بحث‌ها در مورد الزام پرداخت شهریه در دانشگاه‌های آلمان کماکان ادامه دارد. آیا ۵۰۰ یورو شهریه برای هر ترم منصفانه است؟ دانشجویان از عهده پرداخت این میزان شهریه بر می‌آیند؟ این مبالغ در چه زمینه‌هایی مصرف می‌شود؟ این‌ها پرسش‌هایی است که در محافل دانشجویی در آلمان مطرح می‌شوند.

اما یک نکته را نیز نباید فراموش کرد و آن پرداخت شهریه در میزانی بسیار بالاتر از سوی دانشجویانی است که در دانشگاه‌های غیر دولتی در آلمان مشغول به تحصیل هستند. یک دوره کامل تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی به طور نمونه در مقطع کارشناسی در مواردی به ۴۰ هزار یورو نیز می‌رسد. با این حال بسیاری از متقاضیان تحصیل در آلمان که هر سال بر تعداد آن‌ها نیز افزوده می‌شود، تصمیم به تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی می‌گیرند. دانشگاه‌هایی که به دانشجویان خود وعده‌ی ارائه واحدهای عملی بیشتری می‌دهند و آینده شغلی دانش‌آموختگان فردا را در بازار کار تضمین هم می‌کنند.

آنا، دانشجوی رشته مدیریت رسانه در یکی از موسسات آموزش عالی غیر دولتی در آلمان است. معدل دیپلم آنا برای ورود به دانشگاه‌های دولتی در رشته مورد علاقه‌اش بایستی حداقل ۱،۴ (در حدود ۱۸) می‌بود. همین شرط باعث شد که او تصمیم به تحصیل در دانشگاهی غیر دولتی بگیرد: «در واقع دلیل تصمیم من برای ورود به دانشگاهی غیر دولتی این بود که تحصیل در این رشته در دانشگاه‌های دولتی برای من ممکن نبود. در دانشگاه‌های دولتی همه چیز بستگی به معدل دیپلم دارد. اما ورود به دانشگاه‌های خصوصی تنها از طریق آزمون ورودی و جلسه‌ای برای معارفه صورت می‌گیرد.»

مزیت‌ها و معایب در دانشگاه‌های خصوصی

مزیت‌ها و معایب دانشگاه‌های غیر دولتی به همین جا ختم نمی‌شود. امکانات دانشگاه‌های خصوصی در زمینه تجهیزات فنی بسیار بالاست، اما به طور نمونه در دانشگاه محل تحصیل آنا، نه خبری از سالن غذاخوری است و نه سالن ورزش. برای این دانشجوی رشته مدیریت گاهی احساس دانشجو بودن با حال و هوای مدرسه و دوران دانش‌آموزی یکی می‌شود و این تنها به این دلیل که بسیاری از امکانات رفاهی موجود در دانشگاه‌های دولتی در دانشگاه او وجود ندارد: «بعضی اوقات احساس می‌کنم واقعا دانشجو هستم، چون بالاخره اینجا سمینارهایی برگزار می‌شود و مقاله‌های علمی هم ارائه می‌شود. اما از طرف دیگر از آنچه که ما از کار گروهی در کتابخانه و محیط‌های دانشجویی شنیده بودیم، در این‌جا خبری نیست.»

کلاس‌های درسی در فضای محدودتری در مقایسه با دانشگاه‌های دولتی برگزار می‌شوند و ارتباط با استادها در دانشگاه‌های خصوصی نیز به گستردگی دانشگاه‌های دولتی نیست. بسیاری از دانشجویان معتقدند علیرغم وعده مسوولان دانشگاه‌های خصوصی به دانش‌آموختگان این دانشگاه‌ها مبنی بر دستیابی به آینده شغلی مناسب، قضاوت‌های متفاوتی نسبت به این افراد وجود دارد.

از یک سو این نظر مطرح است که این افراد به علت شرایط مالی مناسب وارد دانشگاه شده‌اند. از سوی دیگر نبود شرط معدل دیپلم برای ورود به دانشگاه‌های خصوصی این تصور را ایجاد می‌کند که فارغ‌التحصیلان این نوع دانشگاه‌ها از شرایط علمی و قابلیت کافی نیز برای ورود به دانشگاه برخوردار نبوده‌اند. شهریه سنگین دانشگاه‌های غیر دولتی را نیز اگر به سایر شرایط ذکر شده اضافه کنیم، تصمیم در این مورد حداقل برای دانشجویان خارجی تا حتی مشکل خواهد بود.

KB/YK