با این که قوانین آلمان بر حداکثر شفافیت تأکید دارند، اما در مورد کمک به احزاب سیاسی قانون به هیچ وجه سخت‌گیر نیست و به افراد و نهادهای گوناگون امکان می‌دهد که اعانه‌های خود به نیروهای سیاسی را مخفی نگه دارند.

از چند سال پیش نهادهای مدنی و اجتماعی آلمان که با هر نوع اعمال نفوذ شرکت‌های مالی و تجاری در عرصه سیاست مخالف هستند و آن را با پایه‌های دموکراتیک نظام سیاسی کشور مغایر می‌دانند، می‌کوشند شرکت‌ها و بنیادهای بزرگ اعانه‌دهنده را شناسایی و به جامعه معرفی کنند.

دویچه‌ وله در یک گزارش تحلیلی کوشیده است با ردیابی حمایت مالی بنگاه‌های بزرگ از جریان‌های سیاسی در طول چند سال، سمت و سوی این حمایت را توضیح دهد و ابعاد آن را روشن کند.

سوءاستفاده از نارسایی قانون

از نظر حقوقی، قانونی که به اعانه مالی به احزاب سیاسی مربوط می‌شود، از هر نظر نارساست و دور از شفافیت.

مطابق قوانین آلمان فدرال، احزاب و نیروهای سیاسی باید هر اعانه بالاتر از ۵۰ هزار یورو را به پارلمان اطلاع دهند و در بولتن مخصوصی به ثبت برسانند تا به اطلاع عموم برسد.

اعانه‌های میان ۱۰ تا ۵۰ هزار یورو باید از سوی مراجع مالی حزب به صورت داخلی به ارکان رهبری گزارش شود، اما این امر تنها پس از گذشت ۱۸ ماه انتشار بیرونی پیدا می‌کند تا معلوم شود چه افراد یا بنیادهایی و به چه میزانی به احزاب یا نیروهای سیاسی اعانه داده‌اند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

و سرانجام اعانه‌های زیر ۱۰ هزار یورو نه در جایی ثبت می‌شود و نه به طور علنی به اطلاع عموم می‌رسد.

تحلیل و بررسی دقیق عملکرد بنیادهای مالی و بنگاه‌های صنعتی نشان می‌دهد که بیشتر آنها تمایل دارند اعانه‌هایی که می‌پردازند را مخفی نگه دارند. آنها با این که پول بزرگی روانه صندوق احزاب می‌کنند، اعانه‌ها را به صورت مبالغ زیر ده هزار یورو انجام می‌دهند تا به ثبت و در نتیجه علنی شدن آن مجبور نباشند.

بنابرین تنها پس از گذشت چند سال است که افکار عمومی مطلع می‌شود کدام احزاب و نیروهای سیاسی بیشترین اعانه‌ها را از افراد و بنگاه‌های مالی دریافت کرده‌اند. بر همین مبنا امروز روشن شده است که در ۴ سال گذشته حزب دموکرات مسیحی آلمان به رهبری آنگلا مرکل، بیشترین سهم را در دریافت اعانه داشته است.

بیشتر بخوانید: با مهم‌ترین احزاب سیاسی در انتخابات سراسری آلمان آشنا شوید

شگرد دیگر شرکت‌های بزرگ برای فرار از اعلام علنی این است که اعانه‌های درشت را به نام بنگاه‌های گوناگون، که بیشتر اسمی هستند و نه حقیقی، برای نیروی سیاسی دلخواه خود واریز می‌کنند.

باید متذکر شد که اعانه برای احزاب سیاسی آلمان به نسبت پایین است و از سالانه حدود ۱۹ درصد کل بودجه نیروهای سیاسی تجاوز نمی‌کند؛ این منبع برای نمونه نیمی از بودجه دو حزب بزرگ را در ایالات متحده تأمین می‌کند.

بیشتر بخوانید: مقایسه احزاب سیاسی آلمان با احزاب سیاسی آمریکا

ضرورت اصلاح قانون

شرکت‌ها و بنگاه‌هایی که مبالغ هنگفتی را به صورت ناشناخته و غیرعلنی به حساب احزاب آلمان فدرال، به ویژه دو حزب بزرگ دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی واریز کرده‌اند، پافشاری می‌کنند که هیچ اقدام غیرقانونی انجام نداده‌اند. در حقیقت نیز آنها تنها از روزنه‌ها و شگردهایی استفاده کرده‌اند که قانون برای آنها باز گذاشته است.

نهادهای مدنی که خواهان صداقت بیشتر در عملکرد بنگاه‌ها و شفافیت بهتر در عملکرد احزاب سیاسی هستند، بر ضرورت اصلاح قانون اعطای اعانه تأکید دارند. به نظر آنها حتی اعانه‌های کمتر از ۵۰ هزار یورو باید در مدتی اندک به اطلاع عموم برسد.

فعالان مدنی تأکید می‌کنند: دموکراسی و اصل شفافیت حکم می‌کند، نهاد یا بنگاهی که به یک نیروی سیاسی اعانه می‌دهد باید مسئولیت این امر را قبول کند و از برملا شدن اقدام خود بیم نداشته باشد.