مراسم گشایش «اکسپو»ی امسال، از نظر زیبایی و گیرایی، دست‌کمی از مراسم بازی‌های المپیک پکن نداشت. این مراسم رنگارنگ در ساختمانی افتتاح شد که به شکل بشقاب پرنده ساخته شده است. گفته می‌شود که چین بیش از ۳ میلیارد یورو برای مراسم گشایش هزینه کرده است. در نمایشگاه جهانی شانگهای ۲۵۰ کشور و سازمان از سراسر جهان در گستره‌های تکنیکی و فرهنگی نماینده دارند.

هوجینتائو، رییس دولت چین، در مراسم گشایش گفت که «اکسپو»ی امسال «عظیم و فراموش‌نشدنی» خواهد بود. بیش از ۲۰ تن از رهبران دولت‌های جهان در مراسم گشایش شرکت داشتند. در میان میهمانان بلندپایه از جمله می‌توان از نیکلا سارکوزی، رییس‌جمهوری فرانسه و خوزه مانوئل باروسو، رییس کمیسیون اتحادیه‌ی اروپا یاد کرد.

تدابیر امنیتی شدید

«اکسپو»ی امسال که با شدیدترین تدابیر امنیتی همراه است، روز شنبه (اول ماه مه) درهای خود را به روی بازدیدکنندگان عادی خواهد گشود. در بیشتر خیابان‌ها، متروها و هتل‌های کلان‌شهر ۱۸ میلیونی شانگهای، ماموران پلیس دیده می‌شوند.

نمایشگاه جهانی شانگهای شش ماه دایر خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود که در شش ماه آینده، حدود ۷۰ میلیون تن از این نمایشگاه دیدن کنند که ۵ میلیون تن آنان خارجی خواهند بود. زمینی به مساحت پنج کیلومتر مربع در دو سوی رودخانه‌ی هوانگپو به این نمایشگاه اختصاص داده شده است. بر این پایه می‌توان گفت که در تاریخ ۱۵۹ ساله‌ی نمایشگاه‌های جهانی، نمایشگاه امسال در شانگهای بزرگ‌ترین است. هزینه‌ی ساخت این نمایشگاه ۴۰ میلیارد یورو برآورد می‌شود و این رقم خود یک رکورد به شمار می‌رود.

آلمان در این نمایشگاه حضوری چشمگیر دارد و از این بابت ۵۰ میلیون یورو هزینه کرده است. غرفه‌ی آلمان ۴۵ هزار تن را در خود جای می‌دهد. بخشی از فعالیت تبلیغاتی این غرفه، به همکاری‌های مشترک چین و آلمان اختصاص دارد.

بسیج هزاران دانشجوی داوطلب

۱۷۰ هزار داوطلب که بیشتر آنان دانشجویان چینی هستند، برای این نمایشگاه بسیج شده‌اند. هتل‌ها، رستوران‌ها، فروشگاه‌ها و رانندگان تاکسی امیدوارند که در شش ماه آینده درآمد خوبی داشته باشند. آنچه بازدیدکنندگان را کمی می‌آزارد، صف‌های طولانی انتظار است.

با کمک دولت چین، کشور فقیر کره‌ی شمالی نیز برای نخستین بار در یک نمایشگاه جهانی شرکت می‌کند. افزون بر آن، دولت چین غرفه‌ی بزرگی را نیز به کشورهای آفریقایی اختصاص داده است. اسرائیل هم برای اولین بار است که در این نمایشگاه شرکت می‌کند. بسیاری از شرکت‌های چند ملیتی، مستقل از کشورها، غرفه‌های خود را در «اکسپو»ی شانگهای برپا کرده‌اند.

با توجه به رشد اقتصادی چین و جذابیت این کشور به عنوان بازار مصرف، ایالات متحده‌ی آمریکا نیز پس از مدت‌ها با غرفه‌ای مستقل در شانگهای حضور دارد. هیلاری کلینتون به این منظور حدود ۶۰ میلیون دلار کمک مالی فعال کرده است، زیرا طبق قوانین آمریکا، نمی‌توان پول‌های دولتی را به چنین مصارفی رساند.

نقض حقوق بشر

سازمان‌های حقوق‌بشری از شدت گرفتن پیگرد دگراندیشان در رابطه با نمایشگاه جهانی شانگهای انتقاد کرده‌اند. فعالان حقوق بشر در چین که تلاش کرده بودند از طریق اینترنت، توجه افکار عمومی جهان را به «بی‌عدالتی دستگاه قضایی» چین جلب کنند، تحت تعقیب قرار گرفته‌اند. خانه‌ی شماری از آنان تفتیش و کامپیوترهای آنان مصادره شده است.

فعالان حقوق بشر تبتی نیز به غرفه‌ی تبت در نمایشگاه شانگهای اعتراض کرده و آن را تلاش دولت چین برای لاپوشانی نقض حقوق بشر در تبت خوانده‌اند.

BM/MM