ترامپ در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود پس از انتخابات ریاست جمهوری، اشاره کرد که او "شاید در آینده در رأس کاخ سفید" نباشد. او اما به پرسشهای صریح خبرنگاران درباره سرنوشت انتخابات اخیر پاسخ نداد.
تبلیغات
دونالد ترامپ در نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود، ده روز پس از انتخابات ریاست جمهوری، پیش از هرچیز درباره تولید و پخش واکسن کرونا سخن گفت.
رئيس جمهور آمریکا شامگاه جمعه (۱۳ نوامبر) در برابر خبرنگاران اطمینان داد که در دسامبر آینده اولین شهروندان آمریکا واکسن دریافت میکنند و در ماه آوریل آینده تمام جمعیت واکسینه خواهند شد.
او در کاخ سفید اطلاع داد که دولت آمریکا صد میلیون بسته از واکسن بالقوه شرکتهای فایزر و بایونتک را سفارش داده و به زودی مقدار بیشتری از واکسن به بازار عرضه خواهد شد.
ترامپ سپس ابراز امیدواری کرد که با گسترش سریع و شدید موج دوم کرونا در آمریکا کشور به سوی تعطیلی کامل نرود. او با ادای عبارت "معلوم نیست در آینده چه دولتی بر سر کار خواهد بود" تلویحا به احتمال پذیرفتن شکست انتخاباتی و این که شاید او رئيس جمهور آینده نباشد، اشاره کرد.
اما ترامپ از برداشت خود از انتخابات ریاست جمهوری و سرنوشت آن چیز روشنتری به زبان نیاورد، پرسش خبرنگاران در این مورد را بیپاسخ گذاشت و تنها از عملکرد دولت خود در مقابله با ویروس کرونا ستایش کرد.
جو بایدن، که از عملکرد سست دولت ترامپ در برابر پاندمی به شدت انتقاد میکند، خواهان تدابیری قاطع و فوری برای مقابله با گسترش پرشتاب کرونا در آمریکا شده است.
بایدن میگوید تا وقتی واکسن کووید۱۹ در اختیار همه شهروندان قرار گیرد، چند ماهی باقی مانده است و "دولت کنونی باید همین امروز به اقداماتی مبرم دست بزند و قبل از هر چیز اذعان کند که کشور در شرایطی جدی قرار دارد".
شرکت داروسازی آمریکایی فایزر و بنیاد آلمانی بایونتک در آغاز هفته اعلام کرده بودند که در تولید واکسنی کارآمد علیه ویروس کرونا به مراحل نهائی رسیدهاند. آنها قصد دارند برای دریافت جواز تولید انبوه این دارو به نهاد نظارت بر تولید خوراک و دارو در آمریکا تقاضا بدهند.
این دو شرکت داروسازی دوشنبه (نهم نوامبر) اعلام کردند که به دنبال موفقیت مرحله سوم از آزمونهای گسترده، اکنون برای ارائه داروی خود جهت دریافت جواز تولید انبوه در آمریکا آماده هستند.
به گفته آنها واکسن بالقوهای که تهیه شده در دو نوبت و پس از گذشت ۲۸ روز از تزریق میتواند بدن انسان را تا بیش از ۹۰ درصد در برابر ویروس کرونا ایمن سازد.
این دو شرکت برای ساخت این واکسن آزمایشهای گستردهای در شش کشور جهان روی بیش از چهل هزار نفر از تیرهها و سنها و بشرههای گوناگون انجام دادهاند.
ترامپ و وعدههایش: مرد حرف یا عمل؟
کشیدن دیوار مرزی، خروج از برجام، نابودی داعش، محدودسازی حضور نظامی در منطقه، صلح خاورمیانه؛ اینها تنها برخی از وعدههای ترامپ در کارزار انتخاباتی ۲۰۱۶ هستند. او ۴ سال برای عملی کردن وعدهها وقت داشت. چه شد؟
عکس: Getty Images/J. Raedle
دیوار و مهاجرت
ساخت دیواری "بزرگ و زیبا" در مرز جنوبی آمریکا با مکزیک احتمالا مهمترین و برجستهترین وعده انتخاباتی ترامپ در سال ۲۰۱۶ بود. دیواری که به گفته ترامپ، مکزیک باید هزینه ساختش را پرداخت میکرد. ترامپ همچنین وعده توقف کامل مهاجرت غیرقانونی را هم داده بود. چه شد؟
عکس: Saul Loeb/Getty Images/AFP
سرنوشت وعده دیوارکشی و ممنوعیت مهاجرت غیرقانونی
تا پایان امسال ۷۲۴ کیلومتر استحکامات مرزی جدید در مرز ۲۰۰۰ مایلی (تقریبا ۳۲۲۰ کیلومتر) با مکزیک برپا خواهد شد. سازههای عظیم جدید تقریبا در مکانهایی که قبلا هم موانع مرزی وجود داشته برپا میشوند و بنابراین فقط جایگزین موانع موجود میشوند. هزینه ساخت دیوار را نه مکزیک که مالیاتدهندگان آمریکایی میدهند. ترامپ پس از اختلافات طولانی با دموکراتها، از بودجه پنتاگون این پروژه را تأمین مالی کرد.
عکس: Saul Loeb/Getty Images/AFP
حذف اصلاحات درمانی اوباما
ترامپ و جمهوریخواهان در کارزار انتخاباتی گذشته از لغو اصلاحات و قانون بیمه درمانی اوباما (موسوم به اوباما کر) سخن گفته بودند. ترامپ آن را یک "فاجعه کامل" خوانده بود و وعده داده بود که برنامه بهتری را جایگزین آن میکند.
عکس: picture alliance/dpa/U. Baumgarten
سرنوشت وعده حذف اصلاحات درمانی اوباما
اما واقعیت این است که ترامپ و جمهوریخواهان تاکنون تنها بخش کوچکی از برنامه اوباما را تغییر دادهاند و آن هم حذف الزام بستن قرارداد بیمه درمانی است. دیگر بندهای قانون "حفاظت از بیمار و مراقبت مقرون به صرفه" همچنان به قوت خود باقی است. تا به اینجا خبری از "اصلاحات بهتر" وعده داده شده، نیست.
عکس: picture alliance/dpa/E. Mcgregor
سیاست خارجی ترامپ: "اول آمریکا"
با شعار "امریکا فرست" شروع کرد. در حوزه سیاست امنیتی و خارجی برای او این شعار به معنای زیرسوال بردن تمامی قراردادها یا عضویت در سازمانهای بینالمللی بود که از نگاه او برای آمریکا "غیرمنصفانه" بودند و به ضرر کشور.
عکس: Getty Images/AFP/B. Tessier
"اول آمریکا" تا چه حد به واقعیت پیوست؟
آمریکا تحت رهبری ترامپ گام به گام از برخی پیمانها و عضویت در برخی سازمانهای بینالمللی خارج شد: معاهده اقلیمی پاریس، کاهش کمک مالی به سازمان ملل متحد و لغو کمکهای مالی آمریکا به سازمان جهانی بهداشت نمونه این اقدامها هستند. در اختلافات با کشورهای عضو ناتو بر سر سهم پرداختی هر کشور هم ترامپ موفق بود: کشورهای عضو ناتو از زمان روی کار آمدنش، هزینههای دفاعی خود را تا ۱۳۰ میلیارد دلار افزایش دادند.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Kappeler
سیاست آمریکا در قبال خاورمیانه
در رابطه با سیاست خاورمیانه چندین وعده داد: برقراری صلح میان اسرائیل و فلسطین و جابجایی سفارت آمریکا از تلآویو به اورشلیم (بیتالمقدس).
عکس: Getty Images/AFP/A. Gharbli
وعده صلح چه شد؟
وعده جابجایی سفارت و به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل عملی شد. وعده نخست او اما تاکنون به واقعیت نپیوسته است. اما یک موفقیت تاریخی در رابطه با خاور میانه در کارنامه او ثبت شد: توافقنامه صلح اسرائیل–امارات متحده عربی (توافقنامه صلح ابراهیم) برای عادیسازی روابط دو کشور و افزون بر این موفقیت، عادیسازی مناسبات بحرین و سودان با اسرائیل.
عکس: picture-alliance/dpa/AP/A. Schalit
داعش و ارتش
وعده داده بود: ارتش به گفتهی او "نابودشده" آمریکا را دوباره تقویت کند، گروه تروریستی داعش را نابود کند و سربازان آمریکایی را از "جنگهای بیپایان" خاورمیانه و افغانستان بیرون بکشد.
عکس: picture-alliance/dpa/AP/H. Malla
وعده نابودی داعش چه شد؟
آمریکا و متحدانش توانستند، مناطق تحت کنترل داعش در عراق و سوریه را آزاد کنند؛ درحقیقت ادامه برنامه اوباما! ابوبکر البغدادی سرکرده این گروه در پی حمله آمریکاییها در سال ۲۰۱۹ با جلیقه انفجاری خود را کشت. با وجود این موفقیتها اما گزارشهای اتاقهای فکر حاکی از آن است که این گروه تروریستی در حال بازسازی خود و همچنان تهدیدی بینالمللی است.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Harnik
وعده خروج نیروهای آمریکایی چه شد؟
هزینههای دفاعی را افزایش داد؛ هزینههایی که اما همچنان از هزینههای دفاعی اوباما کمترند. بیشتر نیروها را از سوریه بیرون کشید و همپیمانان کرد آمریکا در منطقه را تنها گذاشت، اقدامی که منجر به استعفای وزیر دفاع پیشین آمریکا شد. در افغانستان شمار نیروها را امسال از ۱۳ هزار به ۸۶۰۰ نفر کاهش داد، با این وعده که در صورت دستیابی به پیمان صلح با طالبان، همه نیروهای را از افغانستان بیرون خواهد کشید.
عکس: imago/ZUMA Press/D. Morgan
خروج از برجام
برجام را "توافق هستهای وحشتناک" میان ایران و ایالات متحده نامید و وعده داد که در صورت پیروزی، پیمان بهتری با ایران منعقد کند. پیمانی که به گفتهی او رژیم تهران را برای همیشه از دستیابی به تسلیحات هستهای محروم کند.
عکس: picture-alliance/Xinhua/T. Shen
وعده توافق بهتر با ایران چه شد؟
در عمل وعده را عملی کرد و از برجام خارج شد. در تلاش برای مذاکره در مورد بستن قراردای جدید با ایران، پیشرفتی نداشته است و افزون بر این، با کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای قدس توسط آمریکا، بخت مذاکرات جدید با ایران هم بسیار اندک است. تهران به تدریج برنامه هستهای خود را از سر میگیرد. دیر یا زود خطر درگیری تازه میان ایران و آمریکا منطقه را تهدید میکند.
عکس: AFP/A. Kenare
جنگ تجاری و چین
از همان ابتدا فضایی درست کرد برضد پیمانهای تجاری آمریکا با دیگر کشورها و اتحادیهها. او قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) و پیمان تجاری اقیانوس آرام "تیپیپی" را "فاجعه" خواند. ترامپ همچنین وعده داد که "کسری تجاری" غیرمنصفانه با چین و اروپا را تصحیح کند.
عکس: picture alliance/dpa/AP/A. Brandon
در عمل چه شد؟
از پیمان تجاری نفتا و پیمان تجاری اقیانوس آرام خارج شد و تعرفههای گمرکی برای بسیاری از کالاهای وارداتی اعمال کرد. توافق ایالات متحده-مکزیک-کانادا (او اس ام سی اِی) را جایگزین نفتا کرد. روابط واشنگتن و پکن پس از جنگ طولانی و پر دستانداز تجاری – تعرفهای همچنان فلج است. کسری تجاری آمریکا اکنون بالغ بر ۶۷ میلیارد دلار است؛ بالاترین میزان آن از سال ۲۰۰۶ تاکنون.