بیانیه ناتو درباره اوکراین؛ چشمانداز عضویت مشروط در آینده
۱۴۰۲ تیر ۲۰, سهشنبه
ناتو آینده اوکراین را در این پیمان نظامی میبیند، اما دعوت رسمی از این کشور را مشروط به تحقق شرایط مورد نظر میداند. رئیسجمهور اوکراین با انتقاد از نبودن یک برنامه زمانی مشخص برای عضویت کییف گفت: «تردید یک ضعف است.»
تبلیغات
اعضای ناتو در بیانیه تصویب شده خود در نشست ویلنیوس، پایتخت لیتوانی، اعلام کردند که پیمان ناتو به اوکراین که هدف تجاوز نظامی حمله روسیه قرار گرفته است، امیدواری میدهد که در ائتلاف دفاعی جای دارد، اما دعوت رسمی از این کشور برای عضویت در این پیمان را مستلزم تحقق شرایطی میداند.
در متن بیانیه آمده است: «آینده اوکراین در ناتو است. ما بار دیگر بر تعهد خود مبتنی بر نشست بخارست در سال ۲۰۰۸ تاکید میکنیم که اوکراین به عضویت ناتو (...) درخواهد آمد.» با این حال این پیمان نظامی جدول زمانی مشخصی را برای عضویت اوکراین تعیین نکرده است.
بر اساس این بیانیه، ناتو تنها در صورتی قادر خواهد بود که اوکراین را برای پیوستن به این پیمان دعوت کند "که متحدان موافق باشند و پیششرطها برآورده شده باشند". به طور مشخص برای نمونه از "دیگر اصلاحات لازم در حوزه دموکراسی و بخش امنیتی" نام برده شده است.
چشمانداز تسهیل در روند عضویت اوکراین
این محدودیت به ملاحظات کشورهایی مانند آلمان و آمریکا بازمیگردد. در طول مذاکرات آنها اصرار داشتند که پیوستن به ناتو باید همچنان منوط به تحقق پیششرطها باشد. برای مثال، طبق استانداردهای این پیمان نظامی، ارتش باید تحت یک سیستم نظارتی غیرنظامی و دموکراتیک قرار گیرد.
یکی دیگر از دلایل عدم دعوت از اوکراین، نگرانی از واکنش غیرقابل پیشبینی روسیه است که تلاش میکند با جنگ علیه اوکراین، مانع از پیوستن این کشور به ناتو شود.
به عنوان یک مصالحه، کشورهای ناتو اکنون موافقت کردهاند که به اوکراین قول دهند که خارج از روند معمول عضویت این کشور را بررسی کنند. ینس استولتنبرگ، دبیرکل پیمان ناتو گفت: «این امر روند الحاق اوکراین را از یک فرآیند دو مرحلهای به یک فرآیند یک مرحلهای تبدیل میکند.»
دبیرکل ناتو، بر پایه این بیانیه، اوکراین را به وضوح در مسیر عضویت میبیند. استولتنبرگ گفت: «ما همچنین به صراحت اعلام کردهایم که به محض توافق همپیمانان و برآورده شدن پیششرطها، دعوت نامهای برای اوکراین صادر خواهیم کرد. این یک بستهای قوی برای اوکراین و راهی روشن به سوی عضویت در ناتو است.»
ارتقای موقعیت کمیسیون ناتو-اوکراین
علاوه بر این، ناتو میخواهد از هماکنون به طور قابل توجهی همکاری با اوکراین را گسترش دهد. برای این منظور "کمیسیون ناتو-اوکراین" کنونی به "شورای ناتو-اوکراین" ارتقاء خواهد یافت. گفته شده این ارتقاء امکان بحث در مورد مسائل کلیدی امنیتی را میان دو طرف به شکل اعضای برابر فراهم میسازد و نیز تصمیمگیریها به طور مشترک اتخاذ میشوند.
این کمیسیون در اصل برای بحث در مورد اصلاحات مورد نیاز اوکراین برای پیوستن به این پیمان نظامی تشکیل شد. اکنون قرار است شورای جدید برای اولین بار روز چهارشنبه (۱۲ ژوئیه) در اجلاس سران ناتو و در سطح سران کشورها و دولتها تشکیل جلسه دهد. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین پس از آن در جایگاهی برابر با سران کشورها و دولتهای ۳۱ کشور عضو ناتو خواهد نشست.
کشورهای ناتو در اصل میخواهند به حمایت از اوکراین "تا زمانی که لازم باشد" ادامه دهند. در متن این بیانیه آمده است: «ما به طور خدشهناپذیر بر تعهد خود برای ادامه افزایش حمایتهای سیاسی و عملی از اوکراین، در حالی که این کشور از استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی خود در مرزهای شناختهشده بینالمللی خود دفاع میکند، پایبند هستیم.»
"مصمم نبودن یک ضعف است"
ولودیمیر زلنسکی پیشتر از "مردد بودن" و "ضعف" ناتو در رابطه با پیوستن کشورش به این پیمان نظامی انتقاد کرده بود. او روز چهارشنبه در حساب شخصیاش در توییتر نوشت که این ضعف "ارعاب" روسیه علیه کشورش را تشویق میکند.
رئیسجمهوری اوکراین اضافه کرد: «به نظر میرسد هیچ تمایلی برای دعوت از اوکراین برای پیوستن به ناتو یا عضویت آن در ائتلاف وجود ندارد». او این امر را که هیچ جدول زمانی برای پیوستن اوکراین وجود نداشته باشد، "بیمعنا" خوانده و اضافه کرد: «تردید یک ضعف است.»
سلاحهایی که غرب در اختیار اوکراین گذاشت به روایت تصویر
بدون کمکهای تسلیحاتی کشورهای غربی، اوکراین توان مقابله با تجاوز ارتش روسیه را نداشت. چه سلاحهایی برتری تسلیحاتی روسیه بر اوکراین را برهم زدند؟ در این گزارش تصویری ببینید:
تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با ورود و پیشروی هزاران دستگاه تانک و زرهپوش به خاک این کشور آغاز شد. یکی از مهمترین سلاحهایی که بلای جان تانکهای روسی و مانع از پیشروی آنها شد موشک دوشانداز ضد تانک هدایت شونده جاولین (نیزه) است. طبق آمار رسمی فقط آمریکا ۴هزار و ۶۰۰ دستگاه از این موشکها را در اختیار اوکراین قرار داده و دیگر کشورهای غربی نیز شمار دیگری به اوکراین فرستادهاند.
آمریکا ۵ فروند هلیکوپتر ترابری نظامی میل ۱۷ ساخت روسیه که تاکنون ۱۵ هزار فروند از آن ساخته شده و در ۷۰ کشور مستقر هستند را در اختیار ارتش اوکراین قرار داده است. همچنین یکصد فروند پهپاد انتحاری نیز به ارتش اوکراین تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/Kacper Pempel
پایان برتری هوایی با اف آی ام-۹۲ استینگر
نیروی هوایی اوکراین عملا از چند هواپیما و هلیکوپتر قدیمی ساخت اتحاد شوروی سابق تشکیل شده بود. تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با برتری مطلق هوایی این کشور همراه بود که ارسال موشکهای دوشانداز ضد هوایی استینگر با سیستم گرمایاب به این برتری هوایی پایان داد. آلمان ۵۰۰ دستگاه، آمریکا ۱۴۰۰ دستگاه و سایر کشورهای غربی نیز مقادیر دیگری استینگر به اوکراین کمک کردند.
عکس: picture-alliance/epa/C. Rehder
موشک ضد تانک NLAW
سلاح دوشپرتاب و یک بار مصرف "ضد تانک سبک نسل بعدی" (NLAW) در سوئد توسعه یافته و در بریتانیا تولید شده است. بریتانیا تا ماه مارس ۶ هزار راکت به اوکراین کمک کرده که ۳ هزار و ۶۱۵ قبضه آن "NLAW" بوده است.
عکس: Pavlo Palamarchuk/AP/dpa/picture alliance
خوردوهای زرهپوش و کمکهای دارویی
دولت آلمان تاکنون ۸۰ دستگاه خودرو زرهپوش به همراه ۵۰ دستگاه آمبولانس و کمکهای دارویی دیگر به اوکراین ارسال کرده است.
عکس: Daniel Karmann/dpa/picture alliance
ارسال استرالا ۲ انبار شده در آلمان
از دوران جنگ سرد در انبارهای تسلیحاتی آلمان دمکراتیک (آلمان شرقی) موشکهای دوشانداز ضد هوایی استرلا ۲ ساخت اتحاد شوروی که در ناتو به آن "سام ۷" گفته میشد، نگهداری میشدند. به دستور دولت آلمان ۲۷۰۰ قبضه از این موشکها برای کمک به اوکراین فرستاده شدند. دیگر کشورهای عضو پیمان ورشو سابق مانند لهستان و رومانی نیز از این موشکها به اوکراین فرستادهاند.
عکس: Michael Mandt/Bundeswehr/dpa/picture alliance
هاموی، رادار و قایقهای گشتزنی
در میان کمکهای آمریکا به اوکراین ۷۰ دستگاه خودرو "هاموی" (هامر اچ وان)، ۳ فروند قایق گشتزنی، ۸ دستگاه سیستم رادار، ۲۵ هزار کلاهخود و ۲۵ هزار جلیقه ضد گلوله دیده میشود.
عکس: AFP/Getty Images/S. Supinsky
سلاح ضد تانک، مسلسل و فشنگ و غذای سربازی
پانصد قبضه "سلاح ضد تانک ۳" به همراه یک هزار گلوله، ۱۰۰ قبضه تیربار "ام ژ۳"، ۱۶ میلیون فشنگ، ۲۳ هزار کلاهخود، ۱۳۰۰ جلیقه ضد گلوله، ۳۵۰ هزار پرس غذای سربازی از دیگر کمکهای آلمان تا ماه مارس به اوکراین بوده است.
عکس: Philipp Schulze/dpa/picture alliance
توپ، خمپاره و فشنگ
آمریکا همچنین تاکنون ۶۰ میلیون فشنگ، بیش از یک میلیون خمپاره و گلوله توپ، ۳۰۰ قبضه خمپارهانداز، یک هزار قبضه کلت کمری، ۵ هزار قبضه تفنگ و ۶۰۰ قبضه مسلسل به ارتش اوکراین کمک کرده است.
عکس: Sgt Paris/Capers /UPI Photo/imago
کمکهای هلند
هلند نیز کمکهای نظامی به اوکراین ارسال کرده است. این کمکها شامل ۴۰۰ قبضه سلاح ضد تانک، ۲۰۰ قبضه موشک ضد هوایی استینگر، ۱۰۰ قبضه سلاح تکتیرانداز، ۳۰ هزار فشنگ مربوطه و دستگاه مینیاب میشود.
عکس: Bundeswehr/Walter Wayman
دفاع ضد پهپاد
ارتش اوکراین همچنین چهار سیستم دفاعی ضد پهپاد از آلمان دریافت کرده است. افزون بر این ارتش اوکراین ۱۶ دوربین دید در شب و همچنین دوربینهای دیگر نیز تحویل گرفته است.
عکس: Nicolas Armer/dpa/picture alliance
ارسال بیامپی به اوکراین
دولت آلمان به جمهوری چک اجازه داده است تا ۵۸ دستگاه "PbV-501" که سابقا به آن "بی ام پی ۱" گفته میشد را در اختیار اوکراین قرار دهد. این زرهپوشها قبلا متعلق به جمهوری دمکراتیک آلمان (آلمان شرقی) بود که پس از وحدت دو آلمان در اختیار ارتش آلمان قرار گرفتند که بعدا در پایان دهه ۹۰ میلادی به سوئد و از آنجا به جمهوری چک تحویل داده شدند. استفاده از این خودروها منوط به اجازه آلمان است.
عکس: Stefan Sauer/dpa/picture alliance
هدیه موشک ضد هوایی اس ۳۰۰
دولت اسلواکی سیستم موشکهای پدافند هوایی اس ۳۰۰ خود که ساخته روسیه است را به اوکراین هدیه کرده است. برد این موشکها بالغ بر ۱۰۰ کیلومتر است و بدین ترتیب باز هم از برتری هوایی روسیه کاسته شده است.
عکس: picture-alliance/dpa
ارزش کمکها تا حال چقدر بوده است؟
اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۱۳ آوریل (۲۴ فروردین) یک بسته ۵۰۰ میلیون یورویی به اوکراین کمک کرد که در مجموع کمکهای این اتحادیه به یک و نیم میلیارد یورو رسید. متعاقب آن دولت بایدن نیز از تحویل تجهیزات نظامی به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار دیگر خبر داد که مجموع کمکهای ایالات متحده به اوکراین به ۲/ ۳ میلیارد دلار بالغ میشود. فرانسه نیز تاکنون ۱۰۰ میلیون یورو کمک نظامی کرده است.