با توجه به اقدامات اخیر ایران و نیز گسترش جنبش‌های اعتراضی در منطقه، کشورهای حوزه خلیج فارس درصددند تا اتحادیه‌ای سیاسی موسوم به "اتحادیه خلیج" تشکیل دهند تا در زمینه تعیین سیاست‌های خارجی و تدوین سیاست‌های دفاعی این کشورها فعالیت کند و شرایط را برای مقابله با نفوذ و تاثیرگذاری ایران فراهم سازد.

به گزارش خبرگزاری رویترز، وزیر امور خارجه عربستان سعودی در یک سخنرانی در روز یکشنبه (۱۰ اردیبهشت/ ۲۹ آوریل) این خبر را بیان کرد. آن‌طور که سعود الفیصل گفته، قرار است دو هفته دیگر رهبران کشورهای هم‌پیمان آمریکا در حوزه خلیج فارس در ریاض، پایتخت عربستان، گرد هم بیایند تا به بحث و بررسی درباره کلیات این طرح بپردازند. ایده تشکیل این اتحادیه ابتدا در دسامبر ۲۰۱۱ توسط ملک عبدالله، پادشاه عربستان، پیشنهاد شده بود.

یکی از دیپلمات‌های غربی آگاه به مسائل حوزه خلیج فارس در گفت‌وگو با رویترز گفته که علت اصلی پیشنهاد این طرح هراس سعودی‌ها از احتمال براندازی حکومت سنی بحرین به دست معترضانی است که از اکثریت شیعیان این کشورند.

اعتراضات مردمی در بحرین با محوریت شیعیان یک سال پس از آن‌که خاندان آل خلیفه بحرین از نیروهای عربستان و امارات برای سرکوب آنها بهره گرفت، بار دیگر از سر گرفته شده و همین مساله نگرانی‌های گسترده‌ای در ذهن مقام‌های سعودی پدید آورده است. به اعتقاد ‌آنها، شیعیان بحرین تحت حمایت و پشتیبانی ایران دست به اعتراض می‌زنند.

سفر اخیر محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری اسلامی، به جزیره ابوموسی نیز بر نگرانی‌های رهبران امارات متحده عربی و عربستان سعودی افزوده است. سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان، می‌گوید: «همکاری و هماهنگی میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در قالب کنونی نمی‌تواند برای مواجهه با تهدیدات موجود و تهدیدات پیش رو کافی باشد و لازم است کشورهای حوزه خلیج فارس به یک قالب قابل پذیرش جدید برای هماهنگی اقدامات دست یابند.»

آل‌خلیفه، خاندان سنی حاکم بر بحرین، از بستگان و متحدان نزدیک خاندان آل سعود حاکم بر عربستان است و مقام‌های سعودی می‌دانند که در صورت براندازی آل خلیفه در بحرین، بخش قابل توجهی از قدرت و نفوذ خود در منطقه را از دست خواهند داد و این مساله ممکن است معادلات سیاسی در منطقه را به نفع ایران تغییر دهد.

نیروهای امنیتی بحرین تا کنون در اکثر مناطق این کشور شیعیان معترض را سرکوب کرده‌اند. اما اعتراضات در این کشور به رهبری حزب اسلام‌گرای "وفاق" همچنان ادامه دارد. حزب وفاق هر نوع ارتباط با ایران را تا کنون انکار کرده و رهبران آن می‌گویند فقط قصد دارند سهمی در رهبری و پیشبرد امور این کشور داشته باشند.

شورای همکاری خلیج فارس علیه ایران

شورای همکاری خلیج فارس (GCC) که از سال ۱۹۸۱ تاسیس شد، در واقع پاسخی به پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بود. عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت، قطر، عمان و بحرین که همه از مهم‌ترین تولیدکنندگان نفت و گاز در جهان‌اند، از موسسان این نهاد منطقه‌ای بودند.

با گسترش نفوذ شیعیان تحت حمایت ایران در عراق پس از حمله آمریکا به این کشور در سال ۲۰۰۳ و پیشبرد برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، نگرانی‌های شورای همکاری خلیج فارس نسبت به ایران و گسترش دایره تاثیرگذاری‌اش افزایش یافت.

پس از براندازی حسنی مبارک در مصر و آغاز خیزش اعتراضی در بحرین، مقام‌های سعودی نیروهای نظامی و امنیتی خود را برای آرام‌کردن اوضاع روانه این کشور کردند.

آن‌طور که دیپلمات‌های غربی به رویترز گفته‌اند، در صورت توافق کشورهای حوزه خلیج فارس برای تاسیس "اتحادیه خلیج" احتمالا عربستان سعودی این امکان را خواهد یافت که پایگاهی دائمی برای استقرار نیروهای خود در بحرین تاسیس کند. اپوزیسیون بحرین نسبت به تشکیل "اتحادیه خلیج" هشدار داده و اعلام کرده که به آن اعتراض خواهد کرد.

نشست ریاض ۱۴ مه برگزار خواهد شد و تصمیماتی که در آن اتخاذ می‌شوند می‌توانند تاثیرات بلندمدتی بر تحولات سیاسی و معادلات قدرت در منطقه داشته باشد.