به گفته دبیر اجرایی خانه کارگر بوشهر، ظرف ۴ سال گذشته شمار کارگران شاغل در میدان گاز پارس جنوبی (عسلویه) از ۶۰ هزار به ۸ هزار نفر کاهش یافته است.

عیسی محمدکمالی در گفتگو با خبرگزاری ایلنا، اظهار داشت که روند یادشده‌، تعطیلی واحدها و بحران در صنایع عظیم نفت و گاز ایران را به نمایش گذاشته است. وی گفت که دلیل بیکاری‌های گسترده در عسلویه، اعلام کردن این منطقه به عنوان "منطقه آزاد تجاری" است.

این تصمیم که در زمان تصدی محمد جهرمی بر وزارت کار ایران در دولت نهم صورت گرفت، رشته‌های تولیدی و صنعتی منطقه را از شمول قانون کار و تأمین اجتماعی خارج کرد و دست کارفرمایان را در اخراج و کاستن از خدمات شاغلان باز گذاشت.

بحران مالی در ۹۰ درصد پروژه‌های نفتی ایران

در سال‌های اخیر، به دنبال تحریم‌های مالی و فنی ایران و مشکلاتی که در درآمدهای این کشور ایجاد شده، روند ادامه‌ی کار در عسلویه با افت شدید همراه شده است. رسانه‌های ایران اخیراَ به نقل از مسئولان شرکت ملی نفت ایران، از بحران مالی در بیش از ۹۰ درصد پروژه‌های نفتی خبر دادند. این خبرها حاکی است که ۵۰ درصد از این پروژها به طور کامل متوقف شده‌اند.

اواسط آبان‌ماه ۸۸ سایت "خبرآنلاین" با استناد به اظهارات مسئولان یادشده نوشت که بحران مالی یادشده مقام‌های وزارت نفت را به ایجاد کمیته‌ی بازنگری طرح‌های توسعه‌‌ی نفت سوق داده است.

این کمیته قرار است به خواست وزیر نفت، تخصیص منابع مالی به طرح‌های توسعه‌ای نفت را اولویت‌بندی کند. از جمله طرح‌هایی که در اثر بحران مالی ادامه‌ی کار آنها با مشکل مواجه شده است، پروژه‌های گازی پارس جنوبی و احداث پالایشگاه‌های جدید هستند.

نبود سرمایه و امکانات مالی لازم برای ادامه پروژه‌های پارس جنوبی به گونه‌ای است که حتی پیمانکاران وابسته به سپاه پاسداران که روابط تنگاتنگی با دولت احمدی‌نژاد دارند نیز از کمبود منابع مالی برای ادامه‌ی فعالیت‌های خود شکایت دارند.

اواسط آبان‌ماه سردار رستم قاسمی، فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیاء، یکی از شرکت‌های بزرگ و چندکاره‌ی وابسته به سپاه پاسداران، در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر گفت که بر اساس برنامه باید در شرایط فعلی حدود ۱۰ هزار نفر به صورت روزانه در فازهای ۱۵ و ۱۶ مشغول به کار باشند، ولی مشکلات مالی به رکود کار انجامیده و تعداد این شاغلین هم به ۴ هزار نفر کاهش یافته است.

قرارداد‌هایی غیرمتعارف و "بدون تشریفات"

با روی کارآمدن دولت احمدی‌نژاد بخشی از پروژه‌های مهم گازی و نفتی کشور، بعضاَ بدون انجام روال قانونی مربوط به مناقصه‌ها، به سپاه پاسداران و شرکت‌های وابسته به آن واگذار شدند. طرح توسعه فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی در مرداد ۱۳۸۵ به صورت ترک تشریفات قانونی به قرارگاه خاتم‌الانبیا واگذار شد.

علاوه بر این مشکل مورد اشاره، به گفته‌ی دبیر اجرایی خانه کارگر بوشهر، کارشناسان عقب‌ماندگی‌ها و رکود در توسعه‌ی صنایع نفت و گاز ایران را به دلایل چندگانه‌ای دیگر مربوط می‌دانند. افت سرمایه‌گذاری خارجی، رویکردهای نادرست داخلی و محرومیت از ‌دستیابی به تکنولوژی‌های روز دنیا از جمله‌ی این دلایل هستند

.

"رانندگی بدون نگرانی"

ایران در ۵ سال گذشته تفاهم‌نامه و قراردادهایی را با شرکت‌های داخلی و برخی شرکت‌های آسیایی برای توسعه میدان‌های نفت و گاز امضا کرده است. اما کارشناسان عملی شدن این قراردادها را بدون همکاری شرکت‌های بزرگ نفتی بین‌المللی میسر نمی‌دانند.

این کارشناسان معتقدند که مشکل اصلی علاوه بر کمبود منابع مالی، تکنولوژی مورد نیاز است که عمدتاَ در اختیار شرکت‌های بزرگ نفتی بین‌المللی است. تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل که با هدف فشار بر ایران برای شفاف‌سازی برنامه‌ی اتمی‌اش اعمال شده‌اند، سدی در برابر دستیابی این کشور به فناوری‌های یادشده تلقی می‌شوند.

سال ۲۰۰۸ با تصویب سومین قطعنامه تحریمی، چندین شرکت نفتی و گازی دیگر، از جمله شرکت بریتانیایی− هلندی "رویال داچ شل"، "اینپکس" ژاپن و "استات اویل" نروژ از ایران رفتند یا افزایش سرمایه‌گذاری خود را متوقف کردند.

شرکت فرانسوی "توتال" که در مناقصه‌ی فاز ۱۱ پارس جنوبی همکاری داشت، در ماه ژوئن امسال اعلام کرد که سرمایه‌گذاری در ایران با ریسک سیاسی همراه است. مدیر عامل این شرکت در مصاحبه با روزنامه‌ی فایننشال تایمز گفت که در صورت همکاری با ایران، «جهانیان خواهند گفت که توتال حاضر است برای پول دست به هر کاری بزند».

عیسی محمدکمالی نیز در ادامه مصاحبه‌ی خود با ایلنا با اشاره به خروج شرکت‌های داخلی و خارجی از عسلویه، این منطقه را به یک بیمار در حال مرگ تشبیه کرده است.

کمالی در توضیح خلوت‌شدن شدید منطقه، می‌افزاید: «در گذشته راه‌بندان‌های طولانی در عسلویه اتفاق می‌افتاد، اما امروزه می‌توان با سرعت ۱۰۰ کیلومتر در منطقه عسلویه رانندگی کرد، بدون آن که نگران تصادف یا مشکل دیگری باشیم».

FW/DK