معصومه آباد، رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران در نطق پیش از دستور جلسه علنی شورای شهر، با ارائه گزارشی به میزان بالای آلودگی هوای پایتخت پرداخت و از مرگ شهروندان تهرانی بر اثر آلودگی هوا سخن گفت.

بر پایه صحبت‌های او در سال گذشته‌ی خورشیدی ۳ هزار شهروند تهرانی بر اثر آلودگی هوا جانشان را از دست داده‌اند و در حال حاضر نیز هر دو ساعت یک نفر به دلیل آلودگی هوا در تهران می‌میرد.

از سال‌ها پیش به دلیل آلودگی هوای شهر تهران، طرحی موسوم به طرح کنترل ترافیک اجرا شد و محدودیت‌های زیادی برای تردد خودروها در مرکز پایتخت صورت گرفت.

بیش از یک دهه پیش و با افزایش آلودگی هوای تهران، شهرداری طرح جدید با نام طرح "تردد زوج و فرد" خودروها را در مقیاسی وسیع‌تر علاوه بر طرح کنترل ترافیک قبلی به اجرا گذاشت. بر پایه‌ی این طرح، بر مبنای زوج یا فرد بودن آخرین رقم پلاک خودرو امکان تردد در روزهای زوج و فرد در محدوده طرح زوج و فرد ترافیک وجود داشت.

معصومه آباد با انتقاد از اجرا نشدن برنامه‌های پیش‌بینی‌شده در زمینه حمل و نقل شهری پایتخت افزود که مصوبات قبلی این شورا اجرا نشده و باید فکری اساسی صورت بگیرد تا این عقب‌ماندگی‌ها جبران شود.

از دید او تنها راه نجات هوای تهران توجه جدی به مصوبات شورای شهر تهران در این زمینه است. بر اساس گزارش وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۲ هم آلودگی هوا باعث مرگ بیش از ۴ هزار و ۴۰۰ نفر شده بود.

بیشتر بخوانید: تردد ۱۷ هزار تاکسی فرسوده در تهران در شرایط "بحران آلودگی هوا"

بر اساس تحقیقات کارشناسان خودروها مسبب ۷۵ درصد از آلودگی هوای تهران هستند. ریزگردها، تولید برق، بنزین وارداتی و گازهای گلخانه‌ای از دیگر عوامل ناپاکی هوای تهران محسوب می‌شوند. به گفته معصومه آباد در حال حاضر بیش از ۳ میلیون خودرو و بیش از ۳ میلیون موتورسیکلت در شهر تهران تردد می‌کنند.

سیدجعفر تشکری هاشمی، معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران چندی پیش به رسانه‌ها گفته بود که شهرداری از ابتدا موافق اجرای طرح "زوج و فرد" نبوده و این اجرای این طرح تا پایان سال به پایان خواهد رسید.

به گفته او طرح جدیدی برای کاهش آلودگی هوای تهران و ایجاد محدودیت‌های ترافیکی با عنوان " ال ای زد" اجرا خواهد شد. این طرح هنوز به تصویب شورای شهر تهران نرسیده، اما به گفته معاون حمل و نقل شهرداری به طور قطع پس از اجرای زیرساخت‌ها و تصویب در شورای عالی ترافیک اجرایی خواهد شد.

بر مبنای طرح "ال ای زد"، خودروها به چهار رنگ قرمز، زرد، سبز و آبی تقسیم‌بندی می‌شوند. به عنوان مثال گروه قرمز به عنوان خودروی بسیار آلاینده معرفی شده و به ترتیب از میزان شدت آلایندگی خودروها کاسته می‌شود.

در مواقع شدت آلودگی هوا محدودیت تردد براساس رنگ‌بندی خودروها صورت می‌گیرد، به طوری که خودروهای قرمز که خودروهای کاربراتوری هستند و میزان آلایندگی‌شان بسیار بالاست، اجازه تردد در هسته مرکزی شهر را نخواهند داشت.

خودروهای زرد خودروهایی هستند که به سن فرسودگی نزدیک بوده و خودروهای سبز ، خودروهایی هستند که استاندارد بیش از یورو ۲ دارند. برای این دسته از خودروها نیز در شرایط اضطراری آلودگی هوا محدودیت تردد در هسته مرکزی شهر در نظر گرفته می‌شود. خودروهای آبی، خودروهای دارای استاندارد یورو ۵ و خودروهای هیبریدی هستند که حداقل محدودیت را خواهند داشت.

معصومه آباد می‌گوید در حال حاضر تنها با ۶۰۰ هزار تومان هزینه می‌توان سه گاز آلاینده موجود در مسیر خروجی اگزوزها شامل گازهای سمی منوکسید کربن، هیدروکربن‌های حاصل از احتراق ناقص و اکسید نیتروژن در خودروها را به گازهای غیر سمی آب و بخار و نیتروژن و دی اکسید کربن تبدیل کرد.

رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران درباره سامانه حمل و نقل عمومی هم یادآور شده که اتوبوس‌های دیزلی و تاکسی‌های تهران که از سوخت‌های یورو ۱ و یورو ۲ استفاده می‌کنند، سهم قابل توجهی در آلایندگی‌های هوای تهران دارند.

به گفته او در همین راستا در سال ۱۳۸۸ برای تاکسی‌های تهران طرحی به تصویب رسید و طی این مصوبه مقرر شد که در میان تاکسی‌ها نوسازی کاتالیست صورت بگیرد، اما این مصوبه هم فقط یک بار اجرا شد.

در اجرای مصوبه مورد اشاره معصومه آباد، درمیان ۱۷ هزار تاکسی فرسوده در شهر تهران، ۴ هزار خودرو نوسازی شدند و کاتالیست هزار خودرو هم مورد نوسازی قرار گرفت.

براساس این طرح می‌بایست خودروهای مورد نوسازی قرار گرفته بعد از طی مسافت ۲۵۰ هزار کیلومتر بار دیگر مورد تعویض قرار می‌گرفتند که به گفته آباد مرحله دوم نوسازی این خودروها اجرا نشده است.

در گزارش آباد آمده که نتایج تعویض کاتالیست و سنسورهای اکسیژن ۶ هزار تاکسی شهر تهران در فاز اول اجرای این مصوبه، سبب کاهش ۳ هزار و ۳۰۰ تن آلایندگی در سال شده است.

او می‌گوید با توجه به حجم بالای تردد موتور در شهر تهران و میزان بالای آلایندگی این وسیله نقلیه، طرح جایگزین کردن موتورسیکلت‌های هیربیدی مطرح شده، اما تاکنون این طرح مورد توجه قرار نگرفته است.

به گفته او با تعویض کاتالیست یک تاکسی با کارکرد نه چندان بالا حتی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار کیلومتر میتوان غلظت آلاینده‌های مونوکسیدکربن، هیدروکربن‌های نسوخته و اکسیدهای نیتروژن را به ترتیب حدود ۱۶، ۱۱ و ۱۶ برابر کاهش داد.

آباد معتقد است، سهم تاکسیرانی در انتشار آلایندگی‌های شهر تهران بالا است و تاکسی‌های پایتخت روزانه ۲۵۰ کیلومتر مسافت را طی می‌کنند و در عین حال تعمیر و نگهداری درستی در زمینه آلایندگی این خودروها صورت نمی‌گیرد.