معاون سازمان حفاظت محیط زیست ایران می‌گوید طرح بین‌المللی حفاظت از تالاب‌های دریاچه ارومیه، پریشان و شادگان با مشارکت سازمان‌های بین‌المللی و ملی اجرایی می‌شود.

به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران اصغر محمد فاضل با اشاره به مطالعات آژانس همكاری‌های بین‌المللی ژاپن (جایكا) افزود: «مدیریت جدیدی كه قابل تعمیم به همه تالاب های كشور باشد، ارائه خواهد شد.»

آقای فاضل افزود: «بر اساس این مدل علاوه بر اینكه در سطح استانی بر تالاب‌ها مدیریت می‌شود در سطح منطقه نیز كمیته‌های متشكل از كارگروه‌هایی از نهادهای محلی و فرهنگی تشكیل خواهد شد تا بتوانند در مدیریت تالاب‌ها نقش داشته باشند.»

این در حالی است که به عقیده‌ی کارشناسان زیست‌محیطی در ایران شرایط این تالاب‌ها روز به روز وخیم‌تر می‌شود و مسوولان مربوطه نیز تاکنون به وعده‌های خود در این‌باره عمل نکرده‌اند.

محمدرضا فاطمی کارشناس محیط زیست در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس با اشاره به اینکه وضعیت تالاب‌های ایران در خطر است و با این روند تا ۲۰ سال آینده بسیاری از تالاب‌ها نابود خواهد شد گفت:«خیلی از تالاب‌ها از نظر آلایندگی در خطر هستند و عملا دیگر نمی‌توان از آنها بهره‌برداری شیلاتی کرد بنابراین آینده روشنی برای تالاب‌های ایران پیش‌بینی نمی‌شود.»

وی عدم توجه مسوولان به وضعیت تالاب‌ها را یکی از مهم‌ترین عوامل به خطر افتادن آنها می‌داند. این کارشناس از توسعه شهرنشینی و احداث سد به عنوان دیگر دلایل از بین رفتن تالاب‌های ایران یاد می‌کند.

آقای فاطمی تصریح می‌کند که در شرایط موجود دریاچه‌ی ارومیه به تالاب تبدیل شده است و در خطر نابودی قرار دارد.

دریاچه ارومیه قربانی مدیریت نادرست

جمشید منصوری، کارشناس محیط زیست و مولف کتاب راهنمای «پرندگان ایران» با مقایسه دریاچه ارومیه و وان ترکیه  گفت: «این دو دریاچه کمتر از ۱۰۰ کیلومتر با یکدیگر فاصله دارند اما دریاچه وان پرآب و ارومیه تقریبا در حال خشک شدن است.»

آقای منصوری در گفت‌وگو با «سایت موج» می‌افزاید: «اگر دلیل خشک شدن دریاچه‌های ایران شرایط اقلیمی است، چرا دریاچه وان ترکیه که در فاصله کمی نسبت به ارومیه قرار دارد از شرایط مناسب‌تری برخوردار است.»

به باور وی نبود مدیریت در مورد شرایط دریاچه‌ها و تالاب‌های ایران از عوامل اصلی بروز این مشکلات است. وی تصریح می‌کند: «بیشتر برنامه‌های انجام شده در رابطه با تالاب‌ها به کنترل فیزیکی این محدوده‌ها و استفاده از نیروهای یگان حفاظت محدود می‌شود.»

خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌های ایران نه تنها آثار مخرب زیست‌محیطی دارد بلکه می‌تواند تبعات بهداشتی نیز بر سلامت شهروندان داشته باشد. کارشناسان می‌گویند شیوع سالک و پدیده توفان گرد وغبار از نتایج این اتفاق است.

تالاب‌های در خطر ایران

محمدرضا درویش‌پور، کارشناس محیط زیست و عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع معتقد است که کارنامه دولت ایران در زمینه تالاب‌ها، کارنامه مردودی است.

وی در گفتگو با «خبرگزاری میراث» عملکرد دولت را یکی از مهمترین دلایل سقوط ۳۷ پله‌ای  شرایط محیط زیست ایران می‌داند و تصریح می‌کند: «این سقوط پیش از این در میان هیچ یک از کشورهای جهان سابقه نداشته است.»

آقای درویش با اشاره به شرایط  تالاب شادگان گفت:«امسال بیش از ۶ میلیون متر مکعب از حقابه تالاب شادگان به پالایشگاه امیدیه اختصاص یافت. این در جایی بود که شادگان خود از کم آبی رنج می‌برد.»
 
تالاب شادگان بزرگترین تالاب بین‌المللی ایران است که از ۲۰ سال پیش در فهرست تالاب‌های در خطر قرار دارد. اما به گفته این کارشناس محیط‌ زیست با این وجود نه تنها اقدامی برای بهبود شرایط آن صورت نگرفته بلکه با اتخاذ سیاست‌های نادرست شرایط ان بدتر نیز شده است.

خبرگزاری میراث در گزارش خود در مورد تالاب‌ها و دریاچه‌های ایران به وضعیت نامناسب دریاچه بختگان، خشکی تالاب گاوخونی برای سومین بار متوالی و خودسوزی تالاب پریشان اشاره می‌کند.

این شرایط در حالی است که ۴۱ سال پیش در دوم فوریه ۱۹۷۱ کنفرانسی بین‌المللی در شهر رامسر ایران و در نزدیکی تالاب رامسر برگزار شد. شرکت‌کنندگان در این اجلاس  جهانی، کنوانسیونی را جهت محافظت از تالاب‌های با ارزش جهان به تصویب رساندند.

این کنوانسیون نیز با موافقت شرکت‌کنندگان «کنوانسیون رامسر» نام گرفت و روز دوم فوریه (۱۳ بهمن) به عنوان روز جهانی تالاب‌ها انتخاب شد. در حال حاضر ۱۶۰ کشور جهان عضو غیر رسمی این کنوانسیون هستند.

MI/BM