تا سال ۲۰۵۰ سه میلیارد نفر درگیر تنشهای آبی خواهند بود
۱۴۰۱ آبان ۲۰, جمعه
در اجلاس اقلیمی مصر کارشناسان هشدار دادند که شمار افراد متاثر از گرمایش زمین تا سال ۲۰۵۰ تا دو برابر افزایش مییابد. برآورد میشود تا آن زمان شمار کسانی که در معرض تنشهای آبی قرار دارند به حدود سه میلیارد نفر برسد.
تبلیغات
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد به مناسبت گشایش اجلاس اقلیمی موسوم به "کاپ۲۷"در شرمالشیخ مصر هشدار داد گرمایش زمین بزرگترین بحران کنونی جهان و تهدید کنده هستی بسیاری از انسانها است.
کارشناسان در گزارشی که روز جمعه، ۱۱ نوامبر و در پنجمین روز این اجلاس ارائه شد برآوردهایی ارائه کردند که نگرانیهای دبیر کل سازمان ملل را موجه جلوه میدهند.
مطابق برآوردها تا سال ۲۰۵۰ میلادی حدود سه میلیون نفر از شهروندان جهان در مناطقی زندگی میکنند که به عنوان کانونهای بحرانی متاثر از پیامدهای گرمایش زمین طبقه بندی میشوند.
۲ برابر شدن افراد درگیر با تنشهاس آبی
خبرگزاری آلمان به نقل از گزارش یادشده میگوید به این ترتیب شمار ساکنان مناطق درگیر تنشهای آبی تا اندکی بیش از ربع قرن دیگر دو برابر خواهد شد.
مناطق درگیر با تنشهای آبی به طور عمده در آمریکای مرکزی، خاورمیانه، بخشی از آسیا و بخشهایی از شرق و مرکز آفریقا و منطقه ساحل قرار خواهند داشت.
کارشناسان معتقدند در مناطقی که به طور قطعی متاثر از پیامدهای گرمایش زمین هستند مرگ و میر ۱۵ برابر بیشتر از مناطقی رخ میدهد که کمتر درگیر این بحران هستند.
میزان بالای مرگ و میر در مناطق آسیبپذیر از جمله به دلیل بیشتر رخ دادن سیلابها و طوفانهای ویرانگر و خشکسالی عنوان میشود.
این بحرانها همچنین باعث افزایش مهاجرتهای ناخواسته میشود و در سالهای آینده میلیونها نفر به دلیل چالشهای ناشی از گرمایش زمین مجبور به ترک کشور و سکونتگاه خود خواهند شد.
گزارشی که زیر عنوان "۱۰ دیدگاه جدید علم هواشناسی در سال ۲۰۲۲" در اجلاس تغییرات اقلیمی در مصر ارائه شد توسط کارشناسان و دانشمندان کشورهای مختلف، از جمله محققان موسسه پژوهشهای هواشناسی پوتسدام آلمان تدوین شده است.
محدودیت سازگاری با بحرانهای اقلیمی
سیمون استیل، رئیس امور تغییرات اقلیمی سازمان ملل نتایج گزارش کارشناسان را "هشدار دهنده" خوانده و گفته سازگاری با بحرانهای اقلیمی برای انسانها ممکن است اما نامحدود نیست.
او تاکید کرد که به همین دلیل یک برنامه بلندپروازنه برای کاهش تولید و انتشار گازهای گلخانهای که عامل اصلی گرمایش زمین به شمار میرود همچنان بسیار ضروری است.
به گفته سیمون استیل به دلیل فجایع غیرقابل اجتناب ناشی از تغییرات شدید آب و هوایی اکنون زمان آن فرا رسیده که طرح سازمان ملل برای پرداخت غرامت به مناطق آسیبدیده در دستور کار قرار گیرد.
کشورهای در حال توسعه و کمتر برخوردار معتقدند برای جبران خسارتها و پیامدهای ناشی از تغییرات اقلیمی باید یک صندوق ویژه این کشورها وجود داشته باشد.
نمایندگان و سران حدود ۲۰۰ کشور به اجلاس شرمالشیخ دعوت شدهاند. اغلب این کشورها در سال ۱۹۹۷ نیز به منظور کاهش تولید دی اکسید کربن (گاز حاصل از مصرف انرژیهای فسیلی) پیمان "کیوتو" را امضاء کردند که بسیاری از هدفهای آن همچنان دور از دسترس مانده است.
سهم ۸۰ درصدی ۲۰ کشور صنعتی در گرمایش زمین
بر پایه برآوردها کشورهای موسوم به گروه۲۰، شامل بیست اقتصاد برتر جهان، عامل انتشار حدود ۸۰ درصد گازهای گلخانهای در جهان به شمار میروند که بر محیط زیست و زندگی همه کشورها تاثیرات مخربی دارد.
در اجلاس تغییرات اقلیمی سال گذشته در گلاسکو فشار بر کشورهای جهان افزایش یافت تا مانند ایالات متحده و اعضای اتحادیه اروپا هدفگذاریهای مشخصتری برای برنامههای ملی حفاظت از آب و هوا تعریف کنند.
این فشارها بیشتر متوجه کشوری مانند چین بود که در جایگاه دومین اقتصاد بزرگ جهان جا گرفته و رشد اقتصادی چشمگیر آن در سالهای اخیر به موازات افزایش تولید و انتشار گازهای گلخانهای پیش رفته است.
کارشناسان معتقدند چین باید تا میانه دهه کنونی تولید گازهای گلخانهای را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و در غیر این صورت هدفگذاری جهانی برای جلوگیری از گرمتر شدن زمین به میزان یک و نیم درجه سانتیگراد دستنیافتنی خواهد بود.
در این میان تجاوز نظامیان روسی به اوکراین و بحران انرژی ناشی از آن و تنش میان آمریکا و چین بر سر تایوان بسیاری از همکاریهای بینالمللی برای مقابله با گرمایش زمین را مختل کرده است.
بسیاری از کارشناسان کندی اقدامهای جهانی برای مقابله با گرمایش زمین را مایوسکننده ارزیابی میکنند و میگویند برای تغییر این روند لازم است در سطح جهان، به خصوص در میان کشورهای صنعتی همکاریها و تعاملهای تنگاتنگتری شکل بگیرد.
۲۷مین اجلاس اقلیمی سازمان ملل ششم نوامبر کار خود را در شرمالشیخ در کنار دریای سرخ آغاز کرد و ۱۸ نوامبر خاتمه مییابد. مصر به عنوان میزبان این اجلاس پیشبینی میکند شمار شرکتکنندگان آن تا روز پایانی به حدود ۳۰ هزار نفر برسد.
روز جهانی آب؛ نگرانیهای روزافزون از تشدید کمبود "مایه حیات"
سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۲ روز ۲۲ مارس را "روز جهانی آب" نامید. چه راههایی برای حفاظت از آب وجود دارد؟ کدام کشورهای جهان با کمبود آب مواجهاند؟ این پرسشها تاکیدی است بر اهمیت استفاده درست از منابع آبی موجود در جهان.
عکس: Imago/ZUMA Press/G. Cloarec
کمبود آب آشامیدنی در برخی مناطق آسیا
بنابه گزارش "موسسه بینالمللی مدیریت آب"، با توجه به رشد جمعیت هند، میزان نیاز به آب آشامیدنی در این کشور در سال ۲۰۵۰ تا ۳۰ درصد نسبت به زمان حال افزایش مییابد. هم اکنون نیز برخی مناطق کشور اردن به دلیل مهاجرت بسیاری از پناهندگان با کمبود آب مواجه هستند. چین از جمله کشورهایی است که برای کشاورزی و صنایع رو به رشدش به آب فراوانی نیاز دارد.
عکس: Getty Images/AFP/I. Mukherejee
کمبود آب در آفریقا به دلیل گرمایش جهانی
گرمایش جهانی باعث میشود که دوره خشکی در برخی مناطق طولانیتر شود، امری که در آفریقا به خشکسالی شدید و پی در پی انجامیده است. بنابه گفته مجمع بینالمللی تغییرات اقلیمی، تعداد کشورهایی که در گروه "مناطق بسیار خشک" قرار دارند، از سال ۱۹۷۰ بدینسو بیش از دو برابر شده است که کاهش کشت و برداشت محصول یکی از پیامدهای آن است.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Silva
معضل خشکسالی در ایران
ایران نیز در دو دهه اخیر با خشکسالی و کمبود آب مواجه بوده است. به طوری که در سال آبی امسال (۱۳۹۹ - ۱۴۰۰) از اول مهر تا ۱۰ اسفند ماه میزان کل ریزشهای جوی حدود ۱۰۷ میلیمتر بوده است. این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دورهھای مشابه درازمدت ۲۶ درصد کاھش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته ۴۱ درصد کاھش نشان میدھد. این آمارها نشاندهنده شرایط نامناسب منابع آبی در کشور است.
عکس: picture-alliance/imageBROKER
"تنش آبی"
بر اساس ارزیابی معاون راهبردی و نظارت بر بهرهبرداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، تابستان ۱۴۰۰ حدود ۲۰۰ شهر ایران با تنش آبی روبرو خواهد شد. او گفت که هنوز تعداد شهرهای دارای تنش آبی مشخص نشده و این امر به میزان بارندگیها بستگی خواهد داشت.
عکس: IRNA/ S.M. Pirkhezranian
هشدارهای پیگیر
هدایت فهمی، معاون مدیرکل دفتر برنامهریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو گفته بود: «ایران با مصرف حدود ۸۸درصد از منابع تجدیدپذیر به بحران آبی رسیده است.» به گفته او زمانی که نیازهای جامعه بیش از منابع آبی باشد، به مرز یک تنش آبی میرسد. معمولا اگر ۴۰درصد منابع آبی استفاده شود قابلقبول است، اما مصرف ۴۰ تا ۶۰درصد منابع موجب تنش آبی و ۶۰ تا ۸۰درصد بحران آب محسوب میشود.
عکس: MEHR
مشکل روزافزون در عرصه کشاورزی
استفاده بدون جبران از سفرههای آب زیرزمینی در خدمت مصرف بالای آب در ایران قرار میگیرد؛ مصرفی که بیش از همه به کشاورزی عقبافتاده و غیرپیشرفته نسبت داده میشود. همین مصرف بیرویه و غیراقتصادی آب سبب شده که متوسط سرانه مصرف آب در ایران به دو برابر متوسط جهانی که ۱۵۰ لیتر است، برسد.
عکس: picture alliance / ZUMAPRESS.com
۵۲ شهر در وضعیت قرمز
حمیدرضا کشفی، معاون راهبردی و نظارت بر بهرهبرداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب چندی پیش (در بهمنماه ۱۳۹۹) با اشاره به وضعیت شهرهای دارای تنش آبی در تابستان سال ۱۳۹۹ گفت، "از ۱۷۰ شهر دارای تنش آبی در تابستان سال جاری معادل ۹۵ شهر در وضعیت زرد، ۲۳ شهر در وضعیت نارنجی و ۵۲ شهر در وضعیت قرمز بودهاند".
عکس: Mashreghnews.ir
کمبود آب در آمریکای جنوبی
در آمریکای جنوبی به ویژه کشورهای شیلی، پرو و بولیوی در معرض خطر کمبود آب هستند. روستاییان همانند شهرنشینان از میزان کافی آب آشامیدنی یا از سیستم مناسب تصفیه فاضلاب برخوردار نیستند. به امید یافتن کسب و کاری برای گذران امور زندگی، هر روز شمار بیشتری از مردم شهرهای کوچک و روستاها راهی شهرهای بزرگ میشوند. رشد جمعیت و تغییرات اقلیمی دلایل کمبود آب در آمریکای جنوبی هستند.
عکس: Imago/ZUMA Press
کمبود آب در آمریکای شمالی
در شمال آمریکا نیز امکان مواجهه مردم با کمبود آب وجود دارد. برای مثال از هم اکنون در ایالت کالیفرنیا روشن است که امکان دسترسی به منابع آبی کافی حتمی نیست. منابع آبی در آمریکای جنوبی و در سراسر جهان به سبب رشد فزاینده جمعیت، گسترش شهرسازی و شهرنشینی، کشاورزی و صنعت به شکل فزایندهای در معرض آلودگی قرار دارند.
عکس: DW/S. Czimmek
مقابله با کمبود آب در اروپا با نمکزادیی از آب دریاها
یونان و اسپانیا در میان کشورهای اروپایی بیشتر از همه با خطر کمبود آب آشامیدنی روبرو هستند. اسپانیا یکی از خشکترین کشورهای اروپایی محسوب میشود. قرار است از طریق شیرینسازی آب دریا به این مشکل پایان داده شود. در یونان برخی جزایر این کشور با کمبود آب آشامیدنی روبرو هستند. در فصل تابستان از طریق کشتی آب تصفیه شده در اختیار این جزایر قرار میگیرد.
عکس: Imago
بیماری از طریق آب آلوده و عدم رعایت نکات بهداشتی
آب آلوده و کمبود توالتهای بهداشتی سبب گسترش باکتریهای بیماریزا میشوند که تهدیدی جدی برای سلامتی انسان هستند. بنابه به گزارش محیط زیست سازمان ملل متحد سالانه سه میلیون نفر که بخش بزرگی از آنان کودکان زیر پنج سال هستند، در اثر استفاده از آب آلوده در کشورهای در حال توسعه جان خود را از دست میدهند.
عکس: Reporter Brasil
راههای حفاظت از آب کدامند؟
آبی که در ظرفشویی، حمام و توالت استفاده میشود، در نهایت به چرخه آب باز میگردد. از آنجا که دستگاه تصفیه آب قادر به از بین بردن همه انواع آلودگیها نیست، آثاری از برخی از این آلودگیها همچنان در آب به جا میمانند. بنابراین از خالی کردن مواد دارویی و شیمیایی مانند رنگ در چاهک دستشویی یا چاه توالت خودداری کنید.