تظاهرات ایرانیان در برلین در روز جهانی مبارزه با اعدام
۱۴۰۰ مهر ۱۷, شنبه
دهم اکتبر روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام است و به همین مناسبت در برلین دو تجمع اعتراضی توسط ایرانیان برگزار شد. جمهوری اسلامی ایران در اجرای حکم اعدام با توجه به جمعیت خود رتبه اول را در جهان دارد.
تبلیغات
نخستین تجمع ایرانیان در برلین روز شنبه ۱۷ مهر (۹ اکتبر) توسط "کانون پناهندگان سیاسی ایرانی- برلین" و "کمیته دفاع از زندانیان سیاسی ایران- برلین" برگزار شد.
حمید نوذری، یکی از برگزارکنندگان این تجمع به دویچه وله گفت این مراسم هر سال در سالروز دهم اکتبر، روز جهانی مبارزه برای لغو مجازات اعدام در مرکز شهر برلین، در کنار کلیسای یادبود برگزار میشود.
معترضان خواستار آزادی بدون قید و شرط همه زندانیان سیاسی، لغو مجازات اعدام در ایران شدند.
نوذری میگوید: «ایران از اعدام به مانند بسیاری از حکومتهای استبدادی برای ارعاب و همچنین اهداف سیاسی خودش از جمله به عنوان ساکت کردن مخالفینش استفاده میکند. در میان اعدامها اکنون تعداد زنان افزایش یافته و تعدادی کودک مجرم نیز اعدام شدند.»
این فعال حقوق پناهجویان در ادامه به دویچه وله گفت یکی از ویژگیهای مراسم روز جهانی مبارزه با اعدام مطرح شدن موضوع نقش ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران در پرونده مربوط به اعدامهای ایران است.
به گفته نوذری در حال حاضر دادگاه حمید نوری در سوئد به خاطر دست داشتن او در کشتار ۶۷ برگزار میشود و ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران مسئول اعدام هزاران زندانی سیاسی است.
ابراهیم رئیسی و روز جهانی مبارزه با اعدام
قرار است اجلاس تغییرات اقلیمی سازمان ملل در روزهای دهم و یازدهم آبان ماه در شهر گلاسکو اسکاتلند برگزار شود و مطابق گزارشها ابراهیم رئیسی تمایل دارد برای نخستین سفر خارجی به عنوان رئیس دولت سیزدهم در آن شرکت کند.
روزنامه بریتانیایی تایمز گزارش داده است که شماری از بستگان قربانیان شکنجه و اعدام در جمهوری اسلامی با تنظیم یک درخواست رسمی از پلیس اسکاتلند خواستهاند در صورت ورود رئیسی به گلاسکو او را بازداشت کنند.
ابراهیم رئیسی متهم است که در جریان کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ یکی از اعضای "هیئت مرگ" بوده و به طور مستقیم در این کشتار دست داشته است. رئیسی آن زمان قاضی بوده و نقش خود در اعدامهای دست جمعی زندانیان سیاسی را انکار نمیکند.
حمید نوذری براین باور است که به خاطر اعتراض نهادها و فعالان حقوق بشری رئیسی به گلاسکو سفر نخواهد کرد و "صرف نظرکردن رئیسی از سفر، پیروزی است".
با توجه به درصد بالای اعدامها در ایران به باور آقای نوذری لغو مجازات اعدام بایستی به عنوان یک درخواست ملی مطرح شود. او تاکید کرد: «اعدام یک جنایت سازمانیافته دولتی است و نه تنها خشونت را در کشور کم نمیکند بلکه باعث بوجودآمدن یک فرهنگ انتقامجویی و خشونت است.»
در تجمع روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام برخی خانواده های زندانیان سیاسی و افرادی که در دادگاه حمید نوری قرار است شهادت بدهند نیز شرکت کردند.
تظاهرات طرفداران شورای ملی مقاومت در برلین
به مناسبت روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام در پایتخت آلمان دومین تجمع ایرانیان نیز توسط شورای ملی مقاومت ایران در مقابل دفتر آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان برگزار شد.
تظاهرکنندگان ضمن محکوم کردن نقض گسترده حقوقبشر و اعدامهای فزاینده در ایران "خواستار محاکمه سران رژیم بهویژه خامنهای و رئیسی و اژهای به جرم جنایت علیه بشریت و نسل کشی در قتلعام ۶۷ و کشتار قیامکنندگان و استمرار اعدامها و سرکوب مردم ایران شدند".
تظاهرکنندگان همچنین درخواست کردند که ابراهیم رئیسی در سفر به اسکاتلند برای شرکت در کنفرانس جهانی آب و هوا بهخاطر نسلکشی و جنایت علیه بشریت باید دستگیر و محاکمه شود.
در این مراسم خانم مریم رجوی، یکی از رهبر سازمان مجاهدین خلق ایران پیام فرستاد.
در این تظاهرات شماری از نمایندگان پارلمان آلمان و شخصیتهای سیاسی این کشور از جمله ریتا زوسموت، رئیس پیشین مجلس فدرال آلمان، فرانتس یوزف یونگ، وزیر دفاع سابق آلمان سخنرانی کردند یا پیامهایی فرستادند.
سخنرانان اعدامها و نقض سیستماتیک و گسترده حقوقبشر توسط جمهوری اسلامی ایران را محکوم کردند.
شرکتکنندگان در این گردهمایی سپس به سمت مجلس فدرال آلمان راهپیمایی کردند.
ابراهیم رئیسی و اعدامهای سال ۶۷ به روایت تصویر
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران شده است. وظیفه او اما در ۲۷ سالگی بعنوان معاون دادستان عضویت در هیئتی بود که حکم اعدام هزاران زندانی سیاسی را بدون محاکمه صادر کرد. گزارش تصویری زیر مروری است بر آن جنایت و دستاندرکارانش.
عکس: IHR
دادستان در ۲۰ سالگی؟
ابراهیم رئیسی که رئیس جمهور ایران شده، مدت کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فعالیت قضایی خود را در ۲۰ سالگی به عنوان دادستان کرج و سپس همدان آغاز کرد. او در سال ۱۳۶۴ به تهران منتقل شد و جانشین دادستان این شهر شد. رئیسی در این سمت عضو "هیئت مرگ" شد و احکام اعدام هزاران نفر را امضا کرد. (عکس در کنار اسدالله لاجوردی، رئیس پیشین زندان اوین و دادستان انقلاب تهران و اسدالله جولایی)
عکس: Keyhan
جنایتی بزرگ در تاریخ نوین ایران
طی دوماه مرداد و شهریور سال ۱۳۶۷ هزاران زندانی سیاسی که حتی بعضی از آنها مدت محکومیت خود را به اتمام رسانده بودند ولی همچنان زندانی بودند و به اصطلاح "ملی کشی" میکردند، اعدام شدند. تعداد دقیق اعدامها هرگز فاش نشد. تعداد قربانیان این واقعه نزد مراجع مختلف متفاوت و تا ۴۴۸۴ نفر تخمین زده میشود. گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل تعداد زندانیان سیاسی اعدامشده را دستکم ۱۸۷۹نفر اعلام کردهاست.
عکس: IHR
پیشزمینه تاریخی
در مورد علل اعدامهای دستهجمعی در تابستان سال ۶۷ نظرات مختلفی وجود دارد: برخی معتقدند این اعدامها نتیجه جدال جمهوری اسلامی با سازمان مجاهدین ومشخصا واکنش به عملیات "فروغ جاویدان" بوده است. روایت قویتر اما این است که کشتار زندانیان سیاسی از قبل برنامهریزی شده بود، به خصوص که زندانیان اعدام شده فقط اعضای مجاهدین نبودند، بلکه از اعضای گروههای چپ همچون راهکارگر، فدائیان و حزب توده نیز بودهاند.
عکس: Akhbar-rooz
حکم آیتالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی
پس از قبول قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل و متعاقب آن حمله سازمان مجاهدین و عملیات "مرصاد" ، روح الله خمینی در حکمی افرادی را مامور بررسی مجدد وضعیت زندانیان کرد و نوشت:« کسانی که در زندانهای سراسر کشور بر سر موضع نفاق خود پافشاری کرده و میکنند، محارب و محکوم به اعدام میباشند و تشخیص موضوع نیز در تهران با رای اکثریت آقایان حجتالاسلام نیری و جناب آقای اشراقی و نمایندهای از وزارت اطلاعات میباشد».
عکس: Eghtesadnews.ir
نقش سید احمد خمینی در صدور حکم قتلعام
آیتالله منتظری که در آن زمان جانشین آیتالله خمینی، رهبر جمهوری اسلامی بود در خاطرات خود که سالها بعد منتشر کرد مینویسد که "در آن زمان گفته میشد که نامه اول به خط سید احمد خمینی نوشته شدهاست و در مورد نامه دوم هم آشکارا دستخطِ سؤالکننده و پاسخ دهنده نامه یکسان است". آیتالله منتظری به علت انتقادهایش از سمت خود غزل شد و در حصر خانگی درگذشت.
عکس: jamaran.ir
اعضای هیئت مرگ
گرچه در حکم خمینی از اسامی مرتضی اشراقی (سمت راست- دادستان تهران)، حسینعلی نیری (رئیس هیئت – نفر وسط) و مصطفی پور محمدی (نماینده سازمان اطلاعات- سمت چپ) یاد شده، اما ابراهیم رئیسی (معاون دادستان- پائین سمت راست) و اسماعیل شوشتری (رئیس سازمان زندانها – پائین سمت چپ) نیز در جلسات و صدور احکام حضور داشتند. ابراهیم رئیسی در آن زمان ۲۷ ساله بود.
عکس: Iranhr
آغاز اعدامها
یرواند آبراهامیان تاریخنگار ایرانی مینویسد: «روز جمعه ۲۸ تیرماه ۱۳۶۷ درهای زندانها بسته و تلفنها قطع شد. تلویزیونها را از برق کشیدند و از توزیع نامهها، روزنامهها و بستههای دارویی خودداری ورزیدند. ساعات ملاقات حذف شد و بستگان زندانیان را از حول و حوش زندانها پراکنده ساختند. رفتوآمد زندانیان به مکانهای عمومی مانند درمانگاهها، کارگاهها، قرائت خانهها، تالارهای تدریس و حیاطها ممنوع شد.»
عکس: Private
سئوالات مرگ و زندگی
به گفته آبراهامیان، هیئت اعدام در تهران به زندانیان اطمینان میدادند که چند سؤال برای "اعطای عفو عمومی" میپرسند. در مورد مجاهدین میپرسیدند "آیا حاضر به معرفی یاران سابق خود در برابر دوربین هستید؟"، "آیا حاضر هستید به خط مقدم رفته و از روی مینهای دشمن عبور کنید؟" و در مورد چپ گرایان، "آیا حاضرید علنی ماتریالیسم تاریخی را نفی کنید؟"، "آیا حاضر به نفی اعتقاد گذشتهتان در مقابل دوربین هستید؟"
عکس: Iran-emrooz.net
اعدام با طناب دار
به گزارش شاهدان عینی "هیئت اعدام" در صورت عدم رضایت از پاسخها، فوراً دستور انتقال به اتاقی برای نوشتن وصیتنامه را میداد و سپس زندانیان در دستههای شش نفری و با چشمان بسته به دار آویخته میشدند.
عکس: picture-alliance/NurPhoto/S. Hosseini
دفن در گورهای دستهجمعی
اعدام شدگان بدون اطلاع به خانوادهها، در گورهای دستهجمعی به خاک سپرده میشدند. بیشتر خانوادهها نیز پس از چند ماه خبردار شدند که فرزندانشان اعدام شدهاند.
عکس: DW/S. Montazari
اعتراض آیتالله منتظری
آیتالله احمد عابدینی در خاطراتش میگوید: «بنا شد نزد آیتالله منتظری برویم و بخواهیم موقتاً سکوت کند. او جواب داد: افرادی که محاکمه شدهاند و در زندانند و دوران محکومیت خود را به سر میبرند و جرم جدیدی مرتکب نشدند، به چه دلیل باید دوباره سوال و جواب کرد و سپس اعدام؟ گروهی از منافقان به ایران حمله کردهاند، این چه ربطی به زندانیان دارد؟ میگویید در این امور من سکوت کنم؟».
عکس: DW/A. Amini
"شما را در آینده جزء جنایتکاران درتاریخ مینویسند"
براساس فایل صوتی منتشر شده، آیتالله حسینعلی منتظری در یک جلسه حضوری در مرداد ۱۳۶۷ با حضور اعضای هیئت اعدامها، یعنی حسینعلی نیری (حاکم شرع وقت)، مرتضی اشراقی (دادستان وقت)، ابراهیم رئیسی (معاون وقت دادستان) و مصطفی پورمحمدی (نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان اوین) به آنها میگوید که "شما را در آینده جزء جنایتکاران در تاریخ مینویسند".
عکس: Getty Images
حمید نوری، در زندان سوئد
از جمله کسانی که در زمان اعدامهای مخالفین سیاسی دهه شصت نقش موثری داشت، میتوان به حمید نوری اشاره کرد که دادیار وقت زندان گوهردشت کرج بود. او که در آن زمان با نام مستعار "عباسی" احکام ناعادلانهای را علیه بسیاری صادر کرده، مدتی پیش در سوئد شناسایی، بازداشت و در یک روند قضایی تفهیم اتهام شده است.
عکس: Iraj Mesdaghi
سایه جنایت بر ریاست جمهوری
سازمان عفو بینالملل پس از انتخاب ابراهیم رئیسی به ریاست جمهوری اسلامی با اشاره به اعدام هزاران زندانی سیاسی در تابستان ۶۷ خواستار آن شد که رئيسی، "به خاطر جرائم بینالمللی" تحت تعقیب کیفری قرار گیرد.
رئیسی؛ مدافع حقوق بشر؟
خبرنگار شبکه تلویزیونی الجزیره در اولین نشست خبری پس از انتخابات از ابراهیم رئیسی در مورد نقش او در اعدامهای ۶۷، قرار گرفتن در لیست تحریمهای حقوق بشری و درخواست محاکمه او از سوی نهادهای فعال حقوق بشر پرسید. مترجم این نشست از ترجمه کامل این سوال خودداری کرد. رئیسی بدون اشاره به نقشاش در اعدامها گفت: « تمام اقداماتی که من در مدت مسئولیتم انجام دادم همواره در جهت دفاع از حقوق بشر بوده است.»