مراکز ماده ۱۵ و ۱۶ بهزیستی، درهای خود را در دوران کرونا به روی معتادان بسته‌اند. فرید براتی سده، مدیر کل دفتر پیشگیری سازمان بهزیستی می‌گوید پذیرش معتادان در تمام استان‌هایی که در وضعیت قرمز قرار دارند‌، ممنوع شده است. 

خبرگزاری میزان از قول براتی سده می‌نویسد: «در این مراکز، تنها افرادی که از قبل در آنها اسکان داشتند، نگاهداری می‌شوند. هم‌چنین این افراد در قرنطینه هستند تا بیمار نشوند.»

طبق آخرین اعلام وزارت بهداشت، ۱۴ استان ایران در وضعیت قرمز قرار دارند که عبارتند از مازندران، تهران، گلستان‌، خراسان شمالی، اردبیل، اصفهان، البرز، خراسان رضوی، کرمان، سمنان، آذربایجان شرقی، مرکزی، یزد و گیلان.

ممنوعیت یاد شده، به معنای بی‌خانمانی و رهاشدگی هزاران معتاد در شهرهای پرجمعیت و پرخطری چون تهران، کرج و مشهد است. 

مواد ۱۵ و ۱۶ قانون مبارزه با مواد مخدر، بر آیین‌نامه اجرایی مراکز نگاهداری، درمان و کاهش آسیب معتادان  مبتنی هستند. ستاد مبارزه با مواد مخدر و سازمان بهزیستی، در کمپ‌هایی که مراکز ماده  ۱۵ و۱۶ خوانده می‌شوند، وظیفه نگاهداری معتادان و کمک به ترک اعتیاد آنها را برعهده دارند. 

با آغاز شیوع کرونا در ایران، این مراکز به توصیه وزارت بهداشت تعطیل و چند هزار معتاد در سطح تهران به حال خود رها شدند.

مدیرکل دفتر پیشگیری بهزیستی اعلام کرده که در استان‌های سفید، مدیران کل سازمان بهزیستی اختیار دارند که بسته به قابل قبول بودن شرایط، معتادان را پذیرش کنند. براتی سده هم‌زمان افزوده که مراکز ماده ۱۶ تنها از نصف ظرفیت خود استفاده می‌کنند. 

آمار خاکستری معتادان مبتلا به کرونا

سخنگوی وزارت بهداشت ایران در روز پنجشنبه ۱۵ مرداد اعلام کرد که ۱۱ استان ایران در وضعیت هشدار قرار دارند. با احتساب ۱۴ استان دارای وضعیت قرمز، از بین ۳۱ استان این کشور، تنها شش استان سفید باقی می‌ماند که پذیرش معتادان در مراکز نگاهداری در آنها نیز به صورت مشروط و با نصف ظرفیت انجام می‌گیرد.

هیچ آماری وجود ندارد که نشان دهد چه تعداد از معتادان تحت نظر بهزیستی، به کرونا مبتلا شده یا درگذشته‌اند. خرداد ۹۹، فرید براتی سده گفته بود که ۵۹ معتاد متجاهر در ۱۰ استان ایران، به کرونا مبتلا شده‌اند. اینک نیز او  به صورت کلی به "میزان" می‌گوید: «تعدادی از این افراد در شهرستان‌ها به کرونا مبتلا شدند اما پس از معرفی به مراکز درمانی، بهبود یافتند و خدا را شکر هیچ فوتی بین معتادان مراکز ما گزارش نشده است.»

این مقام بهزیستی، پیش‌تر عنوان کرده بود که نرخ نازل ابتلا به کرونا نزد معتادان، ناشی از ایزوله بودن آنها در پاتوق‌هایشان است.

شمار معتادان ایران نیز به طور دقیق مشخص نیست. بهار سال ۹۷،  ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد که مجموعا دو میلیون و ۸۰۸ هزار نفر در ایران مصرف‌کننده مستمر مواد مخدر هستند. 

آخرین آمار وزارت بهداشت ایران، تعداد جان باختگان بر اثر کرونا را ۱۷هزار و ۹۷۶ نفر و مجموع مبتلاشدگان را ۳۲۰هزار و ۱۱۷ نفر قید کرده است. شواهد میدانی، میزان دفن در گورستان‌ها و مقایسه داده‌های منابع مستقل اما نشان می‌دهند که رقم واقعی دستکم دو برابر میزانی است که رسما اعلام می‌شود.

وزارت بهداشت این آمارها را به صورت تفکیک نشده اعلام می‌کند.

۳۰ تیرماه، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران گفته بود: «در حال حاضر ۹ هزار و ۲۶۰ معتاد متجاهر در مراکز ماده ۱۶ نگاهداری می‌شوند که تست کرونای حدود ۱۰۰ نفر آنها مثبت بوده است.» خبرگزاری ایسنا در این تاریخ از قول مصطفی هادی‌زاده نوشت: «این آمار به مردان اختصاص دارد و نزد زنان بسیار کم است.»