بر اساس اصلاحات بولونیا (Bologna-Reform)، که از سال ۱۹۹۰ میلادی و با هدف یکسان‌سازی نظام آموزش عالی در سراسر اروپا شکل گرفت، قرار بود دانش‌آموختگان نظام جدید سریع‌تر وارد بازار کار شوند. به اعتقاد کارشناسان آموزشی، نظام جدید در آلمان که موجب تغییر دوره‌های کارشناسی‌ارشد پیوسته (Magister / Diplom) به کارشناسی (Bachelor) و کارشناسی‌ارشد ناپیوسته (Master) شد، موفق نبوده است.

مشکلات ناشی از تغییر نظام آموزش عالی

حجم زیاد مفاد درسی و زمان محدود دوره‌‌های تحصیلی، نارضایتی دانشجویان دانشگاه‌های آلمان را در پی داشته است. اوج اعتراضات دانشجویی دو سال پیش شکل گرفت. پس از آن وزارت علوم آلمان با همکاری مسئولان آموزشی در دانشگاه‌های این کشور تصمیم گرفتند، مشکلات نظام آموزشی جدید را بررسی و تا حد امکان مرتفع سازند. از جمله مشکلات موجود کمبود ظرفیت دانشگاه‌های آلمان برای پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی‌ارشد عنوان می‌شود. ورود به برخی از رشته‌های پرطرفدار با محدودیت تعداد پذیرش دانشجو همراه است.

اولین دستاورد نشست بین‌المللی اصلاحات بولونیا که به تازگی در برلین برگزار شد، گسترش ظرفیت پذیرش دانشجو در مقطع یاد شده است. در ترم زمستانی سال گذشته (۲۰۱۰ / ۲۰۱۱)، تنها ۲۴ درصد از رشته‌های مقطع کارشناسی‌ارشد ظرفیت محدود پذیرش دانشجو داشته‌اند. قرار است که این میزان در ترم‌های آینده تحصیلی باز هم کاهش یابد.

نگرانی نمایندگان دانشجویی از تحولات آینده

البته نمایندگان دانشجویی که در نشست برلین شرکت داشتند به وعده‌‌های مسئولان به دید‌ه‌ی شک و تردید می‌نگردند. برخی از آنان معتقدند، ممکن است در آینده به دلیل افزایش تعداد دانش‌آموختگان نظام جدید در مقطع کارشناسی، شرایط برای ورود به مقاطع بالاتر از امروز نیز سخت‌تر شود.

از سوی دیگر افزایش داوطلبان ورود به دانشگاه‌های آلمان در پی کاهش دوران تحصیلات متوسطه از ۱۳ سال به ۱۲ سال نیز می‌تواند مشکل کمبود ظرفیت پذیرش دانشجو را دو چندان کند. ارزشیابی مدارک تحصیلی در سایر کشورها نیز قرار بود از جمله دستاوردهای اصلاحات بولونیا باشد که ظاهرا هنوز با نارسایی‌هایی همراه است.

طبق اصلاحات بولونیا قرار بود مدارک تحصیلی دانش‌آموختگان دانشگاه‌های اروپا بر اساس الگویی واحد تعیین شوند تا دانشجویان برای تحصیل در مقاطع تکمیلی در سایر کشورهای اروپایی با مشکل ارزش‌یابی مدارک‌شان روبرو نشوند. مشکلی که به گفته‌ی برخی از دانشجویان شرکت‌کننده در نشست برلین همچنان وجود دارد.

KB/AA