محمد رستگاری معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران گفته است کیفیت هوای تهران برای گروه‌های حساس، ناسالم است.

کلان‌شهر تهران هر سال با آغاز فصل سرما گرفتار بحران آلودگی هوا می‌شود.

به گزارش خبرگزاری "ایرنا" در روزهای اخیر آلاینده‌های جوی در تهران افزایش یافته و به شاخص ۱۰۳ به معنای شرایط ناسالم رسیده است.

هوا که سرد می‌شود دود و مه غلیظی مثل یک پتوی ضخیم سطح شهر تهران را می‌پوشاند؛ تا جایی که نفس کشیدن در آن تا مرز خفگی سخت می‌شود.

سال‌هاست مسئولان ایران از طرح‌هایی هم‌چون طرح انتقال صنایع آلاینده از شهر تهران به نقاط دیگر به منظور کاهش آلودگی هوا صحبت می‌کنند ولی تاکنون اقدام موثری در این مورد صورت نگرفته است.

هوای کلان‌شهرهای ایران به شدت آلوده است.

مطابق بررسی‌های بانک جهانی، آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر زودرس در جهان است؛ ایران از این منظر یکی از پرخطرترین کشورهای جهان محسوب می‌شود.

این بررسی حاکی از آن است که در ۲۵ سال گذشته مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا و تبعات آن در ایران حدود ۱۲۰ درصد افزایش یافته و از ۱۷ هزار مرگ در سال ۱۹۹۰ به ۲۳ هزار مورد در سال ۲۰۱۳ رسیده است.

بحث آلودگی هوا در ایران در سال‌های گذشته بیشتر بر وضعیت هوای کلان‌شهرها متمرکز بود که برخی مسئولان خودروها و بنزین غیراستاندارد را عامل حدود ۸۰ درصد شیوع آلاینده‌ها عنوان کرده‌اند.

در سال‌های اخیر هجوم گرد و غبار و افزایش ذرات معلق در هوا به پدیده‌ای سراسری تبدیل شده که از میزان مرگ و میر مستقیم و غیرمستقیم ناشی از آن اطلاع دقیقی در دست نیست.

براساس گزارش بانک جهانی هرساله بیش از ۵ و نیم میلیون نفر در جهان بر اثر آلودگی هوا می‌میرند.

برخی از کارشناسان معتقدند آلودگی هوا به جز تاثیر مخرب مستقیمی که بر جسم شهروندان دارد سلامت روانی آنها را نیز تهدید می‌کند.

اغلب شهرهای استان خوزستان بار دیگر در گرد و غباری شدید فرو رفته‌اند. افزایش گرد و غبار در اهواز به حدی بود که به گفته مدیرکل فرودگاه‌های استان خوزستان در ظهر روز دوشنبه (۲۵ دسامبر/ ۴ دی) میزان دید افقی به ۲۰۰ متر کاهش یافته و همین امر موجب لغو تمامی پروازها از فرودگاه اهواز شد.

شماری از ساکنین اهواز با پست کردن تصاویری از این شهر در شبکه‌های اجتماعی نسبت به این وضعیت اعتراض کرده‌اند. کاربری در توییتر نوشت: «بمیرید، بمیرید در این خاک بمیرید! مسئولین خطاب به ما خوزستانی‌ها.» کاربر دیگری نیز توییت کرد: «امروز طبق معمول در حال خفگی در #اهواز هستیم و #اهواز_هوا_ندارد.»

مشکل ریزگردها معضلی سابقه‌دار و شناخته‌شده در اهواز و برخی دیگر از شهرهای استان خوزستان است که هر بار زندگی عادی مردم را مختل کرده و سلامتی آنان را به خطر می‌اندازد. عباس پاپی‌زاده، نماینده دزفول در مجلس سال گذشته با شدت گرفتن میزان گرد و غبار هشدار داده بود معضل ریزگردها در استان خوزستان در حال تبدیل شدن به یک "تهدید ملی" است.

سال گذشته در همین روزها نیز اهواز با معضل شدید ریزگردها مواجه بود. آلودگی هوای این شهر در آن زمان به حدی افزایش یافت که دستگاه‌های سنجش نیز دیگر امکان اندازه‌گیری میزان آلودگی هوا را نداشتند.

کارشناسان و مسئولان محیط زیست می‌گویند عدم بارش باران و خشکی هوا و همچنین خشکی تالاب‌های استان خوزستان و بعضی از تالاب‌ها در کشورهای همسایه دلیل افزایش گرد و غبار در جنوب غرب ایران بوده‌است.

نوید شهروزی، کارشناس ریزگردها و تکنیک‌های جذب آلاینده‌ها، در گفتگویی با دویچه‌وله جنگ‌های متعدد در منطقه را نیز در این زمینه مؤثر دانسته و گفته بود: «اراضی رها شده در کشورهای همسایه ما عراق، سوریه و همین طور خشکسالی‌های شمال آفریقا هم در بروز این پدیده نقش دارند. طبیعت هم در داخل مرزهایمان با ما نامهربان بوده و خشکسالی‌ها باعث شده که به این کانون‌ها اضافه شود.»

سد‌سازی‌های بی‌رویه و انتقال آب کارون، عدم مدیریت صحیح آب، نبود سیستم مناسب و کاربردی حمل و نقل عمومی از جمله عوامل داخلی هستند که به گفته کارشناسان موجب بروز پدیده ریزگردها در جنوب غرب ایران شده‌اند. تخریب گسترده تالاب هورالعظیم (تالاب بزرگ هویزه) به دلیل فعالیت‌های صنعت نفت نیز یکی از دلایل اصلی این وضعیت بوده است. یک سوم این تالاب در ایران و دو سوم آن در عراق قرار دارد.

مردم اهواز بارها نسبت به شرایط زیست محیطی استان خوزستان اعتراض کرده‌اند، از جمله تجمعی که سال گذشته در مقابل استانداری اهواز صورت گرفت. حسن روحانی در مبارزات انتخاباتی خود قول داده بود که "یکی از اولویت‌های دولت دوازدهم محیط زیست استان خوزستان باشد." این اعتراضات اما در عمل جز وعده و وعید مسئولان دستاورد چندانی نداشته است.

همایون یوسفی، نماینده مردم اهواز در مجلس زمستان گذشته گفته بود ۷ کانون داخلی که منشا بروز ریزگردها هستند، شناسایی شده‌اند که مساحتی شامل ۳۵۰ هزار هکتار را در بر می‌گیرند. او گفته بود: «اگر این کانون‌ها کنترل شوند ۴۰ تا ۵۰ درصد گرد و غبار در استان کاهش می‌یابد." یوسفی کنترل کانون‌های خارجی را نیز مستلزم فعالیت "دستگاه‌ دیپلماسی خارجی" دانسته بود.

گرد و خاک موجب شد تا روز دوشنبه (۲۵ دسامبر/ ۴ دی) مدارس در چند شهرستان خوزستان از جمله اهواز، باوی، حمیدیه، کارون و دشت‌آزادگان تعطیل شوند. در بندر امام خمینی در ساعت ۱۰ صبح روز سه‌شنبه میزان گرد و غبار بیش از سه ‌برابر حد مجاز گزارش شده است.

چند شهر دیگر ایران از جمله تهران، تبریز، ارومیه، اصفهان و اراک نیز در روزهای گذشته شاهد آلودگی شدید هوا و تعطیلی مدارس بودند. در سال ۲۰۱۳ سازمان بهداشت جهانی چهار شهر ایران را در فهرست ۱۰ شهر نخست آلوده جهان قرار داد. اهواز در صدر این جدول قرار گرفت و آلوده‌ترین شهر جهان شناخته شد.

با محو شدن مجدد اهواز زیر گرد و غبار، اهوازی‌ها در شبکه‌های مجازی از مرگ تدریجی شهرشان می‌نویسند. کاربری در اینستاگرام نوشته: «ریزگردها حاصل مدیریت ریزمغزهاست.» کاربر دیگری نیز در توییتر نوشته: «#اهواز_هوا_ندارد انقدر تکراری شده که افتاده رو دور عادت برامون.»

در شش ماهه نخست سال ۹۶ کلان‌شهر اهواز تنها یک روز پاک داشت. این روزها نیز این تصویر بیشتر شبیه به رویایی است که دست یافتن به آن محال به نظر می‌رسد.