بنای کلیسا، کنیسه و مسجد زیر یک سقف در برلین
۱۳۹۱ آبان ۱, دوشنبه
"پتری پلاتس" در برلین میدانی است در محله‌ی "میانه‌ی شهر" که چند خیابان پهن و طولانی به آن منتهی می‌شود. در نزدیکی این میدان قرار است به‌زودی "مجتمع عبادی و آموزشی" سه مذهب مسیحی، یهودی و اسلام بنا شود و مسیحیان، یهودیان و مسلمانان را برای اجرای مراسم عبادی خود به زیر یک سقف گرد آورد. یک سال پیش "جمعیت یهودیان برلین"، "مرکز آبراهام گایگر پتسدام"، "انجمن گفت‌وگوهای میان فرهنگ‌ها" و "کلیسای پروتستان سن پتری‌ـ سن مارین"، به این منظور نهادی غیرانتفاعی به نام "خانه‌ی عبادت و آموزش پتری پلاتس برلین" بنا نهادند. در حال حاضر اساسنامه‌ی این نهاد به ثبت رسیده و دفتر معماری کوهن ـ مالوزی (Kuehn Malvezzi) که برنده‌ی جایزه‌ی نخست "طرح برتر" این خانه‌ی خدا شده، در تدارک اجرای آنست.
محل بنای مجتمع دینی
قرار است این "مجتمع عبادی ـ آموزشی" در محل "کلیسای سن پتری" که در سال۱۹۶۴ در هم‌کوبیده شد، ساخته شود. این کلیسا که در قرن ۱۲ میلادی بنا و یک بار در سال ۱۸۰۹ دچار حریق شده بود، در طول جنگ دوم جهانی به شدت آسیب دید. حفاران باستان‌شناس، پس از درهم‌کوبی ساختمان "کلیسای سن پتری" که برج آن با ۹۶ متر در سال ۱۸۴۷ بلندترین نقطه‌ی شهر برلین بود،غنایم پربهایی یافتند که شمار آن‌ها به ۲۲۰ هزار قطعه می‌رسد. بر اساس ارزیابی کارشناسان معماری، در این محل پیش از بنای "کلیسای سن پتری"، یک مدرسه‌ی آموزش زبان لاتین، یک شهرداری و یک گورستان ساخته شده بود. تا ۵ سال پیش، یک پارکینگ خصوصی در آن‌جا دایر بود و تنها یک پلاکارد از بنای این کلیسا خبر می‌داد.
طرح دفتر معماری کوهن ـ مالوزی از خطوط اصلی نقشه‌ی اولیه‌ی بنای "کلیسای سن پتری" الهام گرفته است. بر پایه‌ی این طرح، سه تالار بزرگ که در کنار یکدیگر ساخته می‌شوند، به محل برگزاری مراسم عبادی این آئین‌ها اختصاص دارند. قرار است در سالنی که این تالارها را به یکدیگر وصل می‌‌کند، جشن‌های مشترک این مذاهب برگزار شود. روکار خانه‌ی خدا، آجری و برج آن ۴۴ متر است. در این طرح هم‌چنین یک سالن گرد دو طبقه، به عنوان مکانی که کلاس‌های تعلیمات دینی یهودی، مسیحی و اسلامی در آن دایر می‌شود، در نظر گرفته شده است.
گرگور هوبرگ (Gregor Hohberg)، کشیش "کلیسای پروتستان سن پتری‌ـ سن مارین" که رئیس هیات اجرایی این نهاد غیرانتفاعی هم هست، در باره‌ی این طرح معماری می‌گوید: «قصد ما این نیست که این سه مذهب را در هم ادغام کنیم. بلکه می‌خواهیم وجود و حضور آن‌ها را در کنار یکدیگر نشان دهیم و یاد بگیریم با احترام و مدارا با یکدیگر رفتار کنیم.»
"ناتان خردمند" در خانه‌ی خدا
در "خانه‌ی عبادت و آموزش پتری پلاتس برلین" قرار است هر سال در روز ۱۴ آوریل نمایشنامه‌ی "ناتان خردمند" اثر گوتهولد افرایم لسینگ (Gotthold Ephraim Lessing)، شاعر، نویسنده و فیلسوف بزرگ آلمانی و از چهره‌های برجسته‌ی عصر روشنگری، از سوی کارگردانان مختلف به اجرا درآید. این نمایشنامه در سال ۱۷۸۳، در روز ۱۴ آوریل برای نخستین بار به روی صحنه رفت. لسینگ در آثارش به دو موضوع محوری می‌پردازد: رواداری و انسانیت.
نمایشنامه‌ی "ناتان خردمند"، روایت رابطه و برخورد بین حاکمی مسلمان (صلاح‌الدين)، بازرگانی یهودی (ناتان) و جنگ‌‌جویی مسیحی (که جان دخترخوانده‌‌ی این بازرگان را نجات می‌دهد) در دوره‌ی سوم جنگ‌های صلیبی در اورشلیم است. لسینگ که مخالف جزم‌اندیشی مذهبی و برداشتی خشک از متن انجیل بود، در این نمایشنامه بر برابری آئین‌های مسیحی، یهودی و اسلام و عدم برتری یکی بر دیگری تاکید دارد. شخصیت اصلی این اثر یک بازرگان ثروتمند یهودی‌ست که از سفری طولانی به خانه باز‌می‌گردد و باخبر می‌شود که همه‌ی مال و منالش در یک آتش‌سوزی هولناک از میان رفته است. این نمایشنامه با برگردان هادی مرتضوی در نشر قطره منتشر شده است.
اجرای نمایشنامه‌ی "ناتان خردمند" در آلمان، تنها در دوران حکومت فردریش کبیر (۱۷۱۲ ـ ۱۷۸۶) که آزادی مذهب را به رسمیت شناخت و می‌گفت "هر کس به کیش خود" ممکن بود. دست اندرکاران نهاد "خانه‌ی عبادت و آموزش پتری پلاتس برلین" با اعتقاد به این اصل می‌کوشند همزیستی مسالمت‌آمیز معتقدان به این آیین‌ها را به زیر یک سقف گرد آورند.