کاهش پنجاه درصدی فقر، کاهش مرگ و میر نوزادان به میزان دو سوم و کاهش مرگ و میر مادران به هنگام زایمان به میزان سه چهارم. این‌ها بخشی از اهداف هشت گانه جامعه جهانی هستند که بعضی از آنها مثل دسترسی به آب آشامیدنی سالم و مقابله با بیماری‌ها و کاهش آن‌ها با هم ارتباط مستقیم دارند.

اخیرا بنا به درخواست بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول، در پروهشی به تاثیر بحران اقتصادی جهانی بر اهداف هزاره سازمان ملل متحد پرداخته شد. پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که حداقل برخی از اهداف تعیین شده، قابل دستیابی هستند.

بحران اقتصادی، فقر و خوش‌شانسی کشورهای در حال توسعه

در مقایسه با سال ۲۰۰۰، در حال حاضر "فقط" ۱۵ درصد از جمعیت کره زمین با پولی کمتر از یک دلار و ۲۵ سنت در روز مجبور به زندگی هستند.

موریلو پورتوگال معاون مدیر صندوق بین‌المللی پول می‌گوید:« اگر بحران اقتصادی نبود، ما با میزان بسیار کمتری از ۹۲۰ میلیون انسان روبرو بودیم که در حال حاضر در فقر مطلق زندگی می‌کنند». وی می‌افزاید:« بحران اقتصادی بر تعداد انسان‌های فقیر چند ده میلیون نفر افزوده است».

با این حال از خوش‌شانسی کشورهای در حال توسعه، تاثیرات بحران جهانی اقتصادی بر این کشورها آنچنان سنگین نیست.

پورتوگال در توضیح این پدیده می‌گوید:« ما از آغاز دهه نود شاهد پیشرفت‌هائی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه هستیم. میزان تورم و بدهکاری خارجی کاهش یافتند. امکان دسترسی به سرمایه در بازارهای مالی و ثبات اقتصادی بوجود آمد. در ساختارهای اجتماعی نیز سرمایه‌گذاری‌های بسیاری صورت گرفت».

معاون مدیر صندوق بین‌المللی پول می‌افزاید: «اقداماتی که قبل از بحران انجام گرفتند، از خود عملکرد نشان دادند و کشورهای جهان سوم از وضعیت بهتری برای مقابله با بحران برخوردار شدند».

هنوز جای خوشبینی نیست

قاره آسیا موفق شد فقر ۵۵ درصدی خود را به ۱۷ درصد در سال ۲۰۰۵ کاهش دهد و انتظار می‌رود بر اساس برآورد صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی تا سال ۲۰۱۵، میزان فقر در این قاره به ۹ /۵ درصد کاهش یابد. البته باید افزود که روند نزولی فقر در آسیا بیشتر مدیون رشد اقتصادی چین و هند است.

با این حال جاستین یفو لین از متخصصان اقتصادی بانک جهانی می‌گوید که هنوز هم زیاد جای خوشبینی نیست. در بخش‌های وسیعی از آفریقا، فقر مطلق حاکم است. یفو لین می‌افزاید:«احتمالا به‌غیر از کاهش ۵۰ درصدی فقر، بقیه اهداف هزاره قابل دسترسی نیستند».

دلفین گو یکی دیگر از متخصصان اقتصادی بانک جهانی که در تدوین پژوهش این بانک نقش داشته می‌گوید:« از هم اکنون قابل رویت است که عواقب منفی ناشی از بحران اقتصادی مثلا در مورد دسترسی به آب سالم، مرگ و میر نوزادان و مادران به هنگام زایمان دیگر قابل جبران نیست».

پژوهشگر بانک جهانی می‌گوید: « یک میلیون و ۲۰۰ هزار کودک زیر پنج سال احتمالا بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ بر اثر نتایج مستقیم بحران اقتصادی جهانی خواهند مرد».

وی با تاکید گفت:« بانک جهانی و صندوق بین المللی پول بر این باورند که کشورهای صنعتی باید به کمک‌های خود ادامه دهند و امکان دسترسی به بازارهایشان را برای کشورهای در حال توسعه فراهم آورند. رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه به نفع کشورهای ثروتمند صنعتی نیز هست».

MA/BM