قرار است به زودی خواست چند ساله‌ی کردهای عراق برای برگزاری همه‌پرسی‌ای درباره استقلال از دولت مرکزی این کشور تحقق یابد. دفتر رئیس اقلیم خودگردان کردستان عراق تاریخ ۲۵ سپتامبر سال جاری میلادی (سوم مهرماه) را برای برگزاری همه‌پرسی تعیین کرده است. دولت عراق پیش از این مخالفت خود را با چنین رفراندومی اعلام کرده، چون مایل است که وحدت کل این کشور حفظ شود.

بیشتر بخوانید: بازی اقلیم کردستان با "برگ" همه‌پرسی استقلال

برگزاری یک همه‌پرسی درباره جدایی منطقه کردنشین عراق از باقی خاک این کشور درخواست قدیمی رهبران کرد در اربیل است. کردهای عراق در سال ۲۰۱۴ اعلام کردند که می‌خواهند رفراندومی را در باره استقلال منطقه یادشده برگزار کنند، اما پس از گفت‌وگو با دولت مرکزی در بغداد از انجام رفراندوم صرف نظر کردند.

ساکنان اقلیم خودگردان کردستان عراق از ایده استقلال این منطقه از دولت مرکزی استقبال می‌کنند. به ویژه پیش‌روی شبه‌نظامیان گروه تروریستی "دولت اسلامی" (داعش) در میانه‌ی هرج و مرج حاکم بر عراق باعث تشدید تمایل مردم منطقه کردنشین به جدایی شده است.

چنانچه کردهای عراق این بار از تصمیم خود بازنگردند، همه‌پرسی در داخل و خارج عراق تنش‌های شدیدی را به وجود خواهد آورد. جمعیت بزرگی از کردها در ترکیه، سوریه و ایران نیز زندگی می‌کنند. دولت‌های این کشورهای همسایه عراق مخالف استقلال کردها در شمال عراق‌اند، زیرا از رشد تمایلاتی مشابه در میان جمعیت کرد خود بیم دارند.

بیشتر بخوانید: بارزانی: همه‌پرسی برای استقلال کردستان حق ماست

در داخل عراق هم کشمکش‌های زیادی در این زمینه موجود است. اربیل و بغداد هنوز بر سر اینکه مرز میان اقلیم کردستان و بقیه عراق کجاست، به توافق نرسیده‌اند. هر دو طرف خواستار آن‌اند که‌شهر نفت‌خیز کرکوک در قلمرو آنها واقع شود.

هیمن هورامی‌، یکی از مشاوران مسعود بارزانی، رئیس اقلیم خودگردان کردستان عراق، در توییتی نوشت که رفراندوم باید در مناطق خارج از منطقه خودگردان کردستان هم برگزار شود. و البته چنین چیزی به تشدید تنش با دولت مرکزی عراق منجر خواهد شد.

با توجه به مقاومت بغداد و کشورهای همسایه عراق معلوم نیست که حتی اگر شمار آرای موافق در همه‌پرسی مزبور بالا باشد، استقلال کردها تحقق یابد. احتمال دارد که قدرت‌های جهانی مانند ایالات متحده آمریکا یا اتحادیه اروپا هم استقلال کردستان عراق را به رسمیت نشناسند.

استدلال اقلیم خودگردان کردستان عراق این است که کردها در این میان به درجه بالایی از استقلال از دولت مرکزی و خودکفایی رسیده‌اند. دو عامل زبان و فرهنگ موجب تقویت حس همبستگی در میان کردهای شمال عراق است. باقی مردم عراق به زبان عربی سخن می‌گویند.

بیشتر بخوانید: احزاب کرد ایرانی درباره استقلال کردستان عراق چه می‌گویند؟

منتقدان بارزانی می‌گویند که او موضوع استقلال اقلیم کردستان را به دلیل تشنگی خود برای قدرت مطرح می‌کند. دوره ریاست مسعود بارزانی بر اقلیم خودگردان کردستان بیش از یک سال پیش به پایان رسید. جلسات مجلس اقلیم برگزار نمی‌شود. هیمن هورامی، مشاور بارزانی در توییتی نوشت که مجلس و رئيس جدید اقلیم خودگردان باید در روز ۶ نوامبر (۱۵ آبان) انتخاب شوند. مناطق کردنشین ماه‌هاست که از بحران شدید اقتصادی رنج می‌برند.