روز اول دسامبر روز جهانی مقابله با بیماری ایدز نامگذاری شده است. تازه‌ترین برآوردهای نهاد ایدز سازمان ملل حاکی از آن است که در حال حاضر ۳۵ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در سراسر جهان یا به ویروس اچ آی وی آلوده‌اند یا به بیماری ایدز مبتلا هستند. طبق گزارش این نهاد حدود دو سوم این افراد در قسمت جنوبی قاره آفریقا زندگی می‌کنند.

عدم روشنگری یا روشنگری ناکافی در رابطه با خطرات این بیماری و همچنین راه‌های پیشگیری از ابتلا به آن، پایین بودن سطح تحصیلات و نیز برخوردار نبودن زنان از حق تعیین کم‌وکیف روابط جنسی‌شان در بسیاری از نقاط آفریقا از جمله دلایل شیوع گسترده ویروس اچ ای وی در قاره سیاه هستند.

طبق داده‌های سازمان ملل در سال ۲۰۱۳ میلادی حدود ۳۹ میلیون نفر در سراسر جهان جان خود را بر اثر ابتلا به ایدز از دست داده‌اند.

به گفته مسئولان نهاد وابسته به سازمان ملل برای مقابله با ایدز، از سال ۱۹۹۰ به این سو شمار کسانی که هر ساله به ویروس اچ آی وی آلوده می‌شوند، کم و بیش ثابت مانده و بالغ بر ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در سال است.

۷۰ درصد از آلودگی‌های جدید به ویروس اچ آی وی در قسمت جنوبی قاره آفریقا روی می‌دهند. این در حالی است که سازمان ملل مدت‌های زیادی است که در راه اطلاع‌رسانی و روشنگری در سراسر جهان در مورد بیماری ایدز سخت تلاش می‌کند.

کارشناسان سازمان ملل در عین حال تصریح کرده‌اند که اگر چه شمار سالانه‌ی کسانی که به ویروس اچ آی وی مبتلا می‌شوند نسبتا ثابت مانده، اما شمار قربانیان این بیماری رو به کاهش گذارده و از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در سال ۲۰۰۳ میلادی به یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۲ رسیده است.

گزارش سازمان ملل همچنین حاکی از آن است که در سال ۲۰۱۲ حدود ۲۶۰ هزار نوزاد در هنگام تولد به ویروس اچ آی وی آلوده بودند که این تعداد ۳۵ درصد کمتر از شمار این نوازدان در سال ۲۰۰۹ است.

افزایش قربانیان ایدز در ایران

خبرگزاری ایرنا روز یکشنبه (۳۰ نوامبر / ۹ آذر) به نقل از عباس صداقت رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد که حدود ۲۶ هزار و ۶۰۰ مورد ابتلا به ویروس اچ آی وی / ایدز تا پایان تابستان سال ۱۳۹۳ در ایران گزارش و ثبت شده است.

وی در آستانه روز جهانی ایدز (اول دسامبر/ ۱۰ آذر) همچنین تصریح کرد که در ۳۸ درصد موارد ابتلا به آچ آی وی / ایدز در سال گذشته خورشیدی، این ویروس از طریق روابط جنسی پرخطر و محافظت‌نشده منتقل شده است. به گفته‌ی عباس صداقت ۳۰ درصد از مبتلایان را زنان تشکیل می‌دهند.

البته در مورد شمار کل مبتلایان زن آمار دیگری نیز ارائه شده است.

روز شنبه (۸ آذر/۲۹ دسامبر) رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران در نشست مشترک شهرداری منطقه دو و یک مجتمع دانشگاهی پایتخت اعلام کرده بود: «اولین بیمار کشور ما در سال ۱۳۶۷ شناسایی شد که بر اساس آمار منتهی به شهریور ۹۲ و تخمین وزارت بهداشت هم اکنون ۹۰ هزار مبتلا گزارش شده، هرچند آمارهای غیر رسمی تا ۱۲۰ هزار نفر را اعلام می‌کند. از این تعداد، زنان ۱۱ درصد و مردان ۸۹ درصد مبتلایان هستند.»

به گفته‌ی حافظی "تا کنون بیش از ۵ هزار ایرانی مبتلا به ویروس اچ آی وی جان خود را از دست داده‌اند". وی نخستین گام برای پیشگیری از این بیماری را ایجاد تغییر در نگرش فرهنگ عمومی به آن عنوان کرد و گفت: «ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی دلیل بر رفتار غیراخلاقی نیست.»

آنچه نگرانی کارشناسان را برانگیخته، تغییر شیوه‌ی انتقال ویروس اچ آی وی در ایران است. تا چند سال پیش اعتیاد و تزریق مواد مخدر مهم‌ترین راه انتقال ویروس ایدز در ایران عنوان می‌شد و سهم روابط جنسی محافظت‌نشده در آن جدی گرفته نمی‌شد.

بحث در مورد ایدز، به ویژه انتقال آن از طریق روابط جنسی تا سال‌ها در جمهوری اسلامی از حیطه‌های "ممنوعه" محسوب می‌شد. متناسب با این دیدگاه، ایدز از بیماری‌هایی بود که "روابط ناهنجار جنسی" در غرب در شیوع آن نقشی تعیین‌کننده داشت و شامل کشوری مانند ایران نمی‌شد.

خبرگزاری ایرنا روز یکشنبه (۹ آذر/۳۰ دسامبر) به نقل از عباس صداقت، رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت گزارش داد: «پیش‌بینی کارشناسان بر این است که در سال ۱۳۹۳ حدود ۹۰ هزار مورد ابتلا به ایدز در کشور وجود داشته باشد که از این تعداد ۲۸ هزار و ۶۰۰ مورد گزارش و ثبت شده، یعنی تقریبا ۶۰ هزار نفر از مبتلایان هنوز از این بیماری اطلاعی ندارند.»

وی هشدار داد که "اگر مداخله جدی دی این حوزه صورت نگیرد، این رقم تا سه سال آینده به ۱۲۰ هزار مورد ابتلا خواهد رسید".

ایدز در آلمان

انستیتوی روبرت کخ در آلمان تازه‌ترین آمار خود را در رابطه با شیوع بیماری ایدز در این کشور منتشر کرده است.

طبق این گزارش از زمان ثبت رسمی آغاز شیوع این بیماری در آلمان تا کنون ۲۷ هزار نفر جان خود را بر اثر ابتلا به ایدز از دست داده‌اند و هر ساله نیز ۵۰۰ نفر به این تعداد افزوده می‌شود.

شمار آلودگان به ویروس اچ آی وی در آلمان نیز در حال حاضر بر ۷۸ هزار نفر بالغ می‌شود. طبق برآورد کارشناسان انستیتوی روبرت کخ حدود ۱۴ هزار نفر در آلمان از آلودگی‌شان به این ویروس بی‌اطلاع‌اند.