بورس ایران هم از بحران مصون نماند
۱۳۸۷ آذر ۱, جمعهعلی رحمانی، مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران، بلافاصله پس از پایان دورهی دوسالهی مدیریتاش از سمت خود استعفا داد. موفقیت بورس ایران در فدراسیون جهانی بورس و نیز تلاشهای رحمانی برای واگذاری شرکتهای دولتی به بخش خصوصی برای بسیاری از کارشناسان این گمان را به وجود آورده بود که وی برای یک دورهی دوساله دیگر در مدیریت بورس خواهد ماند.
آرزو ترکتاز، خبرنگار بورس روزنامهی سرمایه میگوید، سیاستهای اعضای هیات مدیرهی بورس با خط مشی آقای رحمانی سازگار نبود و وی به همین علت استعفا دادهاست: «هیات مدیرهی بورس که بعد از دو سال تغییر کرد، یکسری استراتژیها داشت که آقای رحمانی نتوانست با آنها کنار بیاید. یعنی هیات مدیرهی بورس تصمیم گرفته بود اولین کاری که انجام بدهد این باشد که بورس را از بحران فعلی بیرون بیاورد، ضمن اینکه نقدینگی را افزایش بدهد. ولی این چیزی که آقای رحمانی میخواست نبود و برنامههای آیندهاش این نبود. سر همین قضیه باهم کنار نیامدند و بنابراین (رحمانی) رفت».
علیاکبر هاشمیان، مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران، نیز در حالی که هشت ماه به موعد بازنشستگیاش باقی مانده، از سمت خود استعفا داد.
همچون مدیرعامل بورس اوراق بهادار، کارشناسان کارنامهی مدیریتی مدیرعامل شرکت بورس کالا را نیز مثبت ارزیابی میکنند و نگران این موضوع هستند که این تغییر و تحولات به روند کار بازار بورس آسیب برساند.
آرزو ترکتاز، خبرنگار حوزهی بورس، معتقد است که دستاندرکاران بورس باید با سیاستهای دولت همگام باشند، درغیر این صورت امکان ادامهی فعالیت نخواهند داشت: «بحث بر سر این است که بورس ما دولتی است. بنا بر این کسانی که بورس را میگردانند باید قبول کنند که خط مشیشان باید دولتی باشد. چون بورس ما به ظاهر خصوصیست، اما در باطن دولتیست و مدیران هم که میآیند، باید به نوعی از خواستهایی که دولت دارد تبعیت کنند. الان مدیرعامل شرکت بورس یا مثلا مدیرعامل بورس کالا، نقش اصلی را ندارد. کسی که الان نقش اصلی را در بازار ما ایفا میکند، اعضای شورای بورسهستند که تشکیل شده است از وزیر اقتصاد و دارایی، آقای صالحآبادی و پنج شش عضو دیگر که از اعضای کابینه هستند. آنها تصمیمگیری میکنند. یعنی کسان دیگر به نوعی از صحبتهای آنها تبعیت میکنند».
این تغییر و تحولات در بازار بورس در حالی صورت میگیرد که هفتهی گذشته محمود احمدینژاد، رییس جمهوری اسلامی ایران، ادعا کرد که ایران از بحران مالیای که گریبان غرب را گرفته، مصون مانده و اقتصاد ایران هیچ صدمهای از این بحران ندیده است.
این در حالی است که روزنامهی سرمایه چندی پیش در گزارشی از بازار بورس و سرمایه نوشت: «بازار سرمایه چند صباحی است سیر نزولی بیبازگشتی را در پیش گرفته و سهامداران زیادی را متضرر کرده است. شرکتهایی که تا چند وقت پیش پیشتازان صفوف خرید بودند، در حال تماشای سقوط قیمت سهامشان هستند».
آرزو ترکتاز، بورس ایران را به یک جزیره تشبیه میکند که در ارتباط با دیگر بازارهای بورس جهانی نیست، اما با وجود این، معتقد است که «این جزیره» نیز از توفان مالی جهانی مصون نماندهاست: «ما اصلا هیچ سهمی را در بورسهای دیگر نداریم، هیچ بورس دیگری هم سهم شرکتاش در بورس ما نیست. عملا بورس ما به نوعی جزیره است. ولی به طور غیرمستقیم از بورس جهان متاثر میشود. الان چون شرکتهای غیردولتی که وارد بورس شدند، مثل ملی مس، فولاد مبارکه یا شرکتهای بزرگ فولاد خوزستان، اینها همه قیمتهای محصولاتشان از قیمتهای جهانی تبعیت میکند. یعنی وقتی در بازارهای جهانی قیمت مس پایین میآید، قیمت محصول این شرکت هم نزول میکند و در نتیجه سودآوریاش کم میشود. وقتی سودآوریاش کم میشود، روی بورس تاثیر میگذارد. در نتیجه این تاثیر غیرمستقیم است. الان هم، باید قبول کرد، اگر سهام بورس ما دارد میریزد، بخاطر همین است، بهخاطر قیمت جهانی فلزات است که روی محصولات شرکتهای بزرگ بورس ما تاثیر مستقیم گذاشته است».
به عقیده کارشناسان، عدم حمایت مسئولان از بورس در شرایط بحرانی، علت اصلی ریزش سهام بورس ایران است.
میترا شجاعی