"خانه خورشید" در دروازه غار، یکی از جنوبی‌ترین و فقیرترین محله‌های تهران قرار دارد. این مرکز از بهمن ماه سال گذشته تاکنون، ۳۵۰ زن معتاد را پذیرش کرده است. آدرس این مرکز در جایی ثبت نشده و بر سر در آن نیز تابلو یا نشانه‌ای به چشم نمی‌خورد. مدخل خانه با پرده‌ای گلدار از کوچه جدا شده است. کسانی که با موقعیت محله آشنایی ندارند، ممکن است گمان کنند که اینجا محل اطعام گرسنگان و فقرا است.

نرخ آسیب‌های اجتماعی چون اعتیاد، فحشا و بزهکاری در این منطقه بسیار بالاست. خرید و فروش مواد مخدر در انظار عموم صورت می‌گیرد. پاره‌ای برادران و شوهران، پول خرید مواد را از تن‌فروشی خواهر یا همسر خود می‌پردازند. قیمت هرویین در اینجا از یک بسته سیگار هم ارزان‌تر است. بهای یک گرم هرویین وارداتی از افغانستان، تنها سه دلار و نیم است.

راوی این اطلاعات به خبرنگار اشپیگل، لیلا نام دارد. اودختر جوانی است که از ۱۵ سالگی هرویین می‌کشیده و به‌خاطر عشق از خانه فرار کرده است. عاشق لیلا نیز هرویینی و بیکار بوده و او به تدریج برای تامین هزینه مواد، شروع به تن‌فروشی کرده است. لیلا یک روسپی تلفنی بوده است. مشتری‌ها با تلفن همراه او تماس می‌گرفته‌اند و قرار دیدار در آپارتمان مجردی یا اتومبیل را می‌گذاشته‌اند.

امثال لیلا در تهران بسیارند. صحبت از اعتیاد و خودفروشی زنان و دختران جوان که سالیان دراز در جمهوری اسلامی تابو بود، دیگر انکار نمی‌شود. چند سالی است که به آنان جای تبهکار و بزهکار، لقب بیمار را داده‌اند. "خانه خورشید" به عنوان نخستین مرکز رسیدگی به زنان معتاد، در چنین فرآیندی شکل گرفت. دولت از وجود این محل خبر دارد و مخارج آن پیش از همه، از طریق کمک‌های خیریه تامین می‌شود.

از دو سال قبل تاکنون این خانه ماوای صدها زن معتاد تهرانی است که در آن متادون، دارو، نیازمندی‌های بهداشتی، کاندوم و یک وعده غذای گرم دریافت می‌کنند. مصرف متادون که آرام‌بخشی جایگزین مواد مخدر است، طرحی موفق است که منجر به بازگشت بسیاری معتادان به جامعه و کاهش بزه نزد آنان شده است.

گزارشگر اشپیگل به رتبه اول ایران در نرخ اعتیاد اشاره می‌کند. مسئولان دولتی از میزان یک میلیون و ۲۰۰ هزار معتاد در این سرزمین ۷۲ میلیونی یاد می‌کنند، اما برآورد سازمان ملل از شمار معتادان ایرانی، سه میلیون نفر است. ۱۰ درصد این رقم غم‌انگیز را زنان تشکیل می‌دهند و این میزان با سرعت رو به افزایش است.

هفته‌نامه اشپیگل به نقل از زنان حاضر در "خانه خورشید"، دلایل رویکرد به اعتیاد آنان را زندگی دوگانه در ایران دانسته است. این زنان عنوان کرده‌اند که برای رهایی از فشار انواع ممنوعیت‌ها، مناسبات دیکتاتوری در اجتماع و خانواده، محرومیت‌های جنسی یا فشار بیکاری، به دنیای تخدیر پناه برده‌اند. آنها گفته‌اند، مادامی که وضعیت زندگی‌شان تغییری نکند، دست از تزریق یا کشیدن هرویین و تریاک بر نمی‌دارند.

یک سال از ترک اعتیاد لیلا می‌گذرد. او پای ثابت "خانه خورشید" است و ماه پنجم بارداری خود را سپری می‌کند. آرزوی او بعد از سلامتی فرزند در راه‌اش، تماشای یک مسابقه فوتبال از استادیوم صدهزار نفری است. آخر رفتن به ورزشگاه برای زنان و دختران ممنوع است!

MS/BB