بشار اسد در نخستین سخنرانی علنی خود پس از ماه‌ها که روز یکشنبه (۶ ژانویه/۱۷ دی) در دمشق انجام شد، بار دیگر بر رویکرد آشتی‌ناپذیر خود نسبت به قیام‌کنندگان در این کشور تاکید کرد. او در این سخنرانی مخالفان را "عروسک خیمه‌شب بازی غرب" خواند و گفت‌وگو با آنان را رد کرد.

اسد که در انزوای بین‌المللی به‌سر می‌برد، در سخنان خود در سالن اپرای دمشق گفت که برای حل سیاسی منازعه در سوریه، باید کشور‌های عربی منطقه به ارسال پول و اسلحه برای شورشیان این کشور پایان دهند و شورشیان نیز پیکارهای مسلحانه‌ی خود را متوقف سازند.

وی همزمان از متحدان خود، روسیه، چین و جمهوری اسلامی ایران، سپاسگزاری کرد و گفت این کشورها با مداخله‌ی بیگانگان در سوریه مخالف هستند. اسد ادعا کرد که شبکه‌های تروریستی صحنه‌گردان پیکارهای مسلحانه در سوریه هستند. او این پیکارها را "منازعه‌ای میان مردم سوریه و آدمکشان و تبهکاران" خواند.

رئيس‌جمهوری سوریه همزمان ابتکاری تازه برای حل سیاسی منازعه ارائه داد که از جمله یک قانون اساسی تازه و کنفرانسی برای آشتی ملی را در نظر می‌گیرد. او از همه‌ی کسانی که "به سوریه خیانت نکرده‌اند" دعوت کرد که در چنین کنفرانسی شرکت کنند. اسد مردم سوریه را به یک بسیج عمومی فراخواند و در مقابل وعده داد که به اصلاحات سیاسی دست خواهد زد.

نخستین واکنش‌ها به سخنان اسد

اپوزیسیون سوریه این پیشنهادها را رد کرد. ائتلاف ملی سوریه اعلام کرد که سخنان اسد با هدف نابودکردن تلاش‌های دیپلماتیک ایراد شده است.

ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه‌ی بریتانیا، نیز سخنان اسد را وعده‌های توخالی برای اصلاحات خواند و گفت این سخنان دیگر نمی‌تواند کسی را بفریبد.

همچنین کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا، در واکنش به سخنان اسد، بر خواست این اتحادیه برای کناره‌گیری اسد تاکید کرد.

وی روز یکشنبه در بروکسل گفت: «ما دقیقا بررسی خواهیم کرد که آیا نکته‌ی تازه‌ای در این سخنان وجود دارد یا نه. ولی ما همچنان بر این موضع هستیم که اسد باید کناره‌گیری کند تا گذاری سیاسی در سوریه ممکن شود.»

۲۷ کشور اتحادیه‌ی اروپا نخستین بار در اواسط اوت ۲۰۱۱ یعنی پنج ماه پس از آغاز قیام در این کشور خواهان کناره‌گیری رئيس‌جمهوری سوریه شدند. این کشورها تا کنون بارها رژیم بشار اسد را فاقد مشروعیت خوانده‌اند.

بشار اسد آخرین بار هفت ماه پیش سخنرانی علنی کرده بود. سخنرانی امروز او در برابر وابستگان به رژیم سوریه و هوادارانش صورت گرفت و بارها با کف‌زدن‌ها و ابراز احساسات آنان قطع شد. هواداران اسد شعار می‌دادند: «بشار برای تو خون و جانمان را فدا می‌کنیم.»

در پایان سخنرانی اسد نیز این شعار شنیده می‌شد: «خدا، سوریه و بشار برای ما کافی‌ست». بشار اسد با لبخندی به این شعار پاسخ داد.

چشم‌اندازی تیره ‌برای پایان خونریزی‌ها

این سخنرانی در شرایطی انجام گرفت که رژیم بشار اسد افزون بر انزوای بین‌المللی از نظر داخلی نیز تحت فشار قرار دارد. شورشیان مسلح سوری در ماه‌های گذشته به موفقیت‌های نظامی چشمگیری، بویژه در شمال این کشور دست یافته‌‌اند. اکنون شهر دمشق، پایتخت سوریه، نیز در محاصره‌ی این نیروهاست.

اخضر ابراهیمی، نماینده‌ی سازمان ملل برای حل بحران سوریه، و نیز رهبران روسیه به تازگی هم از بشار اسد و هم از اپوزیسیون سوریه خواستند که سریعا به خونریزی‌ها در این کشور پایان دهند.

بزرگ‌ترین تشکل اپوزیسیون سوریه، یعنی "ائتلاف ملی سوریه"، گفت‌وگو با نمایندگان رژیم بشار اسد را رد می‌کند. اسد نیز در سخنرانی امروز خود صریحا تاکید کرد که با اپوزیسیون سوریه گفت‌وگویی صورت نخواهد گرفت. بر این پایه، به نظر می‌رسد که خونریزی در این کشور همچنان با شدت و حدت ادامه خواهد یافت.