بلینکن: بهزودی میبینیم آیا ایران در مذاکرات حسن نیت دارد؟
۱۴۰۰ آذر ۱۱, پنجشنبه
وزیر خارجه آمریکا بعد از دیدار با همتایان روسی و اسرائيلی خود در استکهلم تأکید کرد، ظرف یکی دو روز آینده روشن خواهد شد که آیا ایران در مذاکرات برای بازگشت به توافق اتمی "حسن نیت" دارد یا خیر.
تبلیغات
وزیر خارجه آمریکا در حاشیه نشست سازمان امنیت و همکاری اروپا در سوئد به خبرنگاران گفت، در آیندهای "بسیار نزدیک"، ظرف یکی دو روز آینده، روشن خواهد شد که آیا ایران در مذاکرات برای بازگشت به توافق اتمی سال ۲۰۱۵ "حسن نیت" و جدیت دارد یا خیر.
به گزارش رویترز، آنتونی بلینکن روز پنجشنبه ۲ نوامبر (۱۱ آذر) در استکهلم افزود: «اما عملکرد و لفاظیهای اخیر [ایران] دلیلی برای خوشبینی باقی نمیگذارد.»
بلینکن در حاشیه این نشست که با حضور وزاری خارجه کشورهای عضو این سازمان برگزار شد خاطرنشان ساخت که با همتایان خود از روسیه و اسرائيل در مورد ایران گفتوگو کرده است.
او تأکید کرد که هنوز هم فرصت برای ایران برای "تعاملی معنادار" در مذاکرات اتمی باقی است.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با اشاره به دیدار بلینکن با سرگئی لاوروف، همتای روسیاش اعلام کرد که هر دو بر اهمیت تداوم هماهنگی در مسائل مطرح در روابط دوجانبه، از جمله مسدود کردن مسیرهای دستیابی ایران به سلاح هستهای تأکید کردهاند.
این دیدارها در حالی صورت گرفته که نفتالی بنت، نخستوزیر اسرائيل در گفتوگوی تلفنی با بلینکن، خواستار توقف فوری مذاکرات وین شد. او با اشاره به استفاده ایران از سانتریفیوژهای پیشرفته در تأسیسات اتمی فردو در نزدیکی قم تأکید کرد که قدرتهای جهانی باید به جای گفتوگو، تدابیری سختگیرانه علیه ایران پیشه کنند.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران به این سخنان واکنش نشان داده و در توییتی گفته است: «هیأتها در وین، از اقامتگاه نخستوزیر اسرائيل دستور نخواهند گرفت.»
مذاکرات احیای برجام میان ایران و گروه ۱+۴ پس از حدود شش ماه وقفه از دوشنبه ۸ آذر (۲۹ نوامبر) در وین اتریش آغاز شده است.
انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هماهنگی این مذاکرات را بر عهده دارد و آمریکا به طور غیر مستقیم با آن مشارکت میکند.
دولت جو بایدن در آمریکا از بعد از روی کار آمدن در ژانویه سال جاری بارها اعلام کرده که در صورت بازگشت ایران به تعهدات برجامیاش به این توافق باز خواهد گشت. اما ایران میگوید، شرط این بازگشت، لغو تحریمها علیه این کشور است.
علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد ایران در مذاکرات هستهای گفته است که جمهوری اسلامی متن پیشنهادی خود را در وین در قالب دو موضوع رفع تحریمها و اقدامات هستهای ایران تحویل طرف مقابل داده است.
او ابراز امیدواری کرده که طرف مقابل برای ورود به گفتوگوهایی جدی در مورد این دو سند اعلام آمادگی کند و اگر چنین کند ایران هیچ مانعی برای ادامه مذاکرات نخواهد داشت.
علی باقری کنی همزمان با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در وین دیدار کرده است. دفتر نمایندگی ایران نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین فضای این ملاقات را "سازنده" توصیف کرده است.
رافائل گروسی در توییتی نوشت که در این دیدار درباره "تبادلات جاری در چارچوب مذاکرات برجام و مسائل مربوط به فعالیتهای دوجانبه" بحث و تبادل نظر صورت گرفت.
گروسی روز چهارشنبه ۱۰ آذر در مصاحبه با کانال خبری "فرانسه ۲۴" گفته بود، به نفع ایران است که در همکاری با آژانس شفافیت بیشتری از خود نشان دهد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تازهترین گزارش خود از غنیسازی ۲۰درصدی اورانیوم در سایت فردو خبر داده است.
گروسی تأکید کرده که غنیسازی بیش از حد اورانیوم رسیدن به توافق را سختتر کرده و ایران باید راه را برای بازرسی بدون قید و شرط بازرسان آژانس در مراکز اتمی این کشور هموار کند.
خروج از برجام و معاملاتی که دود میشوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکتهای آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتادهاند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه میخواهد تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله میکند در صورتی که با ایران معامله کند، میتواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکتها و بخصوص بانکها معنی نقض تحریمها را بخوبی میدانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین میکند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکتهای ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارشها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمیگردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربینهای گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریمها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدلهای تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بینالمللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطهای ندارند، دستشان برای سرمایهگذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایهگذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکتهای خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بینظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکتهای بینالمللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانههای نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریمها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریمها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سالها به دلیل تحریمها راهی را پیدا نمیکرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایهگذاری میکند. دولت آمریکا در مورد این سرمایهگذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریمهای جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا بهقوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.