیمایی در سوریه را یافته بودند، تحقیقات خود را برای روشن شدن جزییات مربوط به حمله شیمیایی اخیر در حومه دمشق را آغاز کردند. ریاست این هیأت را آکه سلستروم، کارشناس تسلیحاتی سوئدی به عهده دارد.
عکس: Reuters
۲۶ اوت ۲۰۱۳
جان کری، وزیر خارجه آمریکا با قرائت بیانیهای شدیدالحن در کاخ سفید گفت تردید چندانی باقی نمانده که رژیم اسد سلاح شیمیایی علیه مردم بیدفاع به کار بسته است. وی افزود، رژیمی که چیزی برای مخفی کردن ندارد، ۵ روز تمام مانع از بازرسی کارشناسان سازمان ملل نمیشود. کری با اطمینان گفت که "سلاح شیمیایی در سوریه به کار بسته شده و ما میدانیم که رژیم سوریه زرادخانهای از سلاحهای شیمیایی در اختیار دارد".
عکس: Pierre Torres/AFP/GettyImages
۲۷ اوت ۲۰۱۳
فرانسوا اولاند، رئیسجمهور فرانسه در نطقی تلویزیونی انگشت اتهام را به سوی رژیم اسد نشانه رفت و در رابطه با حمله شیمیایی در سوریه تصریح کرد، فرانسه آماده تنبیه آنهایی است که تصمیم گرفتند با اقدامی شنیع، مردم بیگناه را با گاز مسموم کنند. وی پیشتر نیز گفته بود که راهکارهای ممکن برای مقابله با رژیم اسد را بررسی میکند، از تشدید تحریمهای بینالمللی گرفته تا حمله هوایی و مسلحکردن نیروهای مخالف رژیم.
عکس: Reuters/Kenzo Tribouillard/Pool
۲۷ اوت ۲۰۱۳
چاک هیگل، وزیر دفاع ایالات متحده در روز ۲۷ اوت گفت که نیروهای مسلح این کشور آمادهاند در صورت دستور باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا به سوریه حمله کنند. وی افزود، نیروهای مسلح آمریکا آمادهی حملهاند و منتظر دستور رئیسجمهور هستند.
عکس: Getty Images
۲۸ اوت ۲۰۱۳
جو بایدن، معاون رئیسجمهور آمریکا ضمن اشاره به وجود شواهد کافی در مورد مسئولیت رژیم اسد در حمله شیمیایی اخیر گفت: «نباید گذاشت که استفاده از تسلیحات شیمیایی بدون مجازات باقی بماند. او افزود: «رئیسجمهور و من فکر میکنیم، کسانی که از سلاح شیمیایی علیه کودکان، زنان و مردان بیدفاع استفاده کردهاند، باید به سزای اعمالشان برسند.»