علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز چهارشنبه (۱۸ تیر/ نهم ژوئیه) به خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) گفت که این کشور بر اساس نیاز خود به اورانیوم غنی شده در هشت سال آینده ۱۹۰ هزار سو(SWU) سوخت هسته‌ای نیاز دارد.

آیت‌الله علی خامنه‌ای روز دوشنبه در دیدار با مقامات عالی جمهوری اسلامی از نیاز این کشور به این میزان تولید اورانیوم غنی‌شده سخن گفته بود. سو مخفف واحد جداسازی اورانیوم سبک از سنگین است و به ظرفیت تولید هر دستگاه سانتریفیوژ اشاره دارد.

استفاده از واحد سو به جای تعداد سانتریفیوژ سو برداشت‌هایی را در میان رسانه‌های مختلف به وجود آورده بود. برخی رسانه‌ها از برنامه ایران به راه اندازی ۱۹۰ هزار سانتریفیوژ خبر داده بودند.

علی اکبر صالحی با اشاره به این موضوع افزود: «تولید این میزان سوخت با توجه به نوع سانتریفیوژهای نسل اول تا سوم متفاوت است؛ زیرا اگر از ماشین های نسل سوم که ۲۴ سو هستند استفاده کنیم، به کمتر از ده هزار سانتریفیوژ نیازمندیم اما اگر بخواهیم با ماشین های نسل اول (۳سو) تولید کنیم، به ۶۰ هزار سانتریفیوژ نیاز داریم.»

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران همچنین مدعی شد تولید ماشین هایی با ظرفیت ۲۴ سو در حال طی مراحل آزمایشی است تا با رفع نواقص، به تولید انبوه برسد.

به باور کارشناسان این تصمیم تهران در هر حال می‌تواند مانعی تازه در راه مذاکرات اتمی میان ایران و ۱+۵ باشد.

به گفته رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، این کشور در حال حاضر با استفاده از نه هزار سانتریفیوژ فعال برنامه غنی‌سازی خود را ادامه می‌دهد و به همین تعداد نیزظ دستگاه غیر فعال دارد.

با این حال ایالات متحده آمریکا از ایران می‌خواهد که نه تنها از گسترش ظرفیت غنی‌سازی خود اجتناب کند که تعداد سانتریفیوژهای فعال خود را نیز کاهش دهد.

سه پیشنهاد ایران در مورد تأسیسات فردو

تأسیسات اتمی فردو که در دل کوه در نزدیکی شهر قم راه اندازی شده نیز یکی دیگر از نگرانی‌های غرب و از موارد اختلاف در مذاکرات میان ایران و شش کشور قدرتمند جهان است.

صالحی می‌گوید سه پیشنهاد در مورد این تأسیسات مطرح است: «یکی از این پیشنهادها تبدیل سایت فردو به یک مرکز تحقیقات و توسعه و مرکز پشتیبان سایت نطنز است. پیشنهاد دیگر را روسیه مطرح کرد که در این سایت ''ایزوتوپ پایدار'' تولید کنیم.»

به گفته رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، پیشنهاد دیگر ایران، تبدیل سایت فردو به یک مرکز آزمایشات فیزیکی و تشعشعات کهکشانی است که می تواند در سطح جهانی مورد استفاده قرار گیرد.

به نوشته خبرگزاری رویترز، برخی کارشناسان غربی نیز پیشنهاد کرده‌اند که فردو به یک مرکز تحقیقاتی تبدیل شود تا امکان مصالحه فراهم شود. گرچه این پیشنهاد ممکن است برای جناح‌های جنگ طلب در ایالات متحده آمریکا و اسرائیل قابل قبول نباشد.

مخفی کاری ایران در مورد سایت فردو

مرکز هسته‌ای غنی‌سازی فردو در عمق ۹۰ متری زمین احداث شده است. زمان آغاز احداث این مرکز روشن نیست، اما دولت ایران در سپتامبر ۲۰۰۹ اعلام کرد که در حال ایجاد چنین مرکزی است و تجهیزات فنی هنوز در آن نصب نشده‌اند.

دولت ایران وجود چنین مرکزی را پس از آن پذیرفت که دولت‌های غربی به وجود آن پی بردند. رسانه‌های بین‌المللی به نقل از منابع غربی گزارش دادند که احداث مرکز فردو از سال ۲۰۰۶ آغاز شده است و ایران تا سال ۲۰۰۹ میلادی احداث آن را به آژانس اطلاع نداده بود.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه مه ۲۰۱۲ خبر داد که بازرسان این سازمان در مرکز هسته‌ای فردو، نشانه‌هایی از اورانیوم با غلظت ۲۷ درصد پیدا کرده‌اند.

اورانیوم با غلظت بیش از ۲۵ درصد تنها می‌تواند مصارف نظامی داشته باشد. کشورهای غربی‌ حساسیت زیادی به مرکز غنی‌سازی فردو نشان داده‌اند.

ایران و شش کشور قدرتمند جهان در حال مذاکره برای دستیابی به توافقی هستند تا بر اساس آن نگرانی جامعه جهانی از برنامه هسته‌ای ایران مرتفع و در ازای آن تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی لغو شود.

پیش‌تر دو طرف اعلام کرده بودند که برای رسیدن به توافق نهایی تا حداکثر ۲۰ ژوئيه (۲۸ تیر) تلاش خواهند کرد. در همین حال طرف‌های مذاکره کننده با تأکید بر دشوار بودن رسیدن به توافق می‌گویند برای تمدید مهلت تعیین شده آمادگی دارند.