ترس دروازهبانان بوندسلیگا<br>از بشقابپرندهای به نام "کارخانهی گلزنی"
۱۳۸۹ مرداد ۱۲, سهشنبهدر پیکارهای جام جهانی ۲۰۱۰ بود که توپ رسمی این مسابقات، جابولانی، به خاطر "گرد" بودن بیش از اندازه بر سر زبانها افتاد و از آنجایی که مهار آن در مقایسه با توپهای پیشین دشوارتر بود، وحشت دروازهبانان را برانگیخت. حال توپی مشابه که "کارخانهی گلزنی" نام دارد، قرار است توپ رسمی همهی دیدارهای فصل جدید (۲۰۱۰ - ۲۰۱۱) لیگ دسته اول فوتبال آلمان، بوندسلیگا شود.
"گردترین" توپ تاریخ
شرکت آدیداس که از جام جهانی ۱۹۷۰ مکزیک تا کنون تولید و عرضه توپ برای این مسابقات را برعهده دارد، در هنگام برگزاری مراسم قرعهکشی دور نهایی جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی، توپ ویژه و رسمی این مسابقات، جابولانی، را رونمایی کرد. این توپ که از ۸ تکه تشکیل شده، دقیقترین یا به عبارتی گردترین توپ فوتبال محسوب میشود.
۶ تکهای که در جابولانی از جنس مصنوعی هستند، با استفاده از فرایندی گرمایی به هم چسبانده شدهاند. به گفتهی شرکت تولیدکننده - آدیداس - برآمدگیها یا شیارهای ظریف قرار گرفته بر روی این توپ، سبب میشود که جابولانی در هر شرایطی، بالاترین میزان کنترل را به بازیکن بدهد، پروازی ثابت داشته باشد و از این رو برای دروازهبانان بهتر مهارپذیر باشد.
شماری از گلهای جام جهانی بر اثر اشتباه فاحش سنگربانان حاصل شدند که در کمال ناباوری از عهدهی مهار ضربههای صددرصد مهارشدنی برنیامدند. تعدد این اشتباهها سبب شد که انتقادات نه تنها از دروازهبانان، بلکه از "گردترین" توپ تاریخ هم بالا بگیرد.
"مایهی ننگ"
جیانلوئیجی بوفون، سنگربان لاجوردیهای ایتالیا و یکی از بهترین دروازهبانان جهان، جابولانی را "مایهی ننگ" خوانده و ایکر کاسیساس، دروازهبان تیم ملی فوتبال اسپانیا از «شخصیت مرموز و اسرارآمیز» این توپ جدید سخن گفته بود. البته این انتقادها از سوی شماری از بازیکنان و سرمربیان نیز مطرح شد.
لیونل مسی، ستاره تیم آرژانتین و بهترین فوتبالیست جهان، در همان زمان برگزاری مسابقات جام جهانی اظهار داشت: «بازی با این توپ هم برای دروازهبانان دشوار است و هم برای ما. ما نمیتوانیم به آن عادت کنیم.» برت فان مارویک، سرمربی هلند حتی گفته بود: «این توپ به هر سو پرواز میکند و حرکات بامزهای از خود نشان میدهد.»
علیرغم این، مسئولان شرکت آدیداس این انتقادها را بیاساس خوانده و گفته بودند که ورود توپی جدید به بازار همیشه با استقبال همگان روبرو نشده و همواره انتقادهایی در پی داشته است.
اولیور بروگن، سخنگوی شرکت آدیداس، در گفتوگویی با خبرگزاری ورزشی آلمان ضمن اشاره به این نکته گفته بود: «واقعیت این است که فناوری جدید به کار رفته در این توپ، به شکلی فشرده مورد آزمایش قرار گرفته و از تاریخ ۴ دسامبر سال گذشته میلادی (۲۰۰۹)، در لیگهای بینالمللی از آن استفاده شده است».
"کارخانهی گلزنی" در بوندسلیگا
در حالی که در مسابقات جام جهانی فوتبال در طی چهار دههی گذشته از توپی رسمی در انجام بازیها استفاده میشده، توپهایی که در رقابتهای باشگاهی در آلمان به کار گرفته میشدند، بر حسب آن که تیمها با کدام شرکت ورزشی قرارداد داشتند، متفاوت بودهاند.
حال مسئولان لیگ فوتبال آلمان قراردادی با شرکت آدیداس به امضا رساندهاند که در طی چهار فصل آینده معتبر خواهد بود و طبق آن، در تمام بازیهای لیگ دسته اول و دوم، توپی واحد که "کارخانهی گلزنی" نام دارد و از لحاظ ساخت مانند توپ جام جهانی ۲۰۱۰ است، استفاده خواهد شد. در حالی که بر توپ جابولانی ۱۱ رنگ مختلف نقش بسته بود، توپ جدید بوندسلیگا مانند رنگهای آرم این لیگ، سفید و قرمز است.
گفته میشود که لیگ فوتبال آلمان با بستن این قرارداد چهارساله مبلغ ۲۰ میلیون یورو دریافت خواهد کرد که قرار است طبق معیارهایی مشخص میان ۱۸ تیم لیگ دسته اول و ۱۸ تیم لیگ دسته دوم فوتبال این کشور تقسیم شود.
در حالی که راینهارد راوبال، رئیس لیگ فوتبال آلمان از «گامی در راه حرفهایتر شدن بوندسلیگا و عادلانهتر شدن رقابتها» سخن میگوید، موج انتقادهای بازیکنان و سرمربیان تیمهایی که تا کنون با توپهایی غیر از توپ جدید آدیداس بازی میکردهاند، همچنان ادامه دارد.
«خرگوش در شکم توپ»
توماس توخل، سرمربی تیم دسته اولی ماینس، معتقد است که «توپ جدید بوندسلیگا به شکلی عجیب این طرف و آن طرف میپرد، انگار خرگوشی در شکم توپ پنهان شده. این توپ یک فاجعه است.»
یورگن کلوپ، سرمربی تیم بوروسیا دورتموند، حتی یک گام فراتر رفته و میگوید: «ما در بازیهای آتی بوندسلیگا گلهای فراوانی خواهیم دید و همچنین دروازهبانانی که عملکردی چندان خوب از خود نشان نمیدهند. به نظر او، واردکردن این توپ رسمی بیشباهت به تغییر یکی از قوانین فوتبال نیست و مثلا به این میماند که مسئولان تصمیم بگیرند اندازهی دروازه فوتبال را بزرگتر کنند.»
به گفتهی ینس لهمان، دروازهبان پیشین تیم ملی فوتبال آلمان، «این توپ بدون شکل برای تماشاگران جذاب است، ولی نه تنها دروازهبانان، بلکه بازیکنان هم به آن به دیدی انتقادی مینگرند.»
علیرغم این انتقادها، لیگ فوتبال آلمان در تصمیم خود تجدید نظر نخواهند کرد و این "آشی" است که باشگاههای بوندسلیگا چارهای جز خوردن آن ندارند. در هر حال، انتخاب نام "کارخانهی گلزنی" بیدلیل نبوده، چون هم موافقان و هم مخالفان این توپ شکی ندارند که شمار گلهای بوندسلیگا در فصل آتی بیشتر از گذشته خواهد بود.
شهرام احدی
تحریریه: پارسا بیات