باراک اوباما در تابستان ۲۰۱۳ به بشار اسد هشدار داد که اگر علیه ملت خود اسلحه شیمیایی یا گاز سمی به کار برد، برای امریکا به معنای عبور از "خط قرمز" است. با وجود این که رژیم اسد از "خط قرمز" عبور کرد، اوباما علیه او کار مهمی انجام نداد.

بیشتر بخوانید: بار دیگر فاجعه حمله شیمیایی در سوریه: از کدام طرف؟

به دنبال بمباران شیمیایی سحرگاه سه‌شنبه (۴ آوریل) در خان شیخون در حوالی ادلب، به اعتقاد ترامپ رژیم سوریه از "خط قرمز" تجاوز کرده است و او قصد دارد، برخلاف اوباما، به اقدامی دست بزند. اما او چه امکاناتی در اختیار دارد؟

مداخله مستقیم نظامی از طرف امریکا بعید است، به دو دلیل: یکی این که رئیس جمهوری می‌داند که کشورش برای فرستادن نیرو به سوریه آمادگی ندارد؛ دیگر این که ارسال نیرو به سوریه به معنای درگیری با ارتش روسیه خواهد بود، که با قدرت و تجهیزات قوی در سوریه مستقر شده است.

بشار اسد، به برکت حمایت روسیه و ایران، شورشیان را در جبهه‌های زیادی شکست داده و آنها را از مناطق مهمی بیرون رانده است. اکنون اسد از هر زمان دیگری قوی‌تر به نظر می‌رسد.

بیشتر بخوانید: ترامپ اسد را تهدید کرد

ائتلاف نیروهای بین‌المللی به رهبری امریکا در نبرد با گروه "دولت اسلامی" (داعش) هراز گاهی به حملات هوایی دست می‌زنند، اما آنها در سوریه تنها نقشی فرعی ایفا می‌کنند.

آمریکا قصد داشت برای حمایت از شهروندان عادی منطقه "پرواز ممنوع" ایجاد کند، اما این نقشه به جایی نرسید و به دلایل گوناگون عملی نشد. مهمترین دلیل آن است که در سوریه نیروی معتدل و در عین حال نیرومندی وجود ندارد که امریکا بتواند به آن تکیه کند. نیروهای معروف به "شورشیان میانه‌رو" هم از جانب جهادگران افراطی و هم از سوی ارتش دولتی ضربات سنگینی متحمل شده‌اند. 

بیشتر بخوانید: "۵۸ کشته در اثر حمله شیمیایی به مواضع شورشیان در سوریه"

جان کری، وزیر خارجه امریکا، به ویژه در آخرین ماه‌های زمامداری باراک اوباما تلاش فراوانی به کار برد تا شاید با روس‌ها به توافقی در مورد آتش‌بس برسد. تمام تلاش‌ها به شکست انجامید و بمباران‌های وحشیانه ادامه پیدا کرد.

از طرف دیگر روسیه هم کوشید با جلب همکاری ترکیه و ایران در کنفرانس آستانه، به توافقی در سوریه دست یابد که راه صلح و آشتی را هموار کند. اما هرگونه تلاشی برای نزدیک ساختن دولت اسد و شورشیان مسلح نافرجام ماند.

رکس تیلرسون، وزیر خارجه ایالات متحده، هفته آینده به مسکو سفر می‌کند. او بی‌تردید با سران کرملین درباره اوضاع به شدت فاجعه‌بار سوریه گفت‌وگو خواهد کرد و ناخرسندی امریکا را به اطلاع آنها خواهد رساند، اما واقعیت این است که امریکا برای پیش بردن سیاست خود هیچ حربه فشاری در دست ندارد.

بدین ترتیب بعید به نظر می‌رسد که تهدیدهای دونالد ترامپ نتیجه عملی به دنبال داشته باشد.