در جریان تدارک کنفرانس ضدنژادپرستی هیلاری کلینتون وزیر خارجه‌ی آمریکا گفت، «پیش‌داوری‌هایی در زمینه‌ی مسائل کلیدی» به چشم می‌خورد که «فقط از طریق مذاکره میان اسرائیل و فلسطینی‌‌ها قابل حل است».

دیگر کشورها نیز، از جمله آلمان، نگران هستند که کنفرانسی که قرار است روز دوشنبه (۲۰ آوریل / ۳۱ فروردین) در ژنو آغاز شود، به صحنه‌ی اظهارات ضداسرائیلی بدل گردد. تا ساعات ظهر روز یکشنبه ۱۹ آوریل، شرکت آلمان، ایتالیا و دیگر کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا در این کنفرانس نیز مشخص نیست.

فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر خارجه‌ی آلمان گفت، برلین شامگاه یکشنبه (۱۹ آوریل) در مورد شرکت در این کنفرانس تصمیم خواهد گرفت. اشتاین‌مایر فزود، او روز گذشته (شنبه ۱۸ آوریل) با ریاست شورای اتحادیه‌ی اروپا و دیگر همتایانش در این زمینه مشورت کرده است.

تحریم کنفرانس توسط چهار کشور دیگر

در پی کناره‌گیری آمریکا، کشورهای کانادا، استرالیا، هلند و اسرائیل نیز از شرکت در این کنفرانس منصرف شدند و آن را تحریم کردند. احتمال اینکه برخی دیگر کشورها نیز به تحریم کنفرانس دست بزنند، زیاد است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، ماکسیم فرهاگن وزیر خارجه‌ی هلند در توضیح عدم شرکت کشورش گفت، این کنفرانس پراهمیت‌تر از آن است که یک پایان سیاسی اهانت‌بار به خود گیرد و به صحنه‌ی حمله علیه کشورهای غربی بدل شود.

استفان اسمیت، وزیر خارجه‌ی استرالیا نیز در این زمینه گفت، متأسفانه کشورش اطمینان ندارد که این کنفرانس باز هم به صحنه‌ی جوسازی و ایجاد یک فضای ضد‌سامی بدل نشود.

سرنوشت نامعلوم سند پایانی کنفرانس

رابرت وود، سخنگوی وزارت خارجه‌ی آمریکا ضمن ابراز تأسف از اینکه کشور متبوعش در این کنفرانس شرکت نخواهد کرد، گفت، «ایالات متحده‌‌ی آمریکا به تلاش برای پایان دادن به رویکردهای نژادپرستانه و تبعیض نژادی عمیقا پایبند است».

وود افزود، با این حال در سند کنفرانس عبارت‌هایی وجود دارد که برای آمریکا پذیرفتنی نیست. دولت آمریکا پیش از این از برخی مواد پیش‌نویش سند پایانی کنفرانس انتقاد کرده بود.

کشورهای اسلامی می‌خواهند در این سند، بندی در مخالفت با "توهین به ادیان" گنجانده شود. کشورهای غربی این پیشنهاد را به‌‌منزله‌ی محدود ساختن آزادی بیان تلقی می‌کنند.

از سوی دیگر تلاش برخی کشورهای اسلامی از جمله ایران این بود که مسئله‌ی مناقشه‌ی اسرائیل و فلسطین به این کنفرانس کشیده شود و در بیانیه‌ی پایانی اسرائیل محکوم گردد. در کنفرانس ضدنژادپرستی پیشین که با شرکت ۱۷۰ کشور در سال ۲۰۰۱ در دوربان آفریقای جنوبی برگزار شد، پیش‌نویس سند پایانی کنفرانس، صهیونیسم را یک نظام نژادپرستانه ارزیابی کرده بود. در پی آن نمایندگان آمریکا و اسرائیل کنفرانس را ترک گفتند.

اتهام احمدی‌نژاد به غربی‌ها

قرار است محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری اسلامی ایران در حاشیه‌ی این کنفرانس در ژنو، با رئیس جمهوری سویس نیز ملاقات کند. احمد‌نژاد پیش از ترک تهران گفت، «تفکر صهیونیستی پرچمدار نژاد‌پرستی در جهان است.»

به گزارش خبرگزاری ایسنا، احمدی‌نژاد ادعا کرد: «امروز رفتار دولتمردان آمريكا و احزاب و دولتمردان اروپا در كنترل صهيونيست‌ها قرار دارد.»

بنا به گزارش‌ها، محمود احمدی‌نژاد احتمالا بالاترین مقام سیاسی است که در این کنفرانس شرکت ‌می‌کند. طبق برنامه قرار است وی عصر روز دوشنبه در برابر شرکت‌کنندگان کنفرانس سخنرانی کند. دولت اسرائیل از کشورهای غربی خواسته است با عدم شرکت خود در این کنفرانس، سخنرانی احمدی‌نژاد را تحریم کنند.

به گزارش خبرگزاری آلمان به نقل از رادیو اسرائیل، اورشلیم رئیس جمهوری سویس، هانس رودولف مرتس را فراخوانده است، از ملاقات با احمدی‌نژاد پرهیز کند و با او دست ندهد. مقامات اورشلیم در خواست خود آورده‌اند که ایران از تروریسم حمایت می‌کند و موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد.

به نوشته‌ی همین خبرگزاری، لانی لشنو یار، سفیر اسرائیل در سازمان ملل به رادیو اسرائیل گفت، سویس با این ملاقات، می‌خواهد «به طور شرم‌آوری خود را نزد یک انکارکننده‌ی هولوکاست و متنفر از اسرائیل محبوب سازد».

با رایزنی‌های که روز جمعه‌ی در ژنو بر سر پیش‌نویس سند پایانی کنفرانس صورت گرفت، موضوع‌های حساس از پیش‌نویس این سند حذف شدند. ناوی پیلای، کمیسر حقوق بشر سازمان ملل پس از توافق بر سر پیش‌نویس سند پایانی گفت که همه‌ی نکات مورد اختلاف، مانند موضع‌گیری درباره‌ی منازعه‌ی خاورمیانه و بندهای مربوط به اهانت به ادیان، حذف شده‌اند. بنابراین وی انتظار دارد که این سند در پایان به تصویب برسد. وی روز جمعه ابراز امیدواری کرد که آمریکا در این کنفرانس شرکت جوید.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، رابرت وود، سخنگوی وزارت خارجه‌ی آمریکا گفت، متأسفانه می‌توان با اطمینان ابراز داشت که نگرانی کشورش در مورد مفاد سند پایانی کنفرانس، که هفته‌ی آینده به تصویب خواهد رسید، مورد توجه قرار نخواهد گرفت.

DK/MM