بیانیه مشترک پنج کشور به مناسبت دو سالگی جان باختن مهسا
۱۴۰۳ شهریور ۲۶, دوشنبه
وزرای خارجه پنج کشور آمریکا، استرالیا، کانادا، نیوزلند و بریتانیا در بیانیه مشترکی به مناسبت دومین سالگرد جان باختن ژینا مهسا امینی اعلام کردند در کنار جنبش زن زندگی آزادی و همه مدافعان حقوق بشر ایران هستند.
تبلیغات
وزرای خارجه کشورهای آمریکا، کانادا، استرالیا، نیوزلند و بریتانیا در بیانیه مشترکی به مناسبت گذشت دو سال از جان باختن ژینا مهساامینی در گشت ارشاد، همبستگی خود را با مدافعان حقوق زنان و حقوق بشر در ایران اعلام کردند.
در بیانیه آنها آمده است: «دو سال پیش در چنین روزی، مهسا ژینا امینی، یک زن جوان کرد ایرانی، زمانی که در بازداشت پلیس ایران بود، کشته شد. مرگ او جرقه یک جنبش اعتراضی سراسری به رهبری زنان و دختران را برانگیخت که خواستشان برای آیندهای بهتر تزلزل ناپذیر بود.»
نمایندگان این پنج کشور تاکید کردهاند که "در کنار زنان و دختران در ایران و در کنار همه مدافعان حقوق بشر ایرانی در تمام اقشار جامعه هستند" و در "مبارزه روزانه مداوم آنها برای حقوق بشر و آزادیهای اساسی" ایستادهاند.
بیانیه به سرکوب وحشیانه نیروهای امنیتی ایران در دو سال گذشته اشاره کرده است که در آن دستکم ۵۰۰ نفر کشته و بیش از ۲۰ هزار نفر بازداشت شدند و میگوید: «اما جنبش جهانی زن، زندگی، آزادی متحد است.»
ژینا مهسا امینی ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ توسط گشت ارشاد در تهران بازداشت شد و ظاهراَ بر اثر برخوردهایی که در خودرو گشت ارشاد و در مقر این نهاد روی داد کارش به بیمارستان کشد و سه روز بعد جان باخت. مرگمهسا سرآغاز اعتراضات گستردهای بود که جنبش "زن زندگی آزادی" نام گرفت.
نویسندگان بیانیه همچنین به نتیجه تحقیقات هیئت حقیقت یاب مستقل بینالمللی درباره ایران ارجاع دادهاند که توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد تأسیس شده است. این هیئت به وضوح بسیاری از موارد نقض حقوق بشر علیه معترضان در ایران را "جنایت علیه بشریت" دانسته است. بیانیه میگوید با این حال "دولت ایران هنوز به این اتهامات رسیدگی نکرده و با این دستور بینالمللی به رسمیت شناخته شده همکاری نکرده است".
مراسم دومین سالگرد مهسا امینی در کلن آلمان به روایت تصویر
به مناسبت دومین سالگرد کشته شدن مهسا امنینی در بازداشت گشت ارشاد روز یکشنبه ۱۵ سپتامبرجمعی از ایرانیان مقیم کلن آلمان با برپایی مراسم یادبود، تظاهرات اعتراضی برگزار کردند.
عکس: Danyal Babayani/DW
تجمع برای سالگرد قتل مهسا امینی
روز یکشنبه در دومین سالگرد آغاز تظاهرات ضدحکومتی در جمهوری اسلامی که در پی کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد به جریان افتاد روز یکشنبه دهها نفر از ایرانیان ساکن شهر کلن آلمان با سر دادن شعارهای «زن، زندگی، آزادی» و ژن، ژیان، آزادی تظاهرات کردند.
عکس: Danyal Babayani/DW
رژه دوچرخهسواران در مراسم یادبود قتل مهسا
در دقایق ابتدایی مراسم، گروهی از دوچرخهسواران با به همراه داشتن پلاکاردهای اعتراضی وارد میدان تجمع شدند و شعار زن، زندگی، آزادی سر دادند.
عکس: Danyal Babayani/DW
حمایت گروهی از یهودیان حامی ایران
در مجموع ۱۲ گروه از طیفهای سیاسی مختلف ایرانی در این مراسم یادبود شرکت کردند؛ همچنین نمایندههای سازمان عفو بینالملل و گروهی از یهودیان حامی مردم ایران نیز حضور داشتند.
عکس: Danyal Babayani/DW
اعتراض به حجاب اجباری در ایران
حضور برخی از شهروندان آلمانی و حمایت آنها از جنبشهای مدنی در ایران نیز مورد توجه حاضران در این مراسم قرار گرفت. همچنین بسیاری از حاضران با داشتن پلاکاردهای مختلف، ضمن اعتراض به قوانین حجاب اجباری در ایران، خواستار آزادی زندانیان سیاسی در این کشور شدند.
عکس: Danyal Babayani/DW
رقص و پایکوبی
در این مراسم کنشگران سیاسی و مدنی به سخنرانیهای اعتراضی پرداختند و همراه با مردم قطعهای از ترانه معروف شروین حاجیپور را با نام "برای آزادی" را خواندند؛ در آخر برنامه گروههای مختلف با ارائه رقصهایی از اقصی نقاط ایران، به این مراسم رنگ و جلوهای ویژه بخشیدند.
عکس: Danyal Babayani/DW
عکس 51 | 5
در بیانیه وزرای خارجه کشورهای یاد شده تاکید میشود که زنان و دختران در ایران در زندگی روزمره "همچنان با سرکوب شدید" مواجه هستند و حکومت ایران برای تحمیل حجاب اجباری "دور تازه ای از آزار و اذیت و خشونت" را براه انداخته است.
آنها همچنین به تشدید سرکوب، کنترل و نظارت دولتی برای دستگیری، بازداشت و در برخی موارد شکنجه زنان و دختران به دلیل فعالیتهای مسالمت آمیزشان اشاره کردهاند.
وزرای خارجه آمریکا، کانادا، استرالیا، نیوزلند و بریتانیا از دولت جدید ایران خواستهاند به تعهد خود برای کاهش فشار بر جامعه مدنی در ایران و پایان دادن به استفاده از زور برای حجاب اجباری عمل کند.
آنها گفتهاند افزایش اعدامها، که عمدتاً بدون محاکمه عادلانه انجام شده تکان دهنده است و از دولت ایران خواستهاند که نقض حقوق بشر را متوقف کند.
این کشورها تاکید کردهاند که از همه "امکانات قانونی خود برای پاسخگو کردن ناقضان حقوق بشر ایرانی از جمله از طریق تحریمها و محدودیتهای ویزا" استفاده خواهند کرد.
گیسوبُران؛ نماد خشم و سوگواری
در اعتراض به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. این آیین از رسوم دیرینه ایرانیان در سوگواری است که حال به نمادی از خشم و اعتراض تبدیل شده است.
در اعتراض به مرگ مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی و حتی زنانی از دیگر کشورها در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. گیسو بریدن یا "زلف گشودن" بخشی از آیین دیرینه سوگواری در میان ایرانیان و همچنین ملتهای مختلف دیگر است.
به روایت معترضان، بریدن مو به نمادی از خشم تبدیل شده است. شهلا شفیق جامعه شناس، پژوهشگر و نویسنده ایرانی مقیم فرانسه در این باره مینویسد: «يکی از معناهای نمادين اقدام زنانی که برای اعتراض به حجاب اجباری گيسو میبرند اين است: شما هستی مرا با رشته مو و گيسوانم به بند کشيدهايد، پس من اين رشته را میبرم.»
عکس: Michael Kuenne/PRESSCOV/ZUMAPRESS.com/picture alliance
در اساطیر ایران باستان، ایزد بانوی مادر، سرور آسمان و طبیعت و همچنین نماد باران و باروری محسوب میشد. از همین رو است که گیسوبُران زنان اهمیت مییابد؛ زیرا به معنای قطع باروری و برکت تلقی میشود.
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
یکی از قدیمیترین آثار بازتاب آیین بریدن مو در "گیلگمش" به ثبت رسیده است. گیلگمش در سوگ یار نزدیک خود انکیدو موهایش را میبرد و میگوید: «دستور میدهم تا همه مردم اورک برتو بگریند و مویه مرگ سر دهند، مردم از اندوه سر خود را فرود خواهند آورد و آن هنگام که به زیر خاک روی، برای تو موهایم را بلند خواهم کرد.
عکس: Yiannis Kourtoglou/REUTERS
در شاهنامه فردوسی نیز فرنگیس همسر سیاوش در سوگ او او گیسوی خود را میبرد: همه بندگان موی کردند باز/ فرنگیس مشکین کمند دراز/ برید و میان را به گیسو ببست/ به فندق گل ارغوان را بخست
عکس: Ervin Shulku/ZUMAPRESS.com/picture alliance
حافط نیز در اشعار خود به این آیین اشاره کرده است و میگوید:« گیسوی چنگ بِبُرّید به مرگِ مِیِ ناب/ تا حریفان همه خون از مژهها بگشایند
عکس: Quinn Bender/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سلمان ساوجی از شاعران قرن هشتم هجری هم در اشعار خود به بریدن مو اشاره کرده و میگوید:« ای صبحدم، چه شد که گریبان دریدهای/ وی شب، چه حالت است که گیسو بریدهای/ ای پرچم، از برای چه مو باز کردهای/ وی سنجق، از عزای که گیسو بریدهای
عکس: Remon Haazen/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سیمین دانشور هم در رمان "سووشون" از درخت گیسو نوشته است: « «درخت گیسو در تمام گرمسیر معروف است. اول بار که درخت گیسو را دیدم، از دور خیال کردم درخت مراد است. نزدیک که رفتم دیدم گیسهای بافته شده به درخت آویزان کردهاند؛ گیسهای زنهای جوانی که شوهرهایشان جوانمرگ شده بود.»
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
نجمالدین گیلانی و همکاران در کتاب "بررسی تحلیلی و تطبیقی سوگ آئینهای لری و کردی با سنت سوگواری در شاهنامه به "خراشیدن روی و برین گیسو" و پیچاندن آن به دور دست در میان اقوام ایرانی کرد و لر اشاره میکند. در آیین چمر که در میان مردم استانهای کرمانشاه، ایلام و لرستان رواج دارد، زنان به زاری پرداخته و گیسوی خود را پریشان میکنند.
عکس: Fredrik Persson/TT NYHETSBYRÃ N/picture alliance
بریدن مو تنها مختص فرهنگ ایران نیست. چهارم مهرماه، هزاران تن از زنان کرد شمال سوریه در همبستگی با زنان ایرانی تجمعی برپا کردند و شمار زیادی از آنان به نشانه اعتراض گیسوان خود را بریدند. ملک موسو، خواننده مشهور ترکیهای نیز در حمایت از جنبش اعتراضی زنان، هنگام اجرای کنسرت موهایش را چید.