بزرگداشت یاد قربانیان اعتراضات در آخرین روزهای سال
۱۴۰۱ اسفند ۲۵, پنجشنبه
سازمان حقوق بشر ایران بر اساس گزارشی که ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ منتشر کرده، می‌گوید، از آغاز سال جاری میلادی (۱۱ دی ۱۴۰۱) بدین سو، ۱۳۸ نفر در ایران اعدام شده‌اند.
گفته می‌شود ۸۸ تن از این افراد با اتهامات مربوط به "مواد مخدر" به اعدام محکوم شده بودند.
این گزارش می‌افزاید، تنها در ۱۵ روز گذشته، یعنی از یکم تا پانزدهم مارس ۲۰۲۳، تعداد ۲۹ زندانی (به‌طور متوسط روزی دو نفر) در زندان‌های ایران اعدام شده‌اند.
سازمان حقوق بشر ایران در مورد آمار بالای اعدام در ایران، به ویژه افزایش شدید اعدام‌های مربوط به جرائم "مواد مخدر" هشدار داده است.
بیشتر بخوانید: در طول ۷۵ روز، ۱۳۸ نفر در ایران اعدام شده‌اند
محمود امیری‌مقدم، مدیر این سازمان، در حاشیه شصت و ششمین اجلاس کمیسیون مواد مخدر سازمان ملل که روز ۲۵ اسفند در وین برگزار شد، گفته است: «افزایش شدید اعدام‌های مرتبط با مواد مخدر از سال گذشته نشان می‌دهد که اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر تاثیر پایداری در آمار اعدام‌های مواد مخدر نداشته است. در جمهوری اسلامی نه تغییر در قانون، بلکه تنها فشار بین‌المللی و هزینه بالای سیاسی است که می‌تواند از اعدام بی‌رویه شهروندان تحت نام جرایم مواد مخدر پیشگیری کند.»
امیرمقدم می‌افزاید، متاسفانه با وجود افزایش ۱۰ برابری اعدام‌های مواد مخدر در مدت ۲ سال، دفتر جرایم و مواد مخدر سازمان ملل و کشورهایی که هزینه پروژه‌های همکاری با ایران را تامین می‌کنند، هیچ واکنشی نشان نداده‌اند. «این سکوت توسط جمهوری اسلامی به مثابه چراغ سبزی برای ادامه اعدام‌ها تلقی می‌شود.»
بیشتر بخوانید: شیرین عبادی در پارلمان اروپا: ایران مانند یک کوه آتشفشان است
شمار اعدام‌های سال جاری حاکی از رشد شدید آن نسبت به سال‌های گذشته است. در بازه زمانی مشابه (اول ژانویه تا ۱۵ مارس) سال ۲۰۲۰ تعداد ۶۷ زندانی، در سال ۲۰۲۱ تعداد ۷۲ زندانی و در سال ۲۰۲۲ تعداد ۹۴ زندانی اعدام شده بودند. این آمار اکنون به ۱۳۸ مورد اعدام در همین مدت رسیده است.
همین افزایش در مورد اعدام محکومان متهم به قاچاق "مواد مخدر" نیز مشاهده می‌شود.
تماس سپیده قلیان از اوین
سپیده قلیان شامگاه پنجشنبه ۲۵ اسفند در تماس کوتاهی به خانواده‌اش خبر داده که به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده است. این خبر را شاهد علوی، روزنامه‌نگار در توییتر منتشر کرده است.
در این تماس کوتاه، به سپیده اجازه داده نشده درباره وضعیت خودش، نحوه رفتار ماموران و اتهامی که به او زده‌اند و بهانه بازداشت مجددش چیزی بگوید.
آخرین وداع در سال ۱۴۰۱ با قربانیان اعتراضات
در شمشمین ماه از کشته‌شدن مهسا امنینی در مقر گشت ارشاد در تهران، مردم سقز روز پنجشنبه ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ در آرامستان آیچی بر مزار جانباختگان "انقلاب ژینا" با سر دادن شعار "کوردستان، کوردستان، گورستان فاشیستان" تجمع کردند. مرگ مهسا جرقه اعتراضاتی را زد که به جنبش "زن، زندگی، آزادی" معروف شده و به رغم سرکوب‌های گسترده شعله‌های آن خاموش نشده است.
همچنین در آخرین پنجشنبه سال جمعی از اعضای خانواده و دوستان آیلار حقی بر مزار او در تبریز تجمع کردند. کشته‌شدن آیلار حقی، دانشجوی پزشکی اهل ملکان، در پی اعتراضات ۲۵ آبان در تبریز موجی از خشم در بین اهالی آذربایجان و کل ایران برانگیخت.
والدین هومن عبداللهی، جوان معترض کشته شده در اعتراضات سنندج، با حضور بر مزار فرزندشان سخنرانی کردند. آنها در مراسمی با حضور بستگان و نزدیکان، فرزندشان را "شهید کردستان" نامیدند وابراز امیدواری کردند "انقلابی" که پسرشان در راه آن کشته شده "زنده و پویا" است.
روز پنجشنبه همچنین تعدادی از مادران دادخواه با یکدیگر دیدار کردند. لیلا مهدوی، مادر سیاوش محمودی از کشته شدگان اعتراضات اخیر عکسی از این دیدار را منتشر کرده است.
او در متنی در زیر عکس از جمله نوشته است: ممنون از شما مادران دادخواه. خانوم ضرابی عزیز که فرزندان عزیز خود عروس ونوه عزیزشان را که با پرواز اوکراین آسمانی شدن مادر سعید زینالی که حتی پیکر نازنین فرزندش را به او تحویل ندادند و دیگر مادران عزیز که دادخواه خون عزیزان هستند، مادر خودم که برادرش در جنگ تحمیلی به شهادت رسیده، ما همه یک خانواده بزرگ هستیم. بترسید از این اتحاد. شما نفس‌های آخرتون می‌کشید. ..
منظر ضرابی که فرزندان و عروس و نوه‌اش در سقوط پرواز اوکراینی کشته شدند و پژمان قلی پور از کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۹۸ از جمله کسانی هستند که در عکس دیده می‌شوند
کاملیا سجادیان مادر محمد حسن ترکمان، جوان معترض کشته شده توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در اینستاگرامش نامه‌ای خطاب به مراجع دینی نوشته است.
او در این نامه سکوت مراجع در قبال سرکوب مادران داغدار را زیر سوال برده و نوشته است: «من به عنوان یک زن مسلمان و مذهبی اعلام می‌کنم این اسلام دروغین شما را قبول ندارم. من دربرابرتان می‌ایستم و با همان اعتقادات توی دهن بی‌شرف‌ترین‌هایی که در قالب دین و مذهب جنایت می‌کنند می‌زنم.»
او تاکید کرده که از خون فرزندش نمی‌گذرد و نوشته است: «به عنوان یک زن قدرتمند سینه به سینه، رخ به رخ مقابل چهره‌های کریه‌تان قرار می‌گیرم، اجازه نخواهم داد به کثافت‌کاری‌هایتان سرپوش بگذارید.» محمد حسن ترکمان ۲۶ ساله در اعتراضات بابل با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی کشته شد.