«تحریم علیه ایران تنها یکی از گزینه‌ها است»
۱۳۹۰ فروردین ۱۲, جمعه
در پی نشست ناموفق نمایندگان گروه ۵+۱ و جمهوری اسلامی در استانبول و ناکامی مذاکرات اتمی برای چندین بار متوالی، به نظر می‌رسد که تلاش‌های موثری برای از سرگیری گفت‌وگوها در جریان نیست. نگرانی از فاجعه اتمی در ژاپن، اعتراضات گسترده در کشورهای منطقه و تحولات سیاسی در کشورهای تونس، مصر و لیبی از یک‌سو و ادامه تظاهرات در کشورهای یمن، سوریه و بحرین از سوی دیگر سرنوشت مذکرات اتمی ایران را بیش از پیش در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.
مشکلات فنی در نیروگاه اتمی بوشهر و اخلال در مرکز غنی‌سازی اورانیوم در نطنز گرچه فعالیت‌های هسته‌ای ایران را کندتر کرده است، اما به گفته کارشناسان غربی این موانع به هیچ‌وجه به معنای توقف برنامه اتمی ایران نیست. هر از گاهی آمریکا و اتحادیه اروپا، برخی موسسات مالی و یا شرکت‌های ایرانی را مشمول تحریم‌ها می‌کنند و حتا در این راه کشورها و شرکت‌های بین‌المللی جدیدتری به تحریم‌های علیه ایران می‌پیوندند، اما در اصل تدابیر جامعه جهانی از موارد فوق فراتر نمی‌رود. پیوستن هنگ‌کنگ و شرکت انرژی "او ام فا" در اتریش به جمع تحریم‌‌کنندگان ایران آخرین اقدام از این دست است.
دویچه‌وله در گفت‌گویی اختصاصی با هنری ووستر، سرپرست دفتر امور ایران در وزارت امورخارجه آمریکا کوشید تا آخرین ارزیابی دولت آمریکا درباره فعالیت‌های اتمی ایران را جویا شود.
هنری ووستر، که بخشی از دوران نوجوانی خود را در ایران سپری کرده و تا حدودی نیز به زبان فارسی آشنایی دارد با خوشبینی تحریم‌ها علیه ایران را موثر خواند. ووستر ابراز داشت که تحریم‌ها پیشرفت داشته‌اند، هرچند که «شاید سرعت این تاثیرات آنچنان نباشد که ما خواستار آنیم.»
ووستر ضمن اشاره به اقدامات چندجانبه علیه برنامه اتمی ایران صریحاَ گفت که آمریکا همچنان در پی یافتن راه‌حلی دیپلماتیک برای مناقشه اتمی ایران است.
سرپرست دفتر ایران در وزارت خارجه آمریکا اذعان داشت که کارآمد بودن تحریم‌ها، بدین معنا نیست که «تحریم‌ها رضایت‌بخش بوده و ایران را وادار به شفاف‌سازی برنامه اتمی خود کرده است.» وی تاکید کرد که تحریم‌ها باید با اقداماتی دیگر تلفیق شود؛ اقداماتی که آمریکا و متحدانش برای اجرای قطعنامه‌ی شورای امنیت بدان دست خواهند زد.
ووستر گفت: «پیام جامعه جهانی پیامی نیرومند به ایران است.» اکثریت کشورهای جهان دستیابی ایران به جنگ‌افزارهای هسته‌ای را نمی‌پذیرند، اما ایران تاکنون از شنیدن این پیام جهانی سرباز زده است.
ووستر تصریح کرد که باید به تحریم‌ها فرصت لازم را داد و در این زمینه باید صبر داشت. تحریم‌ها یک شبه نتایج خود را نشان نخواهند داد. به گفته وی «تحریم‌ها ابزاری برای مدت زمانی طولانی به شمار می‌آیند.»
اما از اعمال تحریم‌های اقتصادی و مالی مدت زمانی است که می‌گذرد، آیا آمریکا تنها به این تحریم‌ها بسنده کرده و پیگیری اقداماتی دیگر را ضروری نمی‌‌داند؟ واشنگتن برای توقف فعالیت‌های پنهانی اتمی ایران چه تدابیری جدیدی اتخاذ خواهد کرد؟
هنری ووستر در پاسخ به این پرسش‌ها بار دیگر تاکید کرد که تحریم تنها یکی از ابزار ممکن است، آمریکا راه‌های دیپلماتیک دیگری نیز در اختیار دارد. به گفته وی، افزون بر این تمامی گزینه‌های دیگر نیز بر روی میز است. گرچه درباره این گزینه‌ها در حال حاضر سخنی گفته نمی‌شود.
سرپرست امور ایران در وزارت خارجه آمریکا تصریح کرد که واشنگتن با تشکیل ائتلاف‌های جدید و به کمک متحدان بین‌المللی خود به ایران نشان خواهد داد که در پی راه حلی دیپلماتیک است.
امید به جامعه جوان ایران
پیام نوروزی باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا بیانگر اهمیت اوضاع ایران برای واشنگتن تلقی می‌شود. اوباما در این پیام آشکارا از مبارزات مردم ایران پشتیبانی کرد و خطاب به ایرانیان گفت که دولت کنونی ایران نمی‌تواند با ایجاد ترس به حکومت خود ادامه دهد. اما اوباما درباره مشخصات عملی این پشتیبانی در پیام خود سکوت اختیار کرد.
ووستر درباره اهمیت این پیام گفت که سخنان رئیس‌جمهور آمریکا با توجه به داده‌های جمعیت‌شناختی، بیش از همه متوجه جوانان در ایران بود. جامعه ایران جامعه‌ای جوان است و «این واقعیت دلیل ویژه‌ای برای امیدواری نسبت به جامعه ایران است.» وی تاکید کرد که «آمریکا تمامی تحولات و تغییرات در ایران را زیر نظر دارد.» به گفته ووستر آمریکا همچنین مراقب اقدامات دولت ایران است.
جنگ اطلاعاتی و رسانه‌ای
از دهه‌ها پیش جمهوری اسلامی با محروم کردن مردم از اطلاعات دقیق و واقعی و انتقال اخبار نادرست و ضداطلاعات کوشیده است تصویری واژگونه از "دشمنان" و رقبای خود ارائه دهد. در پی انتخابات ریاست جمهوری، سانسور در ایران اوج بیسابقه‌ای یافته و د‌ه‌ها روزنامه، مجله و سایت خبری در اینترنت توقیف شده‌اند.
جنگ اطلاعاتی میان کشورهای مختلف سابقه‌ای دیرینه دارد، اما این جنگ اطلاعاتی میان دولت و ملت در ایران بدل به نبردی نابرابر شده است. پرسش از مسئول آمریکایی درباره چگونگی یاری‌رسانی به مردم ایران در زمینه دسترسی آزاد به اطلاعات بود.
ووستر در زمینه امکانات فنی برای دسترسی آسان‌تر به اطلاعات از طریق ماهواره و اینترنت گفت: «ما دقیقاَ در همین حوزه‌ها مشغول به کار هستیم.» وی تاکید کرد که آمریکا خواهان گردش اطلاعات است. این موضوع نه تنها اطلاعات و خبرهای موثق از اوضاع درونی ایران، بلکه ورود اطلاعات درست از سراسر جهان و منطقه به ایران را نیز در بر می‌گیرد.
با توجه به افزایش بودجه دولت آمریکا برای مبارزه با سانسور در ایران پرسش اساسی اینست که واشنگتن چه برنامه‌های عملی را پیش رو دارد. ووستر در این زمینه تاکید کرد که آمریکا دست به توسعه‌ی و بهبود رسانه‌های مختلف زده است. "صدای آمریکا" و "رادیو فردا" دو رسانه شناخته‌شده‌ای هستند که از این کمک‌ها بهره‌مند می‌شوند.
آمریکا همچنین خواهان گسترش هرچه بیشتر شبکه‌های اجتماعی، نظیر وبلاگ‌ها، فیس‌بوک و تویتر در ارتباط با ایران است. ووستر تصریح کرد که «آمریکا کاملاَ از نیاز اکثریت مردم ایران برای دسترسی به اطلاعات آزاد آگاه است.» به گفته وی آمریکا می‌کوشد در جهان مجازی، شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های دیجیتالی، اینترنتی و ماهواره‌ای حضوری فعال داشته باشد.
تفاوت میان احمدی‌نژاد، اسد و قذافی
هم‌اکنون شاهد سیاست جدید آمریکا در لیبی هستیم اما بطور واقعی چه تفاوتی میان قذافی، اسد و احمدی‌نژاد وجود دارد؟ آیا سیاست کنونی دولت آمریکا در لیبی در دیگر کشورهای منطقه نیز می‌تواند به اجرا گذاشته شود؟
هنری ووستر در اینباره گفت، نباید فراموش کرد که یکی از تفاوت‌های بزرگ در این میان این است که ایران بطور فعال درصدد دستیابی به جنگ‌افزارهای هسته‌ای است. این امر یکی از موضوعات مهم به شمار میآید. اما موضوع دیگر حقوق‌بشر است و ما موفق به تعیین گزارشگر ویژه‌ای برای رسیدگی به وضعیت حقوق‌بشر در ایران شده‌ایم.
شورای حقوق‌بشر سازمان ملل در روزهای گذشته این تصمیم را به اتفاق بسیاری از اعضای خود اتخاذ کرد. به گفته ووستر این یک پیروزی به شمار میآید. در اصل جامعه جهانی به ایران فهماند که وضعیت حقوق‌بشر در این کشور نیازمند توجه بیشتری است.
شهرام اسلامی
تحریریه: جمشید فاروقی