"بایدن در پی کاهش فشار بر ایران بدون لغو برخی تحریمهاست"
۱۳۹۹ بهمن ۱۸, شنبه
خبرگزاری بلومبرگ اعلام کرد، جو بایدن در حال بررسی راهکارهای کاهش فشار مالی بر ایران بدون برداشته شدن تحریمهای کلیدی علیه ایران، از جمله فروش نفت این کشور به بازارهای بینالمللی است.
تبلیغات
خبرگزاری بلومبرگ میگوید، دولت جو بایدن در آمریکا در حال واکاوی راههایی برای کاهش فشار مالی بر ایران پیش از بازگشت به توافق اتمی با این کشور (برجام) است.
این خبرگزاری شنبه ۱۸ بهمن (۶ فوریه) نوشت، یکی از این راهها میتواند حمایت از اعطای وام صندوق بینالمللی پول به ایران باشد.
دولت ایران در سال ۹۸ برای اولین بار از صندوق بینالمللی پول درخواست وامی پنج میلیارد دلاری در رابطه با پیامدهای شیوع ویروس کرونا کرد.
گزینه دیگری که دولت جدید آمریکا در حال بررسی آن است کاهش تحریمهایی است که مانع از رسیدن کمکهای بینالمللی به ایران در رابطه با اثرات کرونا میشود.
با این حال به گفته برخی منابع آگاه، این گامها اما شامل لغو تحریمهای اساسی علیه جمهوری اسلامی همچون تحریمهای فروش نفت ایران در بازارهای بینالمللی نخواهد شد.
راهکار دیگر نیز میتواند امضای یک دستور اجرایی از سوی بایدن برای لغو تصمیم دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا در زمینه خروج از برجام باشد.
دولت جو بایدن گفته است، قصد بازگشت به توافق اتمی با ایران که ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد را دارد، به این شرط که تهران به تعهداتش در این توافق بازگردد.
ایران از سال ۲۰۱۹ در چند مرحله اقدام به نقض تعهداتش کرد و در حال حاضر در حال غنیسازی ۲۰درصدی اورانیوم و ساخت فلز اورانیوم است که هر دو بر اساس برجام ممنوع بودند. همچنین بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، در صورت ادامه تحریمها، دولت باید از بازرسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی جلوگیری کند.
حسن روحانی، رئيسجمهور ایران گفته است که قدم اول را باید آمریکا بردارد چون این واشنگتن بوده که از توافق خارج شده است.
بلومبرگ تأکید کرده که حیات مجدد برجام از چالشهای سیاست خارجی دولت بایدن در راستای تلاش برای معکوس کردن تدابیری است که از سوی تیم امنیت ملی ترامپ صورت گرفته است.
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید در نشستی خبری گفته است، اگر ایران به تعهدات برجامی خود بازگردد زمینه برای توافقی "طولانیتر و قویتر" فراهم میشود.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران گفته است، نیازی به مذاکره بین ایران و آمریکا نیست. اگر بایدن و روحانی فرمان اجرایی صادر کنند و این فرمان در مرحله بعد اجرا شود و ایران بتواند نفت خود را فروخته و پول آن و پولهای بلوکهشده خود را برگرداند، این کشور نیز شروع به اجرای فرمان (بازگشت به تعهدات برجامی) خواهد کرد.
ایران خواستار لغو همه تحریمها پیش از بازگشت به برجام شده و دولت آمریکا نیز میگوید، ایران باید برای احیای برجام به تعهدات هستهای مندرج در آن بازگردد.
از سوی دیگر معلوم نیست، صندوق بینالمللی پول در مورد اهدای وام به ایران چه تصمیمی خواهد گرفت. جهاد ازغور، مدیر بخش خاورمیانه و آسیای میانه این سازمان چندی پیش اعلام کرده بود که با وجود گذشت نزدیک به یک سال از درخواست وام ایران، این سازمان هنوز این درخواست را در دست بررسی دارد.
دولت ترامپ با اعطای این وام مخالفت کرده بود، به این دلیل که میگفت، این پول به جای این که صرف مقابله با پیامدهای کرونا شود صرف شبهنظامیان مورد حمایت ایران در خارج از کشور میشود.
این درخواست، نخستین تقاضای وام ایران از صندوق بینالمللی پول از سال ۱۹۶۲ میلادی (۱۳۴۱) به بعد محسوب میشود.
خروج از برجام و معاملاتی که دود میشوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکتهای آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتادهاند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه میخواهد تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله میکند در صورتی که با ایران معامله کند، میتواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکتها و بخصوص بانکها معنی نقض تحریمها را بخوبی میدانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین میکند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکتهای ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارشها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمیگردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربینهای گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریمها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدلهای تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بینالمللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطهای ندارند، دستشان برای سرمایهگذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایهگذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکتهای خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بینظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکتهای بینالمللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانههای نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریمها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریمها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سالها به دلیل تحریمها راهی را پیدا نمیکرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایهگذاری میکند. دولت آمریکا در مورد این سرمایهگذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریمهای جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا بهقوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.