تاکید خامنه‌ای و اردوغان بر "لزوم ایجاد اتحاد قدرتمند"
۱۳۹۶ مهر ۱۲, چهارشنبه
رئیس جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان در خاتمه دیدار یک روزه خود از تهران، شامگاه چهارشنبه (۴ اکتبر/ ۱۲ مهر) با رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای دیدار و گفت‌و کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر رهبر جمهوری اسلامی، خامنه‌ای در این دیدار برگزاری همه‌پرسی استقلال در کردستان عراق را "خیانت به منطقه و موجب تهدید آینده آن" خواند و گفت: «ایران و ترکیه باید در مقابله با این حادثه، هر اقدام ممکن را انجام دهند و دولت عراق نیز باید در این قضیه به صورت جدی، تصمیم‌گیری و اقدام کند.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
انتقاد شدید خامنه‌ای از همه‌پرسی کردستان
بنا بر این گزارش، خامنه‌ای همه‌پرسی استقلال کردستان عراق را توطئه قدرت‌های خارجی برای ایجاد یک "اسرائیل جدید" در منطقه دانست و هدف این اقدام را "مشغول‌سازی ایران و ترکیه و دور کردن دو کشور از مسائل مهم منطقه" عنوان کرد.
چنان که پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر خامنه‌ای گزارش داده، اردوغان در این دیدار ضمن تاکید بر ضرورت "اقدامات مشترک و همزمان ایران، ترکیه و عراق در مسئله کردستان" گفته است: «بر اساس اسناد و شواهد غیرقابل انکار، آمریکا و اسرائیل در خصوص مسئله کردستان به یک توافق کلی رسیده‌اند و بارزانی با برگزاری همه‌پرسی، خطایی غیرقابل بخشش مرتکب شد.»
در جریان سفر رئیس جمهور ترکیه و هیئت عالی‌رتبه همراهش به تهران، او و همتای ایرانی‌اش در یک دیدار خصوصی و در دیدار دیگری که در قالب چهارمین نشست شورای عالی همکاری دو کشور انجام شد، درباره مهم‌ترین مسائل منطقه و گسترش روابط دوجانبه رایزنی و مذاکره کردند.
بیشتر بخوانید: اردوغان در تهران؛ از تنش لفظی به سوی آشتی و دوستی
رئیس جمهور حسن روحانی عصر چهارشنبه در نشست خبری پایانی این دیدارها گفت: «دو کشور تشدید اختلافات قومی و مذهبی که از سوی توطئه‌گران و بیگانگان برای منطقه ما طراحی شده و همچنین مسئله تجزیه‌طلبی در منطقه را به هیچ عنوان نمی‌پذیرند و از دیدگاه دو کشور، عراق یک کشور واحد است، سوریه یک کشور واحد است و ما تغییر مرزهای جغرافیایی را به هیچ عنوان نخواهیم پذیرفت.»
روحانی با اشاره به همه‌پرسی استقلال کردستان عراق که ۲۵ سپتامبر برگزار شد تاکید کرد: «ما نمی‌خواهیم فشاری به مردم کردستان عراق وارد کنیم اما تصمیمات اشتباهی که بعضی از سران این اقلیم اتخاد کرده‌اند باید آن را جبران کنند.»
در همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان که دولت مرکزی بغداد و کشورهای همسایه با آن به شدت مخالفت کرده‌اند، بیش از ۷۳ درصد از دارندگان حق رأی مشارکت کردند و نزدیک به ۹۳ در صد آنها به استقلال این منطقه رأی موافق دادند.
"اقدامات جدید و ضروری" ترکیه و ایران
با این همه دولت مرکزی بغداد و مقام‌های ارشد تهران و آنکارا این همه‌پرسی را غیرقانونی می‌دانند و تهدید کرده‌اند که به هر وسیله مانع جدایی کردها از عراق می‌شوند. روحانی در این باره گفت: «ترکیه، ایران و عراق ناچار هستند با اقدامات جدید و ضروری خودشان اهداف راهبردی‌شان را در منطقه تامین کنند.»
بیشتر بخوانید: وزارت خارجه ایران برنامه سفر اردوغان به تهران را تشریح کرد
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، روحانی و رئیس جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان مبارزه با تروریسم را یکی دیگر از "هدف‌های مهم" دو کشور توصیف کرده و گفته‌اند که با جریان‌های تروریستی "چه با اسم داعش، چه به نام جبهه‌النصره یا پ.ک.ک. یا هر عنوان دیگر" قاطعانه مبارزه می‌کنند.
ایران و ترکیه در سال‌های گذشته توافق کرده‌اند که مناسبات تجاری و بازرگانی میان دو کشور را به دست‌کم ۳۰ میلیارد دلار در سال افزایش دهند. در حال حاضر تراز روابط اقتصادی دو کشور حدود یک سوم این رقم بیشتر نیست.
در پایان مذاکرات یک روزه هیئت عالی‌رتبه ترکیه و ایران بیانیه‌ی مشترکی صادر شد که در آن بار دیگر همه‌پرسی استقلال کردستان به عنوان اقدامی "غیرقانونی و غیرمشروع" و ناقض حاکمیت و تمامیت ارضی عراق محکوم شده و بر ضرورت گسترش همه‌جانبه مناسبات سیاسی، اقتصادی و بازرگانی دو کشور تاکید می‌شود.
ابراز تاسف خامنه‌ای
در بخشی از این بیانیه آمده است: «ضمن تاکید مجدد بر هدف‌گذاری حجم تجاری۳۰ میلیارد دلاری، به منظور دست‌یابی به این هدف نهادهای دولتی را به بهره‌برداری منظم و موثر از ساز و کارهای موجود همکاری و نمایندگان بخش خصوصی را نیز به ارزیابی فرصت‌های کاری در کشورهای خود و کشورهای ثالت به اتفاق همتایان خود با استفاده از مجراهای ارتباطی فراخواندند و بر نقش بانک‌های دو کشور در تسهیل همکاری‌های مذکور تاکید کردند.»
بیشتر بخوانید: همه‌پرسی کردستان عراق؛ ترکیه و ایران در پی تدوین "نقشه راه"
رهبر جمهوری اسلامی نیز در دیدار با رئیس جمهور ترکیه از کندی گسترش روابط اقتصادی میان تهران و آنکارا به رغم "وجود ظرفیت‌های فراوان" ابراز تاسف کرد و گفت: «سطح همکاری‌های اقتصادی در چند سال اخیر هیچ پیشرفتی نکرده و باید در این خصوص، بیش از پیش تلاش و فعالیت کرد.»