روز چهارم آوریل (۱۶ فروردین) روز گرامی‌داشت یاد درگذشتگان در چین است؛ این مراسم امسال در سایه اپیدمی ویروس کرونا قرار دارد که بر اثر آن هنوز ممنوعیت رفت و آمد و تجمع در بخش‌هایی از چین برقرار است.

با این همه اوضاع در چین رو به آرامش است و تعداد موارد جدید ابتلا به بیماری کووید ۱۹ مدام کاهش می‌یابد. در استان هوبئی، که نخستین موارد ابتلا به ویروس کرونا در روزهای پایانی دسامبر در مرکز آن، شهر ووهان شناسایی شد، قرنطینه مرحله به مرحله رفع می‌شود.

سیاستمداران ارشد چین بیش از پیش حضور خود را بدون ماسک به نمایش می‌گذارند؛ گاهی در یک گردهمایی حزبی، گاهی در گفت‌وگو با سرمایه‌گذاران و کارآفرینان، و گاه در کنار یک دکه غذافروشی. پیام این حضور و بازتاب رسانه‌ای آن، بازگشت به شرایط عادی و فرارسیدن زمان به جریان انداختن چرخ اقتصاد است.

در مورد دست یافتن سریع به این هدف تردیدهای جدی وجود دارد. بزرگ‌ترین بانک سرمایه‌گذاری چین ابتدای همین هفته پیش‌بینی میزان رشد اقتصادی در سال جاری میلادی را به کمتر از نصف، به حدود دو نیم درصد کاهش داد.

کارشناسان و کارگزاران حکومت چین بر سر این مسئله اتفاق نظر دارند که رشد اقتصادی شش درصدی کم‌ترین حد برای تامین آرامش اجتماعی و حفاظت از فرصت‌های شغلی است.

به گفته وزارت خارجه چین، شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری این کشور در یک گفت‌وگوی تلفنی با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان خواستار افزایش فوری همکاری اقتصادی دوجانبه شده است. او خواستار احیای جریان انتقال کالا و تعریف "زمینه‌های جدید همکاری" میان آلمان و چین است.

در اقتصاد چین که همه موظف به تبعیت از مدل رشد مدنظر حکومت هستند، تمام استان‌ها تلاش می‌کنند دستورالعمل‌های حزب کمونیست مبنی بر احیای هر چه سریع‌تر فعالیت‌های تولیدی و کنار گذاشتن محدودیت‌های روزمره به خاطر مقابله با شیوع کرونا را اجرا کنند. 

خطر وجود مبتلایان پنهان و بازگشت اپیدمی

با این همه تردید درباره سیاست‌های جدید رهبران چین بسیار زیاد است. منتقدان معتقدند بسیاری از شهروندان چینی به رغم عدم بروز علائم ابتلا به ویروس کرونا، یا خفیف بودن علائم آن از ابتلای خود آگاه نیستند و خاتمه دادن به قرنطینه گسترده می‌تواند با خطر شروع جدید موج گسترده‌ای از اپیدمی کرونا همراه باشد.

تازه‌ترین پژوهشی که نتیجه آن در نشریه Nature منتشر شده این نگرانی را تائید می‌کند. پژوهشگران دانشگاه شهر ووهان بر پایه یک مدل محاسبه به این نتیجه رسیده‌اند که تا ۶۰ درصد از موارد ابتلا در این شهر تا پایان ماه فوریه شناسایی نشده بودند.

در عین حال یکی از این محققان به یک نشریه چینی گفته که این مدل محاسباتی مبنای ریاضی دارد و متکی بر بررسی‌های میدانی نیست. او همچنین گفته که ارقام این مدل محاسبه بسیار محافظه‌کارانه در نظر گرفته شده و به این ترتیب شیوع مجدد ویروس کرونا محتمل ارزیابی می‌شود.

شهر ووهان به عنوان کانون شیوع کرونا با ۲۵۰۰ قربانی بیشترین تلفات بیماری کووید ۱۹ در چین را داشته است. در هفته گذشته فقط یک مورد ابتلای جدید به ویروس کرونا در ووهان شناسایی شده است.

از سرگیری حمل و نقل عمومی در ووهان

از روز چهارشنبه، ششم فروردین و پس از گذشت حدود دو ماه از شناسایی نخستین موارد ابتلا به کرونا در ووهان و قرنطینه سرتاسری استان هوبئی، شبکه اتوبوسرانی شهری کار خود را از سر گرفت و قرار است از شنبه آینده نیز شش خط از هفت خط مترو کار خود را از سر بگیرند.

همچنین قرار است ورود قطارهای مسافربری به ووهان نیز دوباره مجاز شود. بسیاری از مسافران این قطارها کارگران شاغل در بنگاه‌های تولیدی شهر ووهان هستند که در شهرهای دیگر زندگی می‌کنند و پس از قرنطینه امکان حاضر شدن بر سر کار خود را نداشتند.

بسیاری از منتقدان چینی در داخل و خارج از کشور در شبکه‌های اجتماعی از تصمیم دولت برای عادی‌سازی اوضاع در چین به شدت انتقاد می‌کنند و معتقدند ادعای به صفر رسیدن تعداد مبتلایان جدید دروغی است برای توجیه برنامه‌های حکومت و به حرکت درآوردن چرخ تولید و افزایش رشد اقتصادی.

معضل چین، رکود اقتصادی در غرب

اقتصاد چین که به صادرات وابسته است در حال حاضر برای بازگشت به وضعیت سابق با مشکل مهم‌تری هم روبرو است و آن کاهش فعالیت تولیدی در کشورهای مهم صنعتی جهان، از جمله ایالات متحده و کشورهای مهم اروپایی است. 

مطابق فهرستی که دانشگاه آمریکایی جانز هاپکینز بر پایه آمار کشورها منتشر می‌کند تا ظهر جمعه، هشتم فروردین شمار مبتلایان به ویروس کرونا در ایالات متحده از مرز ۸۶ هزار نفر فراتر رفته که حدود چهار هزار مبتلا بیش از چین است.

موارد جدید ابتلا در کشورهای ایتالیا، اسپانیا، آلمان، بریتانیا و فرانسه نیز به شدت در حال افزایش است. در ایتالیا تا ظهر جمعه حدود ۸۰ هزار و ۶۰۰ مبتلا به ویروس کرونا شناسایی شده‌اند. تعداد قربانیان در ایتالیا بیش از هشت هزار نفر و فراتر از دو و نیم برابر درگذشتگان بر اثر بیماری کووید ۱۹ در استان هوبئی ثبت شده است.

تا روز جمعه تعداد قربانیان در اسپانیا نیز به بیش از چهار هزار و ۸۰۰ نفر رسیده است. در چنین شرایطی مهم‌ترین کشورهای صنعتی غرب بر اثر شیوع ویروس کرونا با کاهش شدید فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی درگیر هستند و در صورت رونق تولید در چین نیز نمی‌توانند مانند سابق با این کشور همکاری کنند.